Akarsu makrobentik omurgasızlarının kuraklığa karşı dayanıklılığının araştırılması
A research on dessication resistance in stream macrobenthic invertebrates
- Tez No: 772263
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OYA ÖZULUĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Zooloji, Biology, Zoology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Zooloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Küresel iklim değişimi ve insan etkileri Dünya üzerindeki hemen her ekosistem üzerinde çeşitli etkilere neden olmaktadır. Bu ortamlardan biri de tatlısu ekosistemlerinden olan akarsulardır. Akarsular iklim değişimi ve antropojenik etkiler nedeniyle her geçen gün kuruma riskiyle karşı karşıya kalmaktadır. Akarsuların kuruması durumunda, buralarda yaşayan makrobentik omurgasızların etkileneceği kuşkusuzdur. Ancak makrobentik omurgasızlar arasında hangi grupların kurumadan ne kadar etkileneceği, hangilerinin susuz ortamda ne kadar hayatta kalabileceği konusunda yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bu bilgileri elde etmek amacıyla bu tez çalışmasında Karasu (İstanbul) ve Davul (Kocaeli) derelerinden elde edilen çeşitli makrobentik omurgasızların susuz ortamda hayatta kalma sürelerini, yani susuzluğa olan dayanıklılıklarını belirlemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda 2021 ve 2022 yıllarında arazi çalışmaları yapılmış ve istasyonlara ait bazı fiziko-kimyasal veriler de kaydedilmiştir. Arazi çalışmaları sonucunda 9 ordo (Amphipoda, Ephemeroptera, Odonata, Diptera, Hemiptera, Coleoptera, Trichoptera, Oligochaeta ve Gastropoda) ve bu ordolara ait 15 familya (Gammaridae, Caenidae, Gomphidae, Libellulidae, Calopterygidae, Platycnemidae, Tabanidae, Chironomidae, Psychodidae, Tipulidae, Corixidae, Pleidae, Dytiscidae, Limnephilidae ve Lymnaeidae) ve 12 tür (Gammarus sp., Caenis rivulorum Eaton, 1884, Gomphus vulgatissimus Linnaeus, 1758, Onychogomphus forcipatus Linnaeus, 1758, Orthetrum coerulescens Fabricius, 1798, Calopteryx virgo Linnaeus, 1758, Platycnemis pennipes Pallas, 1771, Tabanus sp., Copropsychoda sp., Tipula sp., Platambus sp. ve Helophorus sp.) bulunmuştur. Bu familyalar ve türler hem Karasu hem de Davul dere için yeni kayıt niteliğindedir. Susuzluk deneyleri toplam 270 birey üzerinde gerçekleştirilmiştir. Deneylerin sonucunda Chironomidae familyasına ait elde edilen tüm bireyler susuz ortamda sadece bir saat hayatta kalabilirken, en uzun süre (168 saat) hayatta kalan omurgasız Gomphus vulgatissimus türüne ait bir birey olmuştur. Tamamen susuz bir ortamda ilk altı saat içinde deneyde kullanılan bireylerin %50'sinin öldüğü görülmüştür. Bu çalışma, kuraklık ya da insan etkileri sonucu su içeriğini kaybeden derelerde yaşayan makrobentik omurgasızlar üzerine oluşabilecek etkilerin boyutları hakkında yapılan ilk çalışmadır ve aynı zamanda ülkemizde farklı makrobentik omurgasız gruplarının susuzluğa karşı toleranslarını zamansal değerler ile ilk kez ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Global climate change and human activities cause a variety of impacts on almost every ecosystem on Earth. One such environment is the streams, one of the freshwater ecosystems. Streams face the risk of drying up with each passing day due to climate change and anthropogenic effects. There is no doubt that macrobenthic invertebrates living in these areas will be affected in the case of rivers drying up. However, there is not enough information about which groups among macrobenthic invertebrates will be affected by the drying and how long they can survive in a desiccated environment. In search of this information, this thesis study was carried out with the goal to determine the survival times of various macrobenthic invertebrates obtained from Karasu (Istanbul) and Davul (Kocaeli) streams in a dry environment, in other words, their tolerance to desiccation. For this, field studies were carried out in the years 2021 and 2022 and some physico-chemical data of the stations were recorded. As a result of the field studies, 9 orders (Amphipoda, Ephemeroptera, Odonata, Diptera, Hemiptera, Coleoptera, Trichoptera, Oligochaeta and Gastropoda) and 15 families (Gammaridae, Caenidae, Gomphidae, Libellulidae, Calopterygidae, Platycnemidae, Tabanidae, Chironomidae, Psychodidae, Tipulidae, Corixidae, Pleidae, Dytiscidae, Limnephilidae and Lymnaeidae) and 12 species (Gammarus sp., Caenis rivulorum Eaton, 1884, Gomphus vulgatissimus Linnaeus, 1758, Onychogomphus forcipatus Linnaeus, 1758, Orthetrum coerulescens Fabricius, 1798, Calopteryx virgo Linnaeus, 1758, Platycnemis pennipes Pallas, 1771, Tabanus sp., Copropsychoda sp., Tipula sp., Platambus sp. and Helophorus sp.) were found. These families and species are new records for both Karasu and Davul streams. Desiccation experiments were carried out on 270 total individuals. Results of these experiments demonstrated that, all the individuals belonging to the Chironomidae family could survive for only one hour in the desiccated environment, while the invertebrate that survived the longest (168 hours) was an individual belonging to the Gomphus vulgatissimus species. It was observed that 50% of the individuals used in the experiment died within the first six hours in a completely desiccated environment. This is the first study on the extent of the impacts that may occur on macrobenthic invertebrates living in streams due to the loss of their water content as a result of drought or human effects. It also reveals the desiccation tolerance of different macrobenthic invertebrate groups in Turkey with temporal values for the first time.
Benzer Tezler
- Akarsu tipi bir hidroelektrik santralden güç üretiminin termodinamik modellenmesi
Thermodynamic modeling of power generation via a run-of-river-type-hydropower plant
OSMAN KAÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
EnerjiNiğde ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADNAN MİDİLLİ
- Akarsu boyunca su kalitesinin simülasyonu: Gediz havzası örneğine uygulama
Simulation of water quality along river courses a case study: Gediz river basın
FİLİZ BARBAROS
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Çevre MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NECDET ALPASLAN
- Akarsu kıvrımlarına yerleştirilen köprü kenar ayakları etrafında meydana gelen yerel oyulma derinliğinin araştırılması
Investigation of local scour depth around abutments located river band
MAHMUT GÜNGÖR
Doktora
Türkçe
1997
İnşaat MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABAHATTİN ÜÇ
- Akarsu askı maddesi debisi tahmini için nonlineer bir sistem modeli
A nonlinear system model for prediction of suspended load of rivers
VEYSEL GÜLDAL
Doktora
Türkçe
1997
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiSu Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. R. FERRUH MÜFTÜOĞLU
- Akarsu havzalarında hidroelektrik potansiyel parametrelerinin uzaktan algılama ve CBS ile belirlenmesi
Determination of hydroelectric potential parameters in watersheds by using remote sensing and GIS
UĞUR ALGANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. GONCA COŞKUN