On dokuzuncu yüzyılda Osmanlıda yeni bilginin dolaşım araçları
Means of circulation of new knowledge in the Ottoman Empire in the nineteenth century
- Tez No: 773062
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ DURUSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Bu tez, on dokuzuncu yüzyılda Osmanlının ekonomik, kültürel ve siyasal arka planını dikkate alarak yeni bilimin yayılımının hangi kitle iletişim araçları üzerinden, nasıl bir zihniyet değişimi ile gerçekleştiğini araştırmak amacıyla hazırlanmıştır. Osmanlıya yeni bilimin girişinin yaşattığı zihniyet dönüşümünün izlerini kurumlarda, dilde ve kuramlarda, yani yeni bir felsefe inşasında aramaya çalıştık. Yeni bilim Avrupa'da yaşanan zihniyet dönüşümünün tezahürüydü. Osmanlıda da aynı dönüşüm gerçekleşti mi yoksa bu sadece yeni bilim tekniklerinin bir transferi miydi sorusunun cevabına yöneldik. Osmanlıda yeni bilimin kurumları inşa edilmeye çalışılsa da uzun vadeli olmadı. Yeni bilimin yetişmiş eğitimcileri olmadığı gibi hazır öğrencileri de yoktu. Kurumları ve eğitimcileri olsa dahi bu alanda yazılmış kaynak kitapları yoktu. Bu kadar yokluk içinde gösterilen çaba göz ardı edilemez ve küçümsenemez. Yurt dışına gönderilen öğrencilerden yeni eğitimciler yetiştirmek, kaynak olabilecek kitapları çevirmeye çalışmak ve yeni bilimsel ilkelere uygun kurumlar ve yasalar inşa etmek sürecin en önemli adımlarıydı. Ancak bu uğraşlar uzun vadeli ve iyi planlanmış bir şekilde yürütülemedi. Kısa süreli, pratik çözüm önerileri gibi işlev gördü. Yeni ve eski bilim anlayışları uzun bir müddet birlikte ve birbirlerini yıpratarak devam ettiler. Topluma da bu ikilik, bölünme olarak yansıdı. Yeni bilimin Osmanlıda toplumsal güç ve destekle birlikte dönüşüm yaşattığını söylemek oldukça güçtür. Bu kıyaslamayı yapabilmemizin bir sebebi de daha önce çalıştığımız on yedinci yüzyılda yeni bilimin İngiltere'ye girişi ve dolaşımı üzerine araştırmamızdır. Böylece iki dönemi kıyaslama imkânı bulabildik. Şüphesiz bu alan araştırmacılar tarafından yeni bilimin dolaşım araçlarının tek tek çalışılması ile daha iyi anlaşılacaktır.
Özet (Çeviri)
This thesis has been prepared in order to investigate through which mass media the spread of the new science took place by taking into account the economic, cultural and political background of the Ottoman Empire in the nineteenth century and through what kind of mentality change. We tried to look for traces of the mentality transformation brought about by the introduction of new science to the Ottoman Empire in institutions, language, and theories, in other words, in the construction of a new philosophy. The new science was the manifestation of the transformation of mentality in Europe. We turned to the question of whether the same transformation took place in the Ottoman Empire or whether this was just a transfer of new scientific techniques. Although the institutions of new science were tried to be built in the Ottoman Empire, it was not long-term. The new science did not have trained educators and did not have ready students. Even if they had institutions and educators, there were no source books written in this field. The effort made in such poverty cannot be ignored or underestimated. Educating new educators from students sent abroad, trying to translate books that can be sources, and building institutions and laws in accordance with new scientific principles were the most important steps of the process. However, these efforts could not be carried out in a long-term and well-planned manner. It functioned as short-term, practical solution proposals. New and old conceptions of science have continued together for a long time, eroding each other. In society, this duality was reflected as division. It is very difficult to say that the new science brought about a transformation in the Ottoman Empire with social power and support. Part of the reason we can make this comparison is because of our research into the entry and circulation of new science into England in the seventeenth century, which we have studied before. Thus, we had the opportunity to compare the two periods. Undoubtedly, this field will be better understood by researchers through the study of the circulation tools of the new science one by one.
Benzer Tezler
- An urban node in the ritual landscape of byzantine constantinople: The church of St John the Baptist of the Stoudios Monastery
Bizans Konstantinopolis'inin ritüelistik peyzajinda kentsel bir düğüm noktası: Stoudios Manastırı Vaftizci Yahya Kilisesi
DİLARA BURCU GİRİTLİOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN
- Conscription in the nineteenth century Ottoman Empire: Its reflections on the lives of ordinary people and resistance, 1843-1876
On dokuzuncu yüzyılda Osmanlı'da zorunlu askerlik: Sıradan insanların hayatına etkileri ve direnişler, 1843-1876
GİZEM ÇİMŞİT
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
SosyolojiBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR ÖZBEK
- Osmanlı şiirinin modernleşme sürecinde 'kadın'ın doğuşu: Nigâr Hanım'ın şiirlerinde dişil söylem üretimi
The birth of 'woman' in the modernization process of ottoman poetry: The emergence of feminine discourse in poems of Nigâr hanim
MERİÇ KURTULUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. NURAN TEZCAN
- On dokuzuncu yüzyıl Osmanlı edebiyatında su taşıtları ve kültür
Watercraft and culture in nineteenth-century Ottoman literature
AYŞE YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNİL ÖZLEM AYAYDIN CEBE
- Osmanlı'nın son çeyreğinde otelcilik ve otelcilik faaliyetleri
Hotels and hotel's activities in the last quarter of Ottoman
BEYHAN NEHİR