Demokrat Parti dönemi Aydın'da basın yayın hayatı (1950-1960)
Press and broadcasting life in Aydın during the Democrat Party period (1950-1960)
- Tez No: 773257
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜNVER GÜNEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
Türkiye'de demokrasi sisteminin yerleşmesinde büyük bir adım olan Demokrat Parti'nin 1946 yılında kurulmasıyla birlikte tekrardan çok partili siyasi hayata geçilmiştir.1950 seçimlerini Demokrat Parti'nin kazanması ve 27 yıldır hükümet görevini sürdüren Cumhuriyet Halk Partisi'nin iktidarı bırakıp ilk defa muhalefet kanadına geçmesi yakın dönem Türk siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktasını teşkil etmektedir. Demokrat Parti ilk dönemlerinde basın özgürlüğü vaatleriyle dördüncü kuvvet olan basını da arkasına alarak iktidara gelmiştir. İlk yıllarda basına özgürlük sağlanmış fakat ilerleyen yıllarda basın kontrol altına alınmaya çalışılmıştır. Özellikle muhalif gazetelere sert tutumlar sergileyen DP, yandaş basına avantajlar sağladığı görülmüştür. Bu dönemde, ulusal ve yerel basın alanında bir canlanma yaşanmıştır. Bu canlanma farklı yayın anlayışları ile ortaya çıkan gazetelerdir. Okurlar için birer seçenek oluşmuş ve bu seçenek olayları okuyup değerlendirirken, yorumlarken değişik açılardan bakabilme olanakları sunarak, muhalif basın, iktidar yanlısı basın, tarafsız basın gibi kavramlar doğmuştur. Öyle ki ilerleyen yıllarda besleme basın olgusu da bu kavramlar arasında yerini almıştır. Türkiye'nin her şehrinde olduğu gibi Aydın'da da yerel basın konusunda bir hareketlilik yaşanmış, pek çok gazete yayın hayatına atılsa da uzun soluklu olan gazeteler bir elin beş parmağını geçmemektedir. 1950-1960 dönemini kapsayan Aydın ilinde neşredilen ve arşivlerde bulunan Ses, Aydın, Hür Aydın, Kıroba gazeteleri, Özlem dergisi ve Nazilli'de çıkan Yeni Menderes gazeteleri taranarak biçim ve içerik yönünden incelenmiştir. Bunların içerisinde tarafsız olmayı seçen tek gazete Ses'dir. CHP iktidardayken neşredilmeye başlanılan ve muhalefete geçtikten sonra da savunan Aydın ve Yeni Menderes gazeteleridir. DP iktidar olduktan sonra yayın hayatına iktidar yanlısı olarak çıkan gazeteler ise Hür Aydın ve Kıroba'dır. Aynı zamanda Aydın'da ve kazalarında diğer neşredilen gazete isimleri Gürses, Madran, Yeni Germencik, Söke, Hür Türkiye, Hür Söke, Hür Menderes, Menderese Güven, Şirin Demokrat Nazilli, Demokrat Menderes, Karacasu, İslam Türk, Has Demokrat, Büyük Menderes, Nazilli Postası ve Altıeylül'dür. Aydın'da çıkan kültür sanat mesleki dergilerin isimleri ise Doğuş, Çağrı ve Özlem'dir. Bu dönemde sadece Aydın'da değil ülkede Hür, Menderes, Demokrat kelimeleriyle çıkan gazeteler popüler olmakla beraber dikkat çekicidir. Neticede yapılan değerlendirmelerden sonra tez, bu alanda ortaya konulan ilk çalışma olması dolayısıyla Demokrat Parti dönemi Aydın basın ve yayın hayatında önemli bir başvuru kaynağı olacaktır.
Özet (Çeviri)
With the establishment of the Democrat Party in 1946, which was a major step in strengthening the democratic system in Turkey, multi-party political life was reintroduced. The 1950 election winner was the Democrat Party. Consequently, the Republican People's Party (CHP), which had been in government for 27 years, lost power and became an opposition party for the first time. Therefore, the 1950 elections constitute an important turning point in recent Turkish political history. In its early days, the Democrat Party came to power with promises of freedom of the press. The press supported this idea. In the first years of the DP's rule, freedom was provided to the press, but gradually, the press was tried to be brought under control. The DP, which displayed harsh attitudes especially towards opposition newspapers, granted advantages to the partisan press which supported the DP. During this period, the national and local press was revived. This revival was characterized by newspapers that emerged with different publishing approaches. A choice was created for the readers. This choice provided opportunities to look at events from different angles while reading, evaluating, and interpreting them. Concepts such as opposition press, pro-government press and neutral press emerged. Also, in the following years, the phenomenon of parties financially supporting selected newspapers (“besleme basın”) also appeared. As was the case in most of the country's cities, the activity of the local press in Aydın was high. Although many newspapers had started to publish, the number of long-running newspapers remained low. The following newspaper were published in Aydın, Ses, Aydın, HürAydın, Kıroba newspapers, and Özlem magazine. The Yeni Menderes newspaper was published in Nazilli. For this thesis, all issues of these magazines covering the 1950-1960 period found in the archives were scanned and analyzed in terms of form and content. Among these, Sesaimed to be the only politically neutral newspaper. When CHP was in power, the Aydın and Yeni Menderes newspapers were first published. During that time, and also after the CHP became the opposition party, these newspapers supported the CHP. After the DP came to power, the pro-government newspapers were Hür Aydın and Kıroba. Other newspapers published in Aydın and its provinces were Gürses, Madran, Yeni Germencik, Söke, Hür Türkiye, Hür Söke, Hür Menderes, Menderese Güven, Şirin Demokrat Nazilli, Demokrat Menderes, Karacasu, İslam Türk, Has Demokrat, Büyük Menderes, Nazilli Postası and Altıeylül. The names of the arts and culture profession magazines published in Aydın were Doğuş, Çağrı and Özlem. It is noteworthy that, during this period, newspapers published with the words“Hür”(“Free”),“Menderes”and“Demokrat”in their names were not only popular in Aydın, but also in the rest of the country. The evaluation of the gathered material shows the importance of this thesis as a source of reference for the press and publishing life of Aydın during the Democrat Party period, because it is the first study in this field.
Benzer Tezler
- Demokrat Parti Döneminde ordu-iktidar ilişkileri
Military government relations during Democrat Party Period
TAMER NALBANT
Doktora
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİGE SÜKAN
- Cumhuriyet Döneminde aydın bir öğretmen: Adnan Cemgil-hayatı ve fikirleri
A intellectual teacher in Republican Period: Adnan Cemgil-his life and i̇deas
EREN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk İnkılap TarihiAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECDET AYSAL
- Gazeteci, yazar ve devlet adamı Cihad Baban (1911-1984)
Journalist, writer and statesman Cihad Baban (1911-1984)
CEMAL AYDIN
- Yerel gazeteler ışığında Aydın'da sosyo-ekonomik ve siyasi hayat 1956-1960
Socio-economic and political life in Aydın in local newspapers 1956-1960
İLKER BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. Ş. CAN ERDEM
- Demokrat Parti Döneminde iktidar-sivil toplum kuruluşları ilişkileri: 1950-1960
Relations with non-governmental organizations Period ruling Democratic Party: 1950-1960
ALİ ŞAĞAN
Doktora
Türkçe
2013
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK