Kabul ve kararlılık terapisi ve manevi danışmanlık uygulamaları
Acceptance and commitment therapy in spiritual psychology
- Tez No: 774003
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİL EKŞİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Psikoterapi ve psikolojik danışmanlığa dinî konuların dahil edilip edilmeyeceği, edilirse nasıl ele alınacağı ve dindar danışanlarla çalışırken nelere dikkat edilmesi gerektiği psikoloji tarihi boyunca tartışılmıştır. Farklı görüşler olmakla beraber dinin psikoloji ile ilişkili olduğu ve insanla çalışırken onun manevi yönünün ihmal edilemeyeceği konusunda genel bir ortak kanaat oluşmuştur. Ancak bu durum yeni sorular doğurmaktadır: Dinin psikoterapi ve danışmanlığa dahil olması kaçınılmazsa bu nasıl gerçekleşecektir? Psikoterapi ve psikolojik danışmanlık uygulamalarında danışanın kendi kaynaklarını kullanmak, bağlamından ve değerlerinden bağımsız bir süreç yürütmenin imkansızlığı bu soruya bir cevap sunmaktadır. Bu sebeple, Müslüman danışanlarla çalışırken İslamî kavram ve pratikleri bir müdahale olarak kullanmak anlamlı olduğu kadar kimi zaman bir gereklilik haline gelmektedir. Bu müdahalelerin uygulanabilmesi ancak geniş hareket alanı sunan terapi yaklaşımları çerçevesinde mümkün görünmektedir. Felsefî temeli işlevsel bağlamsalcılık ve ilişkisel çerçeve kuramına dayanan ve psikolojik sağlığı psikolojik esneklik modeli ile açıklayan Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT) maneviyata duyarlı oluşu, değer vurgusu, uygulama konusunda terapiste sağladığı esneklik ve bağlam duyarlılığı sebebiyle dinî kaynaklı müdahaleler için uygun bir zemin sunmaktadır. Çalışmada İslamî psikoloji literatüründen terapötik müdahale olarak kullanılan İslamî kavram ve müdahaleler derlenerek bu müdahalelerin ACT'in psikolojik esneklik altıgeni ile nasıl ilişkilendirilebileceğine dair teorik tartışmalar yürütülmüştür. Literatür taraması sonucunda şu sekiz kavram ve pratik tespit edilmiştir: 1) tövbe ve istiğfar, 2) murakabe, 3) müşahede, 4) tefekkür, 5) muhasebe, 6) sabır ve şükür, 7) zikir, 8) tasavvur ve 9) 4T modeli. Her bir kavram ve pratiğin ACT'in psikolojik esneklik altıgeninde hangi boyutlarda uygulanabileceği, müdahalenin işlevinden yola çıkılarak tespit edilmiştir. Psikoterapi ve psikolojik danışmanlık süreçlerinde dinî meseleleri ele alırken dikkat edilmesi gereken noktalar ve etik meseleler ayrı bir başlık altında incelenmiştir. Literatür derlemesi sonucunda bu alanda yapılmış çalışmaların çoğunlukla teorik tartışmalar ve vaka analizleri olduğu ve müdahalelerin etkinliğini test eden çalışmaların yetersiz olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
There is an ongoing debate on how religious issues will take place in psychotherapy and psychological counseling. Although there are some opposite ideas, it is common ground that religion is related to psychology. Neglecting the transcendental and spiritual side of the human being did not give the best solutions while working on their psychology. However, there are some substantial questions on that matter: How is it going to happen? Using clients' own resources provides a solid ground for the problem. Moreover, using Islamic concepts and practices while working with a Muslim client can become more of a necessity than a choice. Flexible and context-sensitive therapy approaches are suitable for this purpose. Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is one of those approaches. ACT provides a unique base for therapists via its functional contextualist background, emphasis on spirituality and values, and support for creating new interventions. The research focuses on compiling Islamic interventions and the intersection of psychological flexibility hexagons and Islamic interventions. As a result of the literature review, eight interventions and one model were found: 1) taubat (repentance) and istighfar (forgiveness), 2) muraqaba (observance), 3) mushahada (observation), 4) tafakkur (contemplation), 5) muhasabah (accounting), 6) sabr (patience) and shukr (gratitude), 7) dhikr, 8) tasawwur and 9) 4T model. Each one of them was assessed by its function and discussed how it is suitable for the psychological flexibility hexagons. Ethical issues on religious issues in psychotherapy and psychological counseling are discussed separately. As a result of the literature review, it has been determined that the studies in this field are mostly theoretical discussions and case studies, and the studies that test the effectiveness of the interventions are insufficient.
Benzer Tezler
- Spiritual Strength: The use of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) with Muslim Clients
Manevi Kuvvet: Kabul ve Kararlılık Terapisi'nin (KKT) Müslüman Danışanlarla Kullanılması
AHMET TANHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
PsikolojiUniversity of RochesterPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DANIEL LINNENBERG
- Kabul ve kararlılık terapisi ve bilişsel davranışçı terapi temelli psikoeğitim programlarının sınav kaygısına etkisi
Effects of acceptance and commitment therapy and cognitive behavioral therapy based psychoeducation programs on test anxiety
SAADET YAPAN
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET MURAT
DOÇ. DR. KAASIM FATİH YAVUZ
- The effect of Acceptance and Commitment Therapy and Cognitive Behavioral Therapy based group intervention programs on Social Anxiety Disorder
Kabul ve Kararlılık Terapisi ve Bilişsel Davranışçı Terapi temelli grup müdahale programlarının Sosyal Kaygı Bozukluğuna etkisi
MUHAMMED SEYİD RAŞİD BAĞÇİVAN
Doktora
İngilizce
2024
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE İNAN
- Epilepsi hastalarında kabul ve kararlılık terapisi temelli müdahalenin yaşam kalitesi ve işlevsellik üzerine etkisi
The effect of acceptance and commitment therapy based intervention on quality of life and functionality in epilepsy patients
ŞERİFE ÖNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAASIM FATİH YAVUZ
- Grupla kariyer psikolojik danışmanlığı programının üniversite öğrencilerinin iş bulma kaygısına etkisi
The effect of group career psychological counseling program on job seeking anxiety of university students
EMRE EMRULLAH BOĞAZLIYAN
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN AVŞAROĞLU