The effect of Acceptance and Commitment Therapy and Cognitive Behavioral Therapy based group intervention programs on Social Anxiety Disorder
Kabul ve Kararlılık Terapisi ve Bilişsel Davranışçı Terapi temelli grup müdahale programlarının Sosyal Kaygı Bozukluğuna etkisi
- Tez No: 902240
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE İNAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Bilişsel davranışçı terapi, grup müdahale programı, kabul ve kararlılık terapisi, sosyal kaygı bozukluğu, Acceptance and commitment therapy, cognitive behavioral therapy, group intervention program, social anxiety disorder
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Bu araştırmanın amacı Acceptance and Commitment Therapy (ACT) ve Cognitive and Behavioral Therapy (CBT) temelli grup müdahalelerinin sosyal kaygı bozukluğu (SAD) ve bu bozuklukla ilişkili olduğu düşünülen bazı değişkenlere etkisinin incelenmesidir. Araştırmada iki deney, bir kontrol grubu ile ön-test, son-test ve izleme ölçümlerini içeren 3x3'lük karışık desen kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği, Depresyon, Kaygı ve Stres Ölçeği-21, Kabul ve Eylem Formu-II, Psikolojik Esneklik Ölçeği, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği, Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği, İşlevsel Olmayan Tutumlar Ölçeği (A Formu) – 17, Otomatik Düşünceler Ölçeği, Ruminatif Düşünce Biçimi Ölçeği, Öz-Şefkat Ölçeği-Kısa Formu, Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği Kısa Formu ve Olumlu Değerlendirilme Korkusu Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmaya dahil edilme şartlarını taşıyan toplam 33 katılımcı randomize edilerek ACT, CBT ve kontrol gruplarında 11'er kişi olacak şekilde atanmıştır. ACT ve CBT gruplarındaki katılımcılara 8 haftalık müdahale programı uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise herhangi bir işlem uygulanmamıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre ACT grubunda yer alan katılımcıların SAD, psikolojik sıkıntı ve ruminasyon düzeyi azalırken psikolojik iyi oluş ve öz-şefkat düzeylerinde ise artış görülmüştür. CBT grubunda yer alan katılımcıların ise SAD, psikolojik sıkıntı, yaşantısal kaçınma, olumsuz değerlendirilme korkusu, işlevsel olmayan tutumlar ve olumsuz otomatik düşünceler düzeyinde azalma bulunmuş, pozitif duygulanım ve öz-şefkat düzeyleri ise artmıştır. Mevcut çalışmanın bulguları ACT yaklaşımının SAD'nin tedavisinde CBT kadar etkili olabileceğine ve psikoterapi müdahalelerinin danışanın bireysel formülasyonuna uygun olacak şekilde seçilebileceğine dair kanıtlar sunmaktadır. Araştırmanın bulguları literatür bağlamında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the effects of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) and Cognitive and Behavioral Therapy (CBT) based group interventions on social anxiety disorder (SAD) and some variables thought to be related to this disorder. In the study, a 3x3 mixed design including two experimental groups, one control group; pre-test, post-test, and follow-up measurements was used. Liebowitz Social Anxiety Scale, Depression, Anxiety, and Stress Scales-21, Acceptance and Action Questionnaire-II, Comprehensive Assessment of Acceptance and Commitment Processes, Flourishing Scale, Positive and Negative Affect Schedule, Dysfunctional Attitude Scale (Form A) - 17, Automatic Thoughts Questionnaire, Ruminative Thought Style Questionnaire, Self-Compassion Scale - Short Form, Brief Version of Negative Evaluation Scale, and Fear of Positive Evaluation Scale were used as data measurement tools. A total of 33 participants who met the inclusion criteria were randomly assigned to ACT, CBT, and control groups as 11 participants each. An 8-week intervention program was applied to the participants in the ACT and CBT groups. No treatment was applied to the control group. According to the findings obtained from the study, participants in the ACT group had decreased levels of SAD, psychological distress, and rumination, and increased levels of psychological well-being and self-compassion. On the other hand, participants in the CBT group had decreased levels of SAD, psychological distress, experiential avoidance, fear of negative evaluation, dysfunctional attitudes, and negative automatic thoughts, and increased levels of positive affect and self-compassion. The findings of the present study provide evidence that the ACT approach can be as effective as CBT in the treatment of SAD and that psychotherapy interventions can be selected in accordance with the client's individual formulation. The findings of the study are discussed in the context of the literature.
Benzer Tezler
- Kabul ve kararlılık terapisi ve bilişsel davranışçı terapi temelli psikoeğitim programlarının sınav kaygısına etkisi
Effects of acceptance and commitment therapy and cognitive behavioral therapy based psychoeducation programs on test anxiety
SAADET YAPAN
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET MURAT
DOÇ. DR. KAASIM FATİH YAVUZ
- Ön ergenlerin kaygı düzeylerinde kabul ve kararlılık terapisi ile bilişsel davranışçı terapinin etkililiğinin karşılaştırılması
A comparison of the effectiveness of acceptance and commitment therapy and cognitive behavioral therapy on anxiety levels of pre-adolescents
AYKUT KUL
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FULYA TÜRK
- Grupla kariyer psikolojik danışmanlığı programının üniversite öğrencilerinin iş bulma kaygısına etkisi
The effect of group career psychological counseling program on job seeking anxiety of university students
EMRE EMRULLAH BOĞAZLIYAN
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN AVŞAROĞLU
- Tütün bağımlılığı değişim defterinin bağımlılık seyrine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of tobacco addiction changebook on course of addiction
ŞULE KARA GÜNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiEge ÜniversitesiMadde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖRKEM YARARBAŞ
PROF. DR. KÜLTEGİN ÖGEL
- The mediating role of mindfulness, psychological flexibility, experiential avoidance and cognitive flexibility on the relationship between childhood trauma and somatization
Çocukluk travmaları ve somatizayon arasındaki ilişkide; Bilinçli farkındalık, psikolojik esneklik, deneyimsel kaçınma ve bilişsel esnekliğin aracılık rolleri
İLAYDA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Psikolojiİzmir Ekonomi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN MERAL ÖGÜTCÜ