Taberi Tefsiri'nin Siyere kaynaklığı (Mekke dönemi)
Tabari Interpretation's Prophetic origin (Mecca period)
- Tez No: 774366
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖMER SABUNCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: İslâm Tarihi, Siyer, Taberî Tefsiri, Siyer Rivayetleri, Tefsir-Siyer İlişkisi, İslamic history, the sirah, Al-Tabari Interpretation (Tafsir), Sirah Narrations, Relationship between Interpretation and Sirah
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Kur'an'ı anlamayı amaç edinen tefsir ve Hz. Peygamber'in (s.a.v.) hayatını araştıran siyer birbiriyle yakından ilişkili olan iki ilim dalıdır. Aralarındaki bu sıkı bağın ortaya çıkarılması için tefsirlerde yer alan siyer rivayetlerinin tespiti önemlidir. Bu yüzden çalışmamızın konusunu çok yönlü bir âlim olan Ebû Caʻfer Muhammed et-Taberî'nin (ö. 310/923) Câmiʻu'l-beyân an te'vili âyi'l-Kur'ân isimli tefsirindeki siyer rivayetlerinin tespit edilmesi ve değerlendirilmesi oluşturmaktadır. Konuyu işlerken amacımız muhaddis, fakih, tarihçi ve müfessir olan büyük âlim Taberî'nin içinde pek çok rivayeti ve ilmi konuları bulunduran, aynı zamanda dirayet yönü de bulunan Câmiʿu'l-beyân ʻan te'vîli âyi'l-Kur'ân isimli önemli eserindeki siyer ile alakalı rivayetleri tespit ederek bunları ortaya koymak, benzer rivayetleri aynı başlık altında toplayarak tefsirde yer alan siyer rivayetlerine dair genel bir çerçeve çizmek, gerekli yerlerde tespit edilen bu rivayetlerin, siyer kaynaklarındaki rivayetlerle karşılaştırmasını ve değerlendirmesini yapmaktır. Çalışmamız iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde müellifin hayatı, ilmî kişiliği, eserleri ve çalışmanın da konusunu oluşturan meşhur tefsiri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise Taberî Tefsiri'nde tespit edilen rivayetler uygun başlıklar altında incelenmiştir. Rivayetlerdeki ana konuların; ilk vahiy, vahyin geliş şekilleri, Hz. Peygamber'in İslâm'ı tebliğ etme süreci, müşriklerin bu süreçteki tavır ve davranışları, Hz. Peygamber'in cinlerle buluşması, isrâ ve miʻracı ile ahlakı hakkındadır. Tespit edilen rivayetler öncelikle iki önemli tefsir kaynağı olan İbn Ebû Hâtim'in (ö. 327/938) Tefsîru'l-Kur'ani'l-Azîm ve Begavî'nin (ö. 516/1122) Meʿâlimü't-tenzîl eserleriyle karşılaştırılmıştır. Daha sonra bu rivayetler, tefsirin siyere olan kaynaklığını ölçmek için İslâm tarihi kaynaklarından İbn İshak'ın (ö. 151/768) Kitâbü's-Sîre ve'l-megāzî, İbn Hişâm'ın (ö. 218/833) es-Sîretü'n-nebeviyye, İbn Saʻd'ın (ö. 230/845) Kitâbü't-tabakâti'l-kebîr, Belâzürî'nin (ö. 279/892-93) Ensâbü'l-eşrâf ve Taberî'nin (ö. 310/923) Târîhü'l-ümem ve'l-mülûk eserleriyle kıyaslanmıştır.
Özet (Çeviri)
Tafsir (Interpretation of Qur'an), which aims to understand the Qur'an, and Sirah, which studies the life of the Hz. Prophet (PBUH), are two closely related disciplines. In order to reveal this tight bond between them, it is important to determine the Sirah narrations in the tafsir. Therefore, the subject of our study is the determination and evaluation of the Sirah narrations in the tafsir named Jami al-bayan an ta'wil ay al-Qur'an by Abū Jaʻfer Muhammad ibn al-Tabari, who was a sophisticated scholar. Our study consists of two main parts. In the first part, information is given about the author's life, scientific personality, works and his famous commentary, which is also the subject of the study. In the second part, the narrations identified in Al-Tabari Interpretation were examined under appropriate headings. The main subjects in the narrations are about the first revelation, the way the revelation was revealed, the Hz.Prophet's (PBUH) process of conveying Islam, the attitudes and behaviors of the polytheists in this process, the Hz. Prophet's (PBUH) meeting with the jinn, isra and his mi'raj and his morality. The specified narrations were firstly compared with the works Tafsir al-Qur'an al-ʻAzim by Ibn Abi Hatim (d. 327/938) and Maʻalim al-Tanzil by Baghawi (d. 516/1122), which are two important sources of tafsir. Then, these narrations were compared with the works Kitab al-sira by Ibn Ishaq (d. 151/768), al-Sira al-nabawiyya by Ibn Hisham (d. 218/833), Kitab at-Tabaqat Al-kabir by Ibn Saʻd (d.230/845), Ensab al-Ashraf by al-Baladhuri (d. 279/892- 93) and History of the Prophets and Kings by at-Tabari (d. 310/923), of the sources of Islamic history, in order to measure the sourcing cempetency of tafsir for sirah.
Benzer Tezler
- Kur'ân'ın siyere kaynaklığı: İlk dönem siyer ve İslam tarihi kaynaklarında ayet kullanımı
The Quran as a source of sira: the use of Quranic verses in the early period sira and Islamic history sources
BELKIS ÖZSOY DEMİRAY
Doktora
Türkçe
2019
DinSüleyman Demirel Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI GÖKSOY
- Taberî tefsirinde siyer rivayetleri (Medine dönemi)
Siyer texts in the commentary of Tabari (Medine period)
MUSTAFA SOYCAN
Doktora
Türkçe
2019
DinBursa Uludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM APAK
- Gürânî'nin tefsir metodu ve keşşâf tefsiri ile mukayesesi
Comparison of Gurani tafsir method with keşşaf tafsir
MURAD SEFEROĞLU
Doktora
Türkçe
2022
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ AKPINAR
- Taberî tefsirinde kıssa-sîret ilişkisi: Bakara ve A'râf sûreleri örneği
The relation of the Quranic stories with sirah in Tabari's tafsir: Example of surahs Baqara and A'raf
ABDULLAH REVAHA AKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET ABAY
- Câmi'ul-Beyân'da sebeb-i nüzûl rivayetlerinin 'yeni bir yaklaşım' açısından incelenmesi
Examination of occasion of the revelation narratives in Jāmiʿal-Bayān from the perspective of a 'new approach'
FARUK ÇELİK
Doktora
Türkçe
2021
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NEDİM SERİNSU