Gürânî'nin tefsir metodu ve keşşâf tefsiri ile mukayesesi
Comparison of Gurani tafsir method with keşşaf tafsir
- Tez No: 770047
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ AKPINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Gürânî, Ğâyetü'l-Emânî, Zemahşerî, Keşşâf, Tefsir, Rivayet, Dirayet, İstişhad, Gurani, Gayetu'l-Emani, Zemahsheri, Keşşaf, Tafsir, Rumor, Tenacity, İstishhad
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Çalışmada Osmanlı döneminde yaşamış İslam âleminin önemli müfessirlerinden biri olan Gürânî'nin (ö.893/1488) (Şemseddîn Ahmed b. İsmâil) Ğâyetü'l-Emânî fî Tefsîri'l-Kelâmi'r-Rabbânî isimli tefsirindeki uyguladığı metodunu ve Zemahşerî'nin (ö. 538/1144) el-Keşşâf ʿan Hakâʾikı Gavâmizi't-Tenzîl ve ʿUyûni'l-Ekâvîl fî Vücûhi't-Teʾvîl eseri ile mukayesesini incelemeye çalıştık. İlim tahsil etmek için birkaç bölgeye seyahat eden Gürânî, en son Kahire'den Osmanlı Devleti'nin hâkimiyeti altındaki topraklara gelerek Sultan II. Murad'ın (ö. 1451) hükümdarlığının son yıllarına, Fatih Sultan Mehmed'in (ö. 1481) hükümdarlığının tamamına ve II. Bayezid'in (ö. 1512) hükümdarlık döneminin yedi senesine şahitlik etmiş, birçok dini hizmetlerde bulunarak hayatını sürdürmüştür. Kudüs'te bulunduğu sırada (H. 860) tefsirini yazmaya başlayıp yedi senede bitiren Gürânî, bu önemli eserini o dönemin hükümdarı olan Fatih Sultan Mehmed'e ithaf etmiştir. Kelam, fıkıh ve siyere ait bilgileri ihtiva eden bu eser, Gürânî'nin yaşadığı dönemde ders kitabı olarak medreselerde okutulmuştur. Yazma eser olarak günümüze kadar muhafaza olunan bu eserin her cildi, farklı ilim adamları tarafından tahkik edilmiş, daha sonra ise Lübnan'da Dârü'l-Hadâra Yayınevi tarafından 2017 senesinin sonlarında yedi cilt halinde matbulaştırılmıştır. Müellifin tefsirindeki metodunu incelediğimizde Zemahşerî'nin el-Keşşâf ʿan Hakâʾikı Gavâmizi't-Tenzîl, Beyzâvî'nin (ö.685/1286) Envâru't-Tenzîl, et-Tîbî'nin (ö. 743/1361) Futûhu'l-Ğayb fi'l-Keşf an Kınâu'r-Reyb, Teftâzânî'nin (ö. 792/1391) Hâşiye ale'l-Keşşâf, Taberî'nin (ö. 310/922) Câmiu'l-Beyân an Te'vîli Âyi'l-Kur'ân başta olmak üzere pek çok tefsirden yararlanarak eserini telif ettiği görülmektedir. Gürânî eserinde hem rivayet hem de dirayet metodu izlemiştir, eseri; fıkıh, kelam, dil, kıraat, belagat gibi ilim dallarına dair bilgileri de ihtiva etmektedir. Bu çalışmada, Gürânî'nin tefsirinde izlediği yöntem ve metot ile Zemahşerî'nin Keşşâf isimli tefsirinde izlediği yöntem ve metotlar mukayese edilmiş, bunlarla ilgili olarak örneklere yer verilmiştir. Bu örnekleri incelediğimizde Gürânî'nin Zemahşerî'den etkilendiği, onun izlediği yöntem ve metotlardan istifade ettiği görülmüştür. Netice itibariyle söz konusu eserde daha önceki yazılmış tefsirlerden yararlanıldığı ve eserin onların yaptığı çalışmalara benzer bir metotla kaleme alındığı anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In our study, we tried to examine the method applied by Gurani (d.893/1488) (Shemseddin Ahmed b. Ismail) , one of the important commentators of the Islamic world who lived in the Ottoman period, in his tafsir called Gayetu'l-Emani fi Tefsiri'l-Kelami'r-Rabbani and its comparison with Zemahsheri's (d.538/1144) el-Keşşaf an Hakaiki Gavamizi't-Tenzil ve Uyuni'l-Ekavil fi Vucuhi't-Tevil. Gurani, who traveled to several regions to acquire knowledge, finally came from Cairo to the lands under the rule of the Ottoman Empire and witnessed the last years of the reign of Sultan Murad II (d. 1451), the entire reign of Mehmed (d. 1481) the Conqueror and the seven years of the reign of Beyazid II (d. 1512). He continued his life by performing many religious services. Gurani, who started to write his commentary while he was in Jerusalem and finished it in seven years, dedicated this important work to Fatih Sultan Mehmed, the monarch of that period. This work, which contains information about Kalam, Fiqh, and the biography of Prophet Muhammad, was taught in madrasas as a textbook in Gurani's period. Each volume of this work, which has been preserved as a manuscript, has been examined by different scholars. Later, it was published in seven volumes in Lebanon by Daru'l-Hadara Publishing House at the end of 2017. When we examine the author's method in his commentary, especially Zemahsheri's (d. 538/1143) el-Keşşaf an Hakaiki Gavamizi't-Tenzil, Beyzavi's (d. 685/1286) Envaru't-Tenzil, et-Tibi's (d. 743/1361) Futuhu'l-Gayb fi'l-Keshf an Kinai'r-Reyb, Teftazani's Hashiye ale'l-Keşşaf, Taberi's (d. 310/922) Camiu'l-Beyan a Te'vili Ayi'l- Qur'an, it seems that he copyrighted his work by making use of many commentaries. Gurani followed both narration and wisdom methods in his work. It also includes the information about branches of science such as fiqh, kalam, language, recitation, and rhetoric. The method followed by Gurani in his tafsir, and the methods used by Zemahsheri (d. 538/1143), in his tafsir called al-Keşşaf, are compared and examples are given regarding these. When we examine these examples, it is seen that Gurani was impressed by Zemahsheri (d. 538/1143) and benefited from the methods he followed. As a result, it has been understood that this work has benefited from previous interpretations and this work has been written with a similar method.
Benzer Tezler
- أحمد بن إسماعيل الكوراني ومنهجه في تفسيره غاية الأماني في تفسير الكلام الرباني
Ahmed bin İsmail el-Güranî ve Gâyetü'l-Emânî fî Tefsîri'l-Kelâmi'r-Rabbânî isimli tefsirindeki yöntemi / Ahmed bin Ismail al-Kurani and his method in his tafsir namedGâyetü'l-Emânî fi Tafsîri'l-Kalâmi'r-Rabbânî
LUQMAN MOHAMMED ALI JABBR
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinAksaray ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SAMİ YİLDİZ
- Abdülmuhsin B. Süleyman El-Gürânî'nin hayatı ve tuhfetü câmii'l-esrâr fî tefsîri fâtihatil-envâr adlı eserinin tahlil ve tahkiki
The analysi̇s and i̇nvesti̇gati̇on of tuhfetü câmi̇i̇'l-esrâr fî tefsîri̇ fâti̇hati̇l-envâr commented by Abdülmuhsi̇n B. Süleyman El-Gürânî
EMRULLAH KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH EMİN ÇİMEN
- غاية الأماني في تفسير الكلام الرباني للملا كوراني (من آية 98-252 من سورة البقرة)- دراسة وتحقيق–
Gâyetu'l-Emânî fî Tefsîri'l-Kelâmi'r-Rabbânî li Mollâ Gürânî(Bakara suresi 98-252 ayetleri)-Tahkîk ve inceleme
HİNDREN JAAFAR HAMAD
- Molla Gürani'nin 'Gayetu'l-Emani' isimli tefsiri ve tefsirinin Fatiha ve Bakara surelerinin 1-103 ayetlerinin edisyon kritiği
Molla Gurani's 'Gayetu'l-Emani' and critical edition of its chapter of Fatiha and Bakara (1-103 verses)
MAHMUT AY
- Molla Gürânî'nin Gâyetü'l-Emânî adlı tefsirinde belâgat uygulamaları
The methods of rhetoric on molla Gurānī's tafsīr named Ghāyah al-Amānī
MUHAMMED ESER ALTUNTAŞ
Doktora
Türkçe
2022
Dinİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECLA YASDIMAN DEMİRDÖVEN