Sağlıklı kişilerde zihin kuramı (ZK) becerilerini yordayan klinik altı psikotik ve psikopatik belirtilerin incelenmesi
Investigation of subclinical psychotic and subclinical psychopatic symptoms that predict the theory of mind skills in healthy individuals
- Tez No: 776121
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Işık Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Başkalarının düşünce ve duygularını çıkarsama ve anlamlandırma yeteneği olarak tanımlanan Zihin Kuramı (ZK) becerileri, kişilerin sosyal yaşamları için oldukça önemli bir özelliktir. ZK becerilerinin, sağlıklı yetişkinlerde görülen klinik altı psikoz ve klinik altı psikopati belirtilerinin varlığında ne şekilde etkilendiğine ilişkin çelişkili bulgular mevcuttur. Bu hususta, bulgulardaki karışıklığın giderilmesi için bu belirtilerin ZK becerileriyle ilişkisinin araştırıldığı çalışmalar yapılması önemlidir. Mevcut araştırmanın amacı, ZK becerilerini yordaması beklenilen klinik altı psikoz ve psikopati belirtilerinin incelenmesi ve birlikte görülen klinik altı psikoz ve psikopati belirtilerinin etkileşiminin ZK üzerindeki etkisinin test edilmesidir. Yaşları 18-60 yaş aralığında olan 184 sağlıklı yetişkin (124 kadın 60 erkek) ile yürütülmüş olan çalışmada veriler, Demografik Bilgi Formu, Gözlerden Zihin Okuma Testi (GZOT), Toplumda Psişik Yaşantıları Değerlendirme Ölçeği (TPYÖ) ve Levenson Öz Bildirim Psikopati Ölçeği (LSRP) kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre klinik altı psikoz ve birincil psikopati belirtilerinin ZK becerilerini negatif yönde yordadığı görülürken; klinik altı psikoz ve birincil psikopati belirtilerinin etkileşiminin ZK becerileri üzerinde herhangi bir etkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak, kadınların ZK becerilerinin erkeklere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Klinik altı psikoz belirtilerinin ZK becerilerini negatif yönde yordadığını gösteren sonuçlar, psikoz belirtileri olan kişilerde, ZK ile ilişkili beyin bölgelerinde görülen değişikliklerin ZK bozulmalarında bir etkisi olabileceğini düşündürmüştür. Birincil psikopati belirtilerinin ZK becerilerini negatif yönde yordadığını gösteren sonuçların ise psikopatik kişilerin duygu ve empati ile ilgili olan amigdala ve anterior insulanın da dahil olduğu beyin bölgelerindeki aktivasyon azalmasıyla ilişkili olabileceği varsayılmıştır. ZK'nı ölçmek üzere kullanılmış olan farklı ölçüm araçları ve bu araçların özelliklerinin klinik altı psikoz ve birincil psikopati etkileşiminin ZK üzerinde herhangi bir etkisinin bulunmamasıyla ilişkili olabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Theory of Mind (ToM) skills, which are defined as the ability to infer and make sense of the thoughts and feelings of others, are very important for people's social lives. There are conflicting findings regarding how ToM skills are affected in the presence of subclinical psychosis and subclinical psychopathy symptoms in healthy adults. In this regard, it is important to carry out studies investigating the relationship between these symptoms and ToM skills to eliminate the confusion in the findings. The aim of the current study is to examine subclinical psychosis and psychopathy symptoms that are expected to predict ToM skills, and to test the effect of the interaction of subclinical psychosis and psychopathy symptoms on ToM. The study conducted with 184 healthy adults (124 females and 60 males) aged between 18-60 years. The data was collected by the Demographic Information Form, Reading Mind from the Eyes Test (RMET), Community Psychic Experience Rating Scale (CAPE), and Levenson Self-Report Psychopathy Scale (LSRP). According to the results obtained, it was observed that subclinical psychosis and primary psychopathy symptoms predict ToM skills negatively while it was concluded that the interaction of subclinical psychosis and primary psychopathy symptoms did not have any effect on ToM skills. In addition, it was observed that women's ToM skills were higher than men's. Results showing that subclinical psychosis symptoms negatively predicted ToM skills suggested that it may be related to the changes in brain regions associated with ToM in people with psychotic symptoms. It was assumed that the results showing primary psychopathy symptoms negatively predicted ToM skills may be related to decreased activation in the brain regions of psychopathic individuals, including the amygdala and anterior insula, which are related to emotion and empathy. It is thought that the different measurement tools used to measure ToM and the characteristics of these tools may be related to the lack of any effect of the interaction of subclinical psychosis and primary psychopathy on ToM.
Benzer Tezler
- Şizofreni, bipolar affektif bozukluk ı hastalarında zihin kuramı, duygu tanıma, bilişsel işlev ve düşünce dil özelliklerinin sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması
Comparison of theory of mind, emotion recognition, cognitive functions and thought and language characteristics with healthy controls in patients with schizophrenia, bipolar affective affective disorder
ZEHRA GÜNAY YAĞCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET HAMİD BOZTAŞ
- Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde çocukluk çağı travmaları, bağlanma biçimleri ve zihin kuramı işlevleri arasındaki ilişkiler
The relationship between childhood traumas, attachment styles and theory of mind functions in individuals with substance use disorder
MURAT AKTAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNAY ÖNEN
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu hastalarının zihin kuramı yetilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of theory of mind abilities in adults with attention deficit hyperactivity disorder
HAVVA ÖZGE ALTINTAŞ
- Amnestik tip hafif kognitif bozuklukta zihin kuramı
The theory of mind in amnestic type mild cognitive impairment
FERDANE ÖZLEM AKARSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
NörolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALTAN EŞSİZOĞLU
- Alkol ve madde bağımlılarında zihin teorisi kuramı ve yürütücü işlevler arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between the theory of mind theory of mental and driver functions for alcohol and substance addicts
EMİNE ATEŞ AKKOYUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPTEKİN ÇETİN