Ötekinin bilgisi: Weber'de Avrupa-merkezciliğin yapısökümü
Knowledge of the other: Deconstruction of Eurocentrism in Weber
- Tez No: 776404
- Danışmanlar: PROF. DR. TUĞÇA POYRAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 342
Özet
Avrupa-merkezcilik, Batı'nın tarihsel biçimde ayrı bir gelişim izleyerek dünyanın geri kalanından her anlamda ayrıcalıklı konumda olarak ayrıldığını savunmaktadır. Batı metafiziği, başlangıcından beri yaşamın logos-merkezci biçimde kavram karşıtlıklarıyla yeniden düzenlendiği bir yapıdadır. Logos-merkezci biçimde hâkikat arayışına düşen Batı düşünce geleneği bu nedenle gerçeğin rasyonalite uğruna gizlendiği, kurduğu karşıtlıklarla işleyen ayrım stratejileriyle gerçeğin, hâkikat arayışı uğruna feda edildiği bir düşünce geleneği olmuştur. Avrupa'nın dünyanın geri kalanı karşısında üstünlüğünü inşa eden Avrupa-merkezci düşüncenin temelinde yatan bu ayrım, kurulan biz-öteki karşıtlığının özellikle Batı-Doğu ayrımı bağlamında moderniteyle birlikte yeniden üretilmiştir. Antik Yunan'dan itibaren ontolojik ve epistemolojik olarak Avrupa'yı üstün bir konuma yerleştiren Avrupa-merkezcilik, Aydınlanma, Rönesans, Reform, Sanayi Devrimi ve Fransız Devrimi sonrasında yaşadığı değişimleri modernite söylemi etrafında kendi üstünlüğünü inşa etmek için kullanmıştır. Batı düşüncesine egemen olan rasyonalite saplantısı, Avrupa-merkezci söylemin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Dolayısıyla dünyanın Avrupa-merkezci düzenlenmesi çerçevesinde inşa edilen biz ve ötekiler ise, modernite söyleminin temel kabulleri ekseninde kurulmuştur. Bu çalışma, Avrupa-merkezci biz ve öteki ayrımının tarihsel olarak nasıl inşa edildiğini gözeterek, sosyolojinin kurucu isimlerinden Weber'in“Protestan Ahlâkı ve Kapitalizmin Ruhu”ile“Ekonomi ve Toplum”adlı eserleri üzerinden Avrupa-merkezciliğin yapısökümünü gerçekleştirmiştir. Seçilen eserler kapsamında sosyal eylem, yönetim, kapitalizm, din, şehirleşme olgularının eleştirel bir okumayla yapısökümü gerçekleştirilmiştir. Derrida'nın yapısökümcü okuma yönteminin kullanıldığı çalışmada, logos-merkezci biçimde kurulan kavramsal karşıtlıkların ifşa edilmesi, Batı-Doğu kategorik ayrımını yeniden üreten kavram karşıtlıklarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Merkezsiz bir okuma yapabilmek adına yapısökümle ortaya çıkarılan kavram karşıtlıkları, karşıtlıkları kuran stratejiler bağlamında da yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda, Weber'in Avrupa-merkezciliğin yeniden üretimindeki rolü gerçekleştirilen yapısökümcü analiz bağlamında değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Western metaphysics has been in a structure where life has been rearranged with conceptual contrasts in a logocentric way since its inception. The tradition of Western thought has always been seeking the truth in a logos-centered manner which affects Eurocentric thought. This distinction progess which lies at the basis of the Eurocentric thought that builds Europe's superiority over the rest of the world, has been reproduced with modernity in the context of the“us”and“the other”opposition, especially the West-East distinction. Eurocentrism used the changes Europe experienced after the Enlightenment and Renaissance to build its own superiority around the discourse of modernity. The obsession with rationality that dominates Western thought has become an integral part of the Eurocentric discourse. Therefore,“us”and“the others”, which are constructed within the framework of the Eurocentric organization of the world, are established on the axis of the basic assumptions of the discourse of modernity. This study deconstructs Eurocentrism through the works of Max Weber,“Protestant Ethics and the Spirit of Capitalism”and“Economy and Society”, by considering how the Eurocentric distinction between us-the other is historically constructed. Within the scope of the selected works, the concepts of social action, administration, capitalism, religion, urbanization were deconstructed with a critical reading. Derrida's deconstructive reading strategy was used, it was aimed to reveal the conceptual oppositions established in a logos-centered manner and to reveal the conceptual contrasts that reproduce the West-East distinction. To make a decentralized reading, the contrasts of concepts revealed by deconstruction have also been interpreted in the context of the strategies that establish the oppositions. As a result of the research, Weber's role in the reproduction of Eurocentrism was evaluated in the context of the deconstructive analysis carried out.
Benzer Tezler
- Sosyo-kültürel sınırlar ve ötekilik algısı: Çumra örneğinde Yörükler ve Dağlılar
Socio-cultural borders and perception of otherness: Yörük and Dağlı in Çumra example
FATIMA KÜBRA BAĞATIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiNecmettin Erbakan ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAT TEKİN
- İstanbul'un aurası ve öteki
The aura of Istanbul and the other
SEVİNCE BAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBina Bilgisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU ERDEM
- Mimarlık ve gerçeklikleri ve mimarlıkta zamanın kavranışı
Architectural realities and time conception in architecture
DİLAY GÜNEY
- 21. yüzyılda neoliberalizm bağlamında teknoloji-mimarlık topolojisi
Topology of technology-architecture in the context of neoliberalism in the 21. century
ASUDE YOKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGA SAYIN
- Bağımsızlık sonrası Kazak yazılı basınında ideolojik söylem
Ideological discourse in Kazakh printed press after independence
ŞULE ERTÜRK ANIKLI
Doktora
Türkçe
2022
GazetecilikAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLSÜM KİLLİ YILMAZ