Kentsel karbon emisyonlarının ve karbon yutak alanlarının mekansal analizi: Bursa Yıldırım ilçesi örneği
Spatial analysis of urban carbon emissions and carbon sink areas: The case of Bursa Yıldırım district
- Tez No: 776772
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ANIL AKIN TANRIÖVER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Küresel iklim değişikliğine neden olan en önemli olaylardan biri karbon emisyonunda yaşanan hızlı artışlardır. Isıyı tutan ve yayan karbonun doğal döngüsü zamanla bozulmuştur. Sanayi devriminden itibaren hızlı nüfus artışı, çarpık kentleşme, doğal kaynakların tahribatı ve tüketilmesi, doğalgaz gibi yenilenemeyen enerji kaynaklarının tercih edilmesi nedeniyle karbon döngüsün bozulma sürecini hızlandırmış ve atmosferdeki karbon emisyon miktarının artmasına neden olmuştur. İnsan sağlığını olumsuz etkileyen karbon emisyonunun azaltılması ve önüne geçilmesi önem arzetmektedir. Mevcutta ulusal ve uluslararası ölçekte hazırlanan birçok planlama, sözleşme ve strateji bulunmaktadır. Ancak yerel yönetimlerin belirlenen bu stratejileri kritik noktalarda uygulaması iklim değişikliği ile mücadelede zaman kazandıracaktır. Bu çalışmada Türkiye Marmara Bölgesi'nde bulunan Bursa İlinin Yıldırım İlçesinde karbon emisyonlarının yoğun olduğu alanların belirlenmesi hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında karbon emisyonunu etkileyen değerlere ait literatür çalışması yapılmıştır. Literatür çalışmasında belirlenen değerler sonucunda veriler Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak sayısallaştırılmıştır. Her bir değişkenin karbon emisyonu, karbon emisyon katsayıları kullanılarak hesaplanmıştır. Tüm hesaplamalar yıllık ve kilogram olacak şekilde ortak bir paydada yapılmıştır. Veriler Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) kullanılarak ağırlıklandırılmıştır. Hesaplanan veriler bulanık mantık kullanılarak standardize edilmiştir. Standardize edilmiş haritalar CBS ortamında ağırlıklandırılıp çakıştırılarak Yıldırım ilçesi için mahalle ölçeğinde karbon emisyonlarının yoğun olduğu alanlar belirlenmiştir. Yapılan çalışmada 2021 yılına ait Sentinel uydu verileri kullanılarak oluşturulan Arazi Örtüsü/Alan Kullanımı (AÖ/AK) haritası, nüfus verileri, doğalgaz tüketim miktarı, trafik sinyalizasyonu ve orman meşcere verileri kullanılmıştır. Yıldırım karbon emisyonu için kentsel alanlar, nüfus, doğalgaz tüketimi, trafik sinyalizasyon verileri ve tarım verileri kullanılırken; karbon yutak alanlarının karbon tutulum miktarını hesaplamak için orman alanları, kentsel yeşil alanlar ve sulak alanlar belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda müdahele edilmesi gereken karbon emisyonlarının en yoğun olduğu mahalleler Zümrütevler, Yeşilyayla, Sıracevizler, Maltepe, Değirmenlikızık, Musababa, Yediselviler, Akçağlayan, Piremir, Baruthane olarak belirlenmiştir. Bu mahallelerde kentsel alanlar inşaa ve kullanım süreçleri boyunca en çok karbon emisyonuna etki eden alanlardır. Bunu sırasıyla doğalgaz, ulaşım emisyonları, nüfus ve tarım takip etmektedir. Yapılan analizler sonucunda karbon yutak alanlarına etki eden değerler önem sırasına göre ormanlar, kentsel yeşil alanlar ve sulak alanlar olarak belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
One of the most important events that cause global climate change is the rapid increase in carbon emissions. The natural carbon cycle, which captures and emits heat, has been disrupted over time. Since the industrial revolution, rapid population growth, unplanned urbanization, the destruction and consumption of natural resources, and the preference for non-renewable energy sources such as natural gas accelerated the deterioration of the carbon cycle. It caused an increase in the amount of carbon emissions in the atmosphere. Reducing and preventing carbon emissions is important, which also negatively affects human health. Currently, there are many plans, contracts and strategies prepared on a national and international scale. However, implementing of these strategies by local governments at critical points will save time in the struggle against climate change. This study aims to determine the carbon critical areas in Yıldırım District of Bursa Province in the Marmara Region of Turkey. Within the scope of the study, a literature study was conducted on the values affecting carbon emissions. As a result of the values determined in the literature study, the data were digitized using Geographic Information Systems (GIS). The carbon emission of each variable was calculated using the carbon emission coefficients. All calculations have been made in a common denominator as annual and kilogram. The data are weighted using the Analytical Hierarchy Process (AHP). Calculated data were standardized using Fuzzy Membership. By weighting and overlaying the standardized maps in the GIS environment, carbon critical areas were determined at the neighborhood scale the Yıldırım District. In the study, Land Cover/Land Use (LC/LU) map, population data, natural gas consumption amount, traffic signalization and forest stand data, created using Sentinel satellite data of 2021, were used. While urban areas, population, natural gas consumption, traffic signaling data and agriculture data are used for lightning carbon emission; forest areas, urban green areas and wetlands were determined to calculate the carbon sequestration amount of the carbon sinks. As a result of the study, the most critical neighborhoods to be intervened in were determined as Zümrütevler, Yeşilyayla, Sıracevizler, Maltepe, Değirmenlikızık, Musababa, Yediselviler, Akçağlayan, Piremir, Baruthane. In these neighborhoods, urban areas are the areas that affect the most carbon emissions during the construction and usage processes. Natural gas, transportation emissions, population and agriculture, respectively follow this. As a result of the analysis, the values affecting the carbon sink areas were determined as forests, urban green areas and wetlands in order of importance.
Benzer Tezler
- Kentsel alanlardaki karbon emisyonlarının arazi kullanımı ile ilişkisinin uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemi kullanılarak belirlenmesi: Eskişehir kent merkezi örneği
Determination in urban areas carbon emissions and land use relationship using remote sensing and geographic information systems: A case study of Eskisehir province
BURCU SAĞLAM DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Jeodezi ve FotogrametriEskişehir Teknik ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA YİĞİT AVDAN
- Carbon emission and energy costs-considered energy management for urban home and hospital microgrids
Şehiriçi ev ve hastane mikroşebekeleri için karbon emisyonu ve enerji maliyetlerini azaltan enerji yönetim çözümü geliştirilmesi
BENGİSU EĞÜZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiMarmara ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ALPARSLAN ZEHİR
- İklim değişikliği kapsamında kentsel yayılmanın karbon emisyonuna etkilerinin incelenmesi: İstanbul ili örneği
Investigation of the effects of urban sprawl on carbon emissions in the context of climate change: The case of İstanbul province
İREM ERDÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Jeodezi ve FotogrametriYıldız Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGA BAKIRMAN
- Yeşil çatı sistemlerinin sürdürülebilir kent yaşamına etkilerinin değerlendirilmeesi
Assessment of effects of green roof systems on sustainable city life
AYTEN KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Çevre MühendisliğiGebze Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE İNAN
- Consumer dynamics on green homes: Awareness, attitudes and purchase intention
Yeşil evlerde tüketici dinamikleri: Farkındalık, tutumlar ve satınalma niyeti
OZAN ATİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
İşletmeYeditepe Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLGÜN GÜRKAYNAK