Dijital ebeveynlik farkındalığının yordayıcıları olarak psikolojik katılık, ebeveyn öz yeterliği, kişilerarası ilişki tarzı ve akıllı telefon bağımlılığı
Psychological inflexibility, parental self efficacy, interpersonal relationship style and smart phone addiction as predictors of digital parenting awareness
- Tez No: 778932
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ VOLKAN KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Bu çalışmada, ebeveynlerin psikolojik katılıkları, akıllı telefon bağımlılıkları, kişilerarası iletişim tarzları ve öz yeterliklerinin dijital ebeveynlik farkındalıklarını ne kadar yordadığının araştırılması amaçlanmaktadır. Günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte, akıllı telefonların birçok ihtiyaç için gerekli hale gelmesi hem yetişkinler hem de çocuklar için“bağımlılık”boyutuna gelebilecek düzeyde tehdit oluşturmaya başlamıştır. Ebeveynlerin bu noktada, çocuklarının karşılaşabilecekleri risk faktörlerini analiz edip kullanımlarını yönlendirme konusunda sorumluluk sahibi olmaları, dijital ebeveynlik kavramını gündeme getirmiştir. Dijital ebeveynlik, ebeveynlerin dijital çağın gerekliliklerine göre hareket ederek teknolojik gelişmeleri ve yenilikleri takip ettikleri, teknolojinin sağladığı kolaylıklardan yararlanarak ve çocuklarının kullanımlarına ilişkin risk ve tehditleri tespit ederek doğru kullanımı çocuklarına öğrettikleri ebeveynlik biçimi olarak açıklanmaktadır. Ebeveyn öz yeterliği kapsamında, ebeveynlerin dijital anlamda çocuklarına yol gösterme ve onları risklerden korumaya ilişkin kendilerini ne kadar yeterli gördükleri dijital ebeveynlik farkındalıkları açısından önem arz etmektedir. Benzer şekilde, bireylerin hem kendilik algılarını etkileyen hem de çevreleri ile ilişkilerini açıklayan kişilerarası ilişki tarzı ve bireylerin içinde bulundukları ortamın kendilerinden beklentilerini fark edip düşünce ve davranışlarını buna göre ayarlayabilme becerileri olarak adlandırılan psikolojik esneklik kavramları da dijital ebeveynlik farkındalığı açısından önemli diğer kavramlardır. Çalışmanın örneklemini; ilkokula giden çocuğa sahip olan, 20-61 yaş aralığında 323'ü (%75,6) kadın, 104'ü (%24,4) erkek olan 427 ebeveyn oluşturmaktadır. Katılımcılara doldurmaları için Demografik Bilgi Formu, 'Dijital Ebeveynlik Farkındalık Ölçeği', 'Kabul ve Eylem Formu', 'Akıllı Telefon Uygulamasına Dayalı Bağımlılık Ölçeği', 'Kişilerarası İlişki Tarzı Ölçeği' ve 'Anne-Baba Yeterlik Ölçeği' verilmiştir. Değişkenleri cinsiyete göre karşılaştırmak için bağımsız gruplar t testi, eğitim düzeyine göre karşılaştırmak için ANOVA yapılmıştır. Aynı zamanda, değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi için korelasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Son olarak, dijital ebeveynlik farkındalığının; olumsuz model olma, dijital ihmal, verimli kullanım ve risklerden koruma alt boyutlarının temel değişkenler tarafından ne kadar yordandığını değerlendirmek amacıyla, dört farklı çoklu hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Regresyon analizi sonuçlarına göre, psikolojik katılık, akıllı telefon bağımlılığı, kişilerarası ilişki tarzı ve ebeveyn öz yeterliği puanlarının birlikte dijital ebeveynlik farkındalığının tüm alt boyutlarını istatistiksel açıdan anlamlı olarak yordadığı ve olumsuz model olmaya ait varyansın %45'ini, dijital ihmale ait varyansın %17sini, verimli kullanıma ait varyansın %24'ünü ve risklerden korumaya ait varyansın %16'sını açıkladığı görülmektedir. En önemli yordayıcıların; olumsuz model olma ve dijital ihmal için akıllı telefon bağımlılığı, verimli kullanım ve risklerden koruma için ise ebeveyn öz yeterliği olduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to investigate the predictive effects of parents' psychological inflexibility, smartphone addiction, interpersonal relationship styles and self-efficacy on digital parenting awareness level. Today, with the developing technology, the fact that smart phones have become necessary for many needs has started to pose a threat to both adults and children at the level of“addiction”. At this point, the fact that parents are responsible for analyzing the risk factors that their children may encounter and directing their use has brought the concept of digital parenting to the agenda. Digital parenting is explained as a form of parenting in which parents follow the technological developments and innovations by acting according to the requirements of the digital age, taking advantage of the conveniences provided by technology, identifying the risks and threats to their children's use and teaching them to use it correctly. Within the scope of parental self-efficacy, it is important that how competent parents see themselves in guiding their children in the digital environment and protecting them from digital risks in terms of their digital parenting awareness. Similarly, interpersonal relationship style, which both affects the self-perceptions of individuals and explains their relations with their social environment, and the psychological inflexibility, which is called the ability of individuals to realize the expectations of the environment they live in and adjust their thoughts and behaviors accordingly, are other important concepts in terms of digital parenting awareness. The research sample was composed to 427 parents, 323 (75.6%) women and 104 (24.4%) men, who are between the ages of 20-61 and have children who go to primary school. 'Demographic Information Form', 'Digital Parenting Awareness Scale', 'Acceptance and Action Questionnaire', ' Smart Phone Application Based Addiction Scale', 'Interpersonal Relationship Style Scale' and 'Child Adjustment and Parent Efficacy Scale' were given to the participants to fill out. . Independent groups t-test was applied to compare the variables by gender, and ANOVA was applied to compare them by educational status. By the way, corelation analysis was used to examine the relationship between the variables. Lastly, four different hierarchical multiple regression analyzes were conducted for each sub-dimensions of digital parenting awareness, which are negative modeling, digital neglect, efficient use and protection from risks, in order to evaluate how much it is predicted by the main variables. According to the regression analyzes, psychological inflexibility, smartphone addiction, interpersonal relationship style, and parental self-efficacy scores together significantly predicted all sub-dimensions of digital parenting awareness. It is seen that it explains 45% of the variance of being a negative model, 17% of the variance of digital neglect, 24% of the variance of productive use and 16% of the variance of protection from risks. Smartphone addiction was found to be the most important predictor of 'negative modeling' and 'digital neglect' sub-dimensions, while parental self-efficacy was found to be the most important predictor of 'efficient use' and 'protection from risks' sub-dimensions.
Benzer Tezler
- Dijital ebeveynlik farkındalığının siber zorbalık ve ekran bağımlılığı üzerindeki yordayıcı rolü
The predictive role of digital parenting awareness on cyberbullying and screen addiction
EMİNENUR TURHAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN ATİK
ÖĞR. GÖR. ÖYKÜ MANÇE ÇALIŞIR
- Dijital ebeveynlik farkındalığının ilkokul çocuklarında problemli medya kullanımına etkisi
The impact of digital parenting awareness on problematic media use in elementary school children
EMRE ERESKİCİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKCAN BASAT
- Anne babalarda dijital ebeveynlik farkındalığının incelenmesi
Investigation of parents' digital parenting awerness
ABDULLAH MANAP
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE DURMUŞ
- Yetişkinlerde dijital ebeveynlik, psikolojik sağlamlık ve aileuyumunun incelenmesi
Investigation of digital parenting, psychological strength and family harmony in adults
HATİCE ÖZDEMİR ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVDA ASLAN MUCUR
- İstanbul'da yaşayan 25-40 yaş arası annelerin dijital ebeveynlik farkındalığının çeşitli değişkenler ve çocukta internet bağımlılığı açısından incelenmesi
An investigation of digital parenting awareness of the 25-40 year old mothers living in İstanbul in terms of various variables and childhood internet addiction
HİLAL ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiBağımlılık Danışmanlığı ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPTEKİN ÇETİN