Hatay ve çevresinin hakim gerilme karakterinin araştırılması
Investigation of the dominant stress character for Hatay and its surroundings
- Tez No: 779028
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇAĞLAR ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Amaç: Bu tez çalışması 35.75ᵒ -37.50ᵒ K enlemleri ve 35.25ᵒ-37.25ᵒ D boylamları arasında kalan Hatay İli ve yakın çevresinde temel deprem istatistiği ve gerilme değişimlerinin analiz edilerek bölgedeki tektonizmayı sismolojik yöntemler ile inceleme amacıyla ortaya çıkarılmıştır. Yöntem: Bu çalışmada Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile bazı bilimsel çalışmalardan elde edilen deprem ve fay kinematik çözüm değerleri derlenerek analizler yürütülmüştür. Depremlerin oluşum sıklığı ve büyüklüğü arasındaki ilişkinin ortaya çıkarılması, a- ve b- değerlerinin hesaplanması amacıyla ZMAP yazılımı kullanılmıştır. Temel istatistik analizlerinden sonra bölgedeki etkin tektonik rejimi sismolojik yöntemler ile araştırma motivasyonu ile odak mekanizma sonuçları yardımıyla Stressınverse yazılımı ile hesaplamalar yapılmıştır. Odak mekanizması çözümleri ile gerilme analizlerinden elde edilen doğrultu, eğim, kayma bilgilerini Coulomb programına entegre edilmesiyle çalışma alanındaki faylar üzerindeki gerilme durumları araştırılmıştır. Bulgular: Hatay ve yakın çevresi için b- değeri 0.97 ve a- değeri 6.09 olarak bulunmuştur. Bölgesel b- değeri dağılımı çalışma alanının KB ve GD ucunda b- değerinin 1.1-1.5 arasında değiştiğini; GGB-KKD yönlerinde ise b- değerinin 0.5-0.9 arasında olduğunu göstermektedir. Gerilme analizinden; σ1, σ2 ve σ3 asal gerilme eksenlerinin azimut/dalım değerleri sırasıyla 184.3ᵒ/14.8ᵒ, 336.3ᵒ/73.4ᵒ ve 92.3ᵒ/7.5ᵒ olarak elde edilmiştir. Gerilme oranı değeri 0.5 olarak hesaplanmıştır ve bölgede genel olarak doğrultu atımlı tektonik rejimin varlığı bu bulguyu desteklemektedir. 0-40 km arası dikkate alınarak yapılan Coulomb analizleri Karataş fayının GB'sı; Toprakkale Fayının KD'su; Amonos ve Yesenek segmentlerinin bir kısmı ile Antakya Fay Zonunda 0.1 bar'a varan gerilme artışları olduğunu göstermektedir. Sonuç: Hatay ve çevresinin tarihsel deprem etkinliği göz önüne alındığında hesaplanan Coulomb gerilme değerlerinin gerçek potansiyelinden daha düşük olduğu düşünülmektedir. Bu durum aletsel deprem kataloglarında bölgenin gerçek gerilme durumunu temsil edecek büyüklükte depremlerin olmamasından ve deprem tekrarlama periyodlarının aletsel dönem kayıtlarını aşmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Özellikle bölgedeki reolojik koşullar, tarihsel deprem kataloğu ve depremlerin tekrarlama aralıkları göz önüne alınlığında çalışma alanında yapılacak deprem-zemin-yapı ilişkisine yönelik çalışmaların arttırılması ve yeni yerleşime açılacak alanların bu tehlikeler gözetilerek tasarlanması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Aim: The basic earthquake statistics and stress changes in Hatay Province and near surroundings, located between 35.75ᵒ -37.50ᵒ N latitudes and 35.25ᵒ-37.25ᵒ E longitudes, were analyzed for the purpose of examining the tectonism in the region with seismological methods in this thesis study. Method: In this study; analyzes were carried out using the earthquake and fault kinematic solution values obtained from the Disaster and Emergency Management Presidency and some scientific papers. The ZMAP software was used to reveal the relationship between the frequency and magnitude of earthquakes and to calculate a- and b- values. After the basic statistical analysis, the effective tectonic regime in the region was calculated with Stressinverse software by using the focal mechanism results with the motivation of the research through seismological methods. Stress conditions on the faults were investigated by using the azimuth, dip, and rake information obtained from stress analyses and the focal mechanism solutions as input data to the Coulomb program in the study area. Results: The b- and a- values for Hatay and its surroundings were calculated as 0.97 and 6.09; respectively. The regional distribution showed that the b- value varied between 1.1 and 1.5 in the NW and SE parts; while it change from 0.5 to 0.9 in the SSW-KKD parts of the study area. The azimuth/plunge values of the principal stress axes σ1, σ2, and σ3 were obtained from the stress analysis as 184.3ᵒ/14.8ᵒ, 336.3ᵒ/73.4ᵒ and 92.3ᵒ/7.5ᵒ, respectively. The stress ratio value was calculated as 0.5 and the presence of a strike-slip tectonic regime supports this finding in the region. Coulomb analyses from 0 to 40 km show that the SW part of the Karataş fault; the NE part of the Toprakkale Fault; some parts of Amonos and Yesenek segments, and the Antakya Fault Zone stress condition increase up to 0.1 bar. Conclusion: It is thought that the calculated Coulomb stress values are lower than the real potential considering the historical earthquake activity of Hatay and its near surroundings. This situation is thought to be caused by the absence of earthquakes large enough to represent the real stress state of the region in the instrumental earthquake catalogs, and the earthquake recurrence periods exceeding the instrumental period records. It is recommended to increase the studies on the earthquake-soil-structure relationship to be conducted in the study area and to design the areas to be opened for new settlements by considering these hazards considering, the historical earthquake catalog, the recurrence intervals of earthquakes, and the rheological conditions in the region
Benzer Tezler
- Design and structural finite element analysis of an artificial neural network based optimized alpha type stirling engine
Yapay sinir ağı bazlı optimize edilmiş bir stırlıng motorunun tasarımı ve yapısal sonlu elemanlar analizi
CENGİZ YILDIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATA MUGAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA BAYATA
- Dörtyol ve çevresinin iklim özellikleri
Climate properties of Dörtyol and its surrounding
ABDUSSAMAT İSHAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
CoğrafyaAtatürk ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİL KOCA
- Hatay mihrapları
The mihrabs in Hatay
MUSTAFA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYLEM GÜZEL
DR. ÖĞR. ÜYESİ FEHİME MİNE TEMİZ
- İşletmelerde riske yönelik denetim ve raporlanması
Risk-based auditing of business enterprises and its reporting
ADEM ALTAY
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE