Endüstri mirasının korunması kapsamında atıl mekanlar olarak gazhane yapılarının dönüşümünün incelenmesi
Investigation of the transformation of gasometer buildings as installed places within the conservation of industrial heritage
- Tez No: 779297
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR FERAH
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Dönüşüm, Dünyada küresel, sosyal ve ekonomik olarak değişmekte, yeniden planlanmakta ve yaşantımızı her noktada biçimlendiren kavramdır. Kentler işleyen unsur olarak zamanla sürekli değişim/dönüşüm içerisindedir. 20.y.y sonrasındaki değişim, nüfus artışı, teknoloji, üretim-tüketim biçimleri kentsel mekanların kullanımında değişikliklere neden olmaktadır. Kentte günümüzde dönüşümün gerçekleştiği yapı unsurlarından birisi de endüstri mirası sanayi yapılarıdır. Sanayi yapıları belirli döneme ait sosyal, kültürel, ekonomik ve mimari özellikler ile kent hafızasında önemli unsurlardır. Endüstri mirası fabrikalar, tersaneler, Gazhaneler tarihi, mimari değer ile kentsel mekanlarda kimlik ve hafızada yer etmiş yapılardır. Avrupa'da ilk aydınlanma 1812'de Londra'da kurulmuştur. Endüstri devrimi sonrası inşa edilen yapılar başta saraylar, kamusal alanlar ve halkın meskenlerini aydınlatmak ve ısıtma amacıyla kurulmuştur. Yapılar Avrupa'da genellikle koruma altında olup fonksiyonel olarak yeniden işlevlendirilmekte ve yapısal bağlamda restorasyonları sağlanmaktadır. Ülkemizde Osmanlı döneminde kullanılan Gazhane, Dolmabahçe sarayının aydınlatılmasıyla başlamaktadır. Ardından beylerbeyi sarayı için Kuzguncuk Gazhanesi kurulmuştur. Şehrin aydınlatılma düşüncesiyle Avrupa yakasında Yedikule Gazhanesi hizmete açılmıştır. Mevcut Gazhaneler talepleri karşılayamayarak hizmete açılmış olan en eski sanayi tesislerinden Hasanpaşa Gazhanesine bırakmıştır. Türkiye'de sayıları az olan Gazhanelerin bazıları dönüşüme uğramış, yıkılmış, atıl durumda kalmışlardır. Tez kapsamında Avrupa'da ve Türkiye'deki Gazhaneleri ilk etapta atıl mekanlar literatürde çok rastlanan teorileri bulunan 1980'de Kevin Lynch'in Atık yer (Waste Space), 1990 yıllarında Sola De Morales 'in Müphem mekanlar (Terrain Vague) ve 2000 yılında Rem Koolhaas'ın ortaya koyduğu Atık mekan (Junk Space) kuramlarına başvurulmuştur. Avrupa'da ve Türkiye'deki Gazhanelerin atıl durumları teorilere göre sınıflandırılmıştır. İkinci etapta; kuramlara dayalı olarak alan çalışması İstanbul Gazhaneleri ile ilgili 12 soruluk anket hazırlanmıştır. Sorulardan elde edilen bulgular değerlendirme yapılıp Gazhanelerin dönüşümüne yönelik tespitler ve öneriler maddeselleştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Transformation is the concept that is changing, re-planning and shaping our lives at every point in the world, globally, socially and economically. Cities, as a functioning element, are in constant change/transformation over time. Change, population growth, technology, production-consumption styles after the 20th century cause changes in the use of urban spaces. One of the building elements where the transformation takes place in the city today is the industrial heritage industrial buildings. Industrial buildings are important elements in the memory of the city with their social, cultural, economic and architectural features belonging to a certain period. The industrial heritage of factories, shipyards, Gasometer are structures with historical, architectural value and identity and memory in urban spaces. The first enlightenment in Europe was established in London in 1812. The buildings built after the industrial revolution were established for the purpose of lighting and heating the palaces, public spaces and the dwellings of the people. The buildings are generally under protection in Europe, they are functionally re-functionalized and restored in a structural context. Gasometer, which was used in the Ottoman period in our country, begins with the illumination of the Dolmabahçe Palace. Then Kuzguncuk Gasometer was established for the beylerbeyi palace. With the idea of illuminating the city, Yedikule Gasometer was opened on the European side. Existing Gasometer could not meet the demands and left Hasanpaşa Gasometer, one of the oldest industrial facilities that was put into service. Some of the Gasometer, which are few in number in Turkey, have been transformed, demolished and left idle. Within the scope of the thesis, Gasometer in Europe and Turkey, in the first place, are the most common theories in the literature, Kevin Lynch's Waste Space in 1980, Sola De Morales's Terrain Vague in 1990 and Rem in 2000. Junk Space theories put forward by Koolhaas were applied. The idle status of Gasometer in Europe and Turkey are classified according to theories. In the second stage; field study based on theories, a survey of 12 questions was prepared about Istanbul Gasometers. The findings obtained from the questions were evaluated and the determinations and suggestions for the transformation of Gasometer were materialized.
Benzer Tezler
- Yeniden işlevlendirilen gazhanelerin toplumsal bellek bağlamında değerlendirilmesi: İstanbul Hasanpaşa Gazhanesi örneği
Evaluation of re-functioned gasworks in the context of collective memory: The case of Hasanpasa Gaswork, İstanbul
ÖZGE KURU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDEN DEMET ORUÇ ERTEKİN
- Investigating modern industrial heritage through value based mapping of Zonguldak central scrubber area
Zonguldak merkez lavvar alanının değer bazlı haritalanması üzerinden modern endüstri mirasının incelenmesi
NİLAY NİDA CAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜBEYDE MÜGE AKKAR ERCAN
- Unkapanı un değirmenine endüstri mirasının korunması kapsamında yeni işlev önerisi
Proposal of new fonction for the conservation of Unkapanı flour mill's industrial heritage
LEYLA REŞİTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Arel ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLFERAH ÖRS ÇORAPÇIOĞLU
- Liman kentlerinde koruma ve yaşatma prensipleriyle değerlendirilen gemi inşa endüstrisi yapıları: Tersane-i Amire üzerine yeni bir senaryo 'Haliç tersanesi bilinç platformu'
Buildings of shipyard industry evaluated with conservation and preservation principles in port cities: New scenario about Tersane-i Amire- Haliç shipyard awareness platform
ESİN SARIMAN ÖZEN
Doktora
Türkçe
2014
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAADET AYTIS
- İstanbul perşembe pazarı bölgesinin endüstri mirası kapsamında değerlendirilmesi
Evaluation of Istanbul perşembe bazaar district within the scope of industrial heritage
RUHAN ERTOĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ERDEM ERBAŞ