Engelli üniversite öğrencilerinin akran ilişkileri üzerine nitel bir araştırma
A qualitative study on disabled university students' peer relationships
- Tez No: 779296
- Danışmanlar: PROF. DR. ESRA BURCU SAĞLAM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
Üniversiteli engeli olan gençlerin gözünden arkadaşlık ilişkilerine yönelik deneyimlerini sosyal sermaye üzerinden keşfetmeyi konu edinen bu araştırmada engelli gençlerin arkadaşlık ilişkileri, engelliliği ve engelli bedene sahip olma, arkadaşlık ilişkilerinde ailenin rolü, üniversite yaşamı ve pandemide arkadaşlık ilişkileri araştırılmıştır. Üniversiteli engeli olan gençlerin üniversite ortamındaki arkadaşlık ilişkilerini sosyal sermaye üzerinden betimlemek ve anlamak amaçlanmış olup nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın amaçlı örneklemini üniversiteli (18-24 yaş aralığındaki) 12 (görme ve/veya ortopedik) engelli genç oluşturmaktadır. Katılımcılara kartopu tekniği ile ulaşılmıştır. Diğer bir ifadeyle tanışılan ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan bir katılımcı diğer katılımcıya referans olmuştur. Araştırmanın veri toplama sürecinde derinlemesine görüşme tekniği kullanılmış olup görüşmelerde yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Araştırmanın görüşmeleri pandemi döneminde alınan tedbirler -sokağa çıkma yasaklarının olması -nedeniyle görüşmeler online ortamda gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri tematik analizle değerlendirilmiştir. Araştırmada ulaşılan temalar çerçevesinde arkadaşlığın anlamına ilişkin yardımlaşma, sosyal destek, güven, benzerlik, mekanı ve duyguları paylaşmak, birliktelik ve beraberlik üzerinden açıklamışladır. Arkadaşlık ilişkilerinin başlamasında ve sürdürülmesinde mekan ve yardımlaşma, kabul edilme, birlikte zaman geçirme ve sosyal destek üzerinden değerlendirmişlerdir. Engelliliğe ve engelli olmaya ilişkin anlamlandırmalarında yetersiz/eksik, hasta olma gibi ifadelerin kullanılması ve arkadaşlık ilişkilerinde toplumda var olan olumsuz kültürel tanımlamaların devam ettiği anlamına gelebilir. Üniversiteye gitmek için aileden uzakta yaşama ya da okulda bulunulan süre aileden bağımsızlaşmanın bir adımıdır. Sosyalleşme açısından engelli gençlerin ailelerinin aileye aidiyetten çok onların arkadaşlık ilişkilerine müdahale etmeyerek ya da onların kararlarına saygı duyarak toplumsal yaşama katılımlarını desteklemektedirler. Engelli genç için üniversite ortamı engeliyle ilişkili hem olumlu hem de olumsuz yönlerini deneyimleyip olumsuz yönleriyle başa çıkabilen güçlü bireyler olmasına katkıda bulunmaktadır. Pandemide kampüs yaşamından uzak kalmak engelli gençlerin bir yandan arkadaşlarıyla uzaklaşmalarına neden olurken bir yandan da mekansal birliktelik yoksunluğu yaşamalarına neden olmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study, which aims to reveal the experiences of university students with disabilities through the lens of social capital, focuses on their friendship relations, disability and having a disabled body, the role of family in friendship relations, campus life, and friendship relations during the pandemic. A qualitative research design was used to describe and understand the friendship relations of disabled university students in the university environment through social capital. The purposeful sample of the research consists of 12 (sight and/or orthopedic) disabled youth (between 18-24 years old) studying at a university. The participants were identified and recruited through the snowball technique. The in-depth interview technique was used in the data collection process, and semi-structured interview forms were used during the interviews. The interviews had to be held online due to the measures taken (e.g. lockdowns) during the pandemic. The data were analyzed thematically. The themes revealed in the research showed that the participants explained the meaning of friendship through cooperation, social support, trust, similarity, sharing space and feelings, unity and togetherness. They evaluated the initiation and maintenance of friendship relations through space and cooperation, acceptance, spending time together and social support. The use of expressions such as inadequacy/deficiency, being sick in their interpretation of disability and being disabled indicates that the negative cultural definitions of disability in the society continue in friendships. Living away from family to study at university is a step towards independence from family. While offering new opportunities for intimacy for the disabled youth, the pandemic also renders the risks of weakening friendship relations, that is, not being able to access social support or having limited access to it, visible. In terms of socialization, families of young people with disabilities support their participation in social life by not interfering with their friendship relations or respecting their decisions, rather than prioritizing family belonging. The university environment contributes to their growth to become stronger individuals by experiencing both positive and negative aspects of their disability and coping with the challenges.
Benzer Tezler
- İşitme engelli gençlerle iş başvuru dosyası (portfolyo) geliştirme çalışmalarının incelenmesi: Eylem araştırması
An examination of job application portfolio development process with hearing impaired youths: An action research
TAMER DERİCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Güzel SanatlarDumlupınar ÜniversitesiGrafik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHMUT AYHAN
- Engelli üniversite öğrencilerinin ana-babaya bağlanma durumları ile cinsel sağlık bilgi ve tutumlarının belirlenmesi
Evaluation of the knowledge and behavior of disabled university students about sexual health depending on their attachment to their parents
BURCU TAYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikDokuz Eylül ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE YAĞCAN
- Engelli üniversite öğrencilerinin işe geçiş becerilerinin incelenmesi
Investigation of transition to work skills of disabled university students
AYŞENUR BAYSAL
- Engelli üniversite öğrencilerinin yaşam kalitesinin incelenmesi
Analyzing quality of life of disabled university students
ÇİĞDEM YILMAZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Fizyoterapi ve RehabilitasyonHacettepe ÜniversitesiErgoterapi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE UYANIK
- Görme engelli üniversite öğrencilerinin İngilizce materyalleri kullanırken karşılaştıkları sorunlar
The problems faced by university students with impairment using English materials
İREM DAMLA ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiEngellilik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE RESA AYDIN