Hadislerde edebi sanatlar ve anlamaya etkisi
Literary arts in the hadith and its influence on understanding
- Tez No: 779571
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ ÜNAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Din, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Religion, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
Edebi sanatlar, kelamın lafzına netlik, letafet, anlamına da kuvvet ve boyut veren, gerek şiirde gerekse düz yazıda, edebi zevk ve üstünlük açısından vaz geçilemez unsurlardır. Cevâmiuʽl-kelim vasfıyla, az söz ile çok ve geniş anlamlar ifade etme kabiliyetinde olan Peygamberimizin (sas) sözleri de edebi sanatlardan azade ve müstağni değildir. Bu açıdan tez çalışmamızda öncelikle hadislerde yer alan edebi sanat numunelerini tespit etme ve bu sanatların hadisi şeriflerin tesiri açısından lafız ve anlam yönüyle, muhatap için neler ifade ettiğini belirleme amacı güdülmüştür. Bu amaç doğrultusunda hakikat(hakikatle anlama), mecaz(marifetle anlama) ve kinaye(hikmetle anlama) olmak üzere üç anlam grubuna tasnif edilmiş olan edebi sanatların her biri için hem dilden, hem Kur'an-ı Kerim'den hem de hadislerden misaller getirilmiştir. Öncelikle giriş bölümünde konu, amaç, kuramsal ve kavramsal çerçeve belirlenmiş, tezin temel kaynaklarına işaret edilmiştir. Ayrıca çalışmanın sınırlarının netleştirilmesi ve kullanılan bazı terimlerden kastedilen anlam dünyasının belirginleştirilmesi yönünde açıklamalar yapılmıştır. Akabinde lafzı ve hakiki anlamı süsleyen edebi sanatlar ele alınmış, bu sanatların genel itibariyle tanıtımı, özellikleri ve alt kategorilerine değinilmiştir. Ardından ilgili sanatın anlam olarak hadise, söze ve özelikle de muhataba ne gibi mesajlar ilettiği saptanmaya çalışılmıştır. Aynı şekilde mecazi sanatların irdelendiği ikinci bölüm ile kinâî sanatların işlendiği üçüncü bölümde de evvela ilgili edebi sanatlar ve bu sanatların anlam üzerindeki etkileri, varsa üzerinde yapılan tartışmalar, belâğat alanındaki ihtilaflar vb. malumat zikredilmiştir. Yine edebi sanatlar için muhtelif örnekler zikredildikten sonra, hadislerdeki mezkûr sanatların, anlama yönüyle ulema arasında ve sonraki nesillerde nasıl makes bulduğu araştırılmıştır. Yapılan değerlendirmeler ve irdelemeler neticesinde, hadislerde edebi sanatların anlama için kilit bir rol oynadığı, bazı öznel/sübjektif yaklaşımlara zemin hazırladığı, ihtilafa yol açabilirliği kadar, anlatım ve anlayış yönüyle yadsınmaz bir zenginlik sunduğu tespitinde bulunulmuştur. Ayrıca aşırı lafızcı anlayış ile aşırı yorumcu zihniyetlerin de argümanlarını ortaya koyarken, hep edebi sanatları birer köprü ve vasıta edindikleri de gözler önüne serilmeye gayret edilmiştir. Özellikle de kinâî sanatların ve tevriye gibi belirli kullanımların yorumlamada daha etkin ve yoğun bir şekilde kullanılması önerisiyle çalışma tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Literary arts are indispensable in terms of literary pleasure and superiority, both in poetry and in plain text, which give clarity, ingenuity, strength and dimension to the word. Our Prophet (sas), capable of expressing few words and broad meanings by means of the Jawamiu'l-word, is also untrustworthy and untrustworthy of literary art. In this interpretation, our thesis was primarily intended to identify literary art patterns in the hadith and to determine what these art meant for the respondent in terms of verbal and meaningful proportions of the hadith. For this purpose, the three sets of meanings, such as truth(understanding by truth), metaphor (understanding by ingenuity), and sarcasm (understanding by wisdom), each of the literary arts has been brought to the myths of both language and the Holy Qur'an and the hadith. First, in the introduction, the subject, purpose, theoretical, and conceptual framework have been established, pointing to the underlying sources of dissertation. There have also been explanations for clarifying the boundaries of work and determining the meaning of some of the terms used. Subsequently, the literary arts adorn the words and true meaning, and the promotion, features and subcategories of these arts as a whole. Then, it was tried to determine the meaning of the relevant art, what messages it conveys to the event, to the lyrical and especially to the respondent. Likewise, the second chapter focuses on metaphorical art, and the third on the cultivation of kinanic art, relates to literary art and its effects on meaning, if any, discussions on rhetoric and conflicts within the realm of it. the information is mentioned. After various examples of literary art were mentioned, however, it was investigated how the sectarian arts in the hadiths made a makes between the meaning of ulema and subsequent generations. As a result of assessments and reviews, it has been found that literary arts play a key role in events, providing the basis for some subjective/subjective approaches, and offer inalienable wealth for narrative and understanding, as well as for conflict-inducing. They have also been shown to have acquired literary art as a bridge and a means, while they have presented the arguments of over-wording and over-interpreting mentalities. In particular, the study is complete with the recommendation that certain uses such as kinâî art and dissemination be used more effectively and extensively in interpretation.
Benzer Tezler
- Ahmet Müsellem Efendi Dîvânı'nda dinî tasavvufî muhteva
Religious and tasawwufi content in Ahmet Musellem's Diwan
HUMEYRA MERMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULMECİT İSLAMOĞLU
- Sahîh-i Müslim'deki hadislerin edebî sanatlar açısından incelenmesi (Îcâz, itnâb, müsâvât ve kasr bağlamında)
Examination of hadiths in Sahih Muslim in terms of literary arts (In the context of icâz, itnâb, müsâvât and kasr)
MEHMET NEZİR ESİN
Doktora
Türkçe
2023
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EDİP ÇAĞMAR
- Lâmî'i Çelebi Ferhâd île Şîrîn (înceleme-metin- indeks)
Başlık çevirisi yok
HASAN ALİ ESİR
Doktora
Türkçe
1998
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ATİLLA ŞENTÜRK
- XVIII. yüzyıl nasihatnâmelerinden Levh-nâme ve Lutfiyye'nin karşılaştırılması
Comparision of Levh-name and Lutfiyye in the XVIII. century of nasihatnames
ATİYE SARIOĞLU ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN BARDAKÇI
- Sa'dî-yi Şirâzi'nin gazelleri ve incelemesi
Ghazals of Sa'di Sirâzi and their review
ŞEYDA ARISOY
Doktora
Türkçe
2023
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiFars Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEYİS DEĞİRMENÇAY