Türk modernleşme tarihi çerçevesinde Demokrat Parti dönemi (1950-1960) eğitim politikalarının ideolojik içeriği üzerine bir inceleme
An analysis of the ideological content of educational policies of the Democratic Party period (1950-1960) in the framework of Turkish modernization history
- Tez No: 779600
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN REYHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Bu çalışmada, Osmanlı-Türk modernleşmesinin ana etkeni olan eğitim politikaları, dönemin şartlarına bağlı kalarak büyük bir dönüşüm, gelişim Batılılaşmayla beraber sosyolojik ve ideolojik fraksiyonlara bölünmesi neticesinde, neden olduğu siyasal ve toplumsal değişimleri incelemek üzere hazırlanmıştır. Eğitim politikaları, son dönem Osmanlı ve Cumhuriyet rejiminin kurulmasıyla birlikte büyük oranda bir Batılılaşmaya doğru evrilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti'nin, içerisinde bulunduğu siyasi yalnızlıktan kurtulmak için Batı ile yakınlaşması nedeniyle demokratikleşme zorunluluğu, eğitim başta olmak üzere birçok noktada kendini hissettirmiştir. Milli, çağdaş ve seküler bir yönetim benimsetilme amacıyla tek parti iktidarının egemen olduğu 1923-1950 yılları, birçok olumlu-olumsuz zıt tezleri beraberinde getirmiştir. Cumhuriyet dönemi Milli eğitim ideolojisi, büyük oranda bir okuma-yazma seferberliği ve dogmatik fikirlerden arınmaya sebebiyet verdiği için devrim niteliğinde uygulamalarının da olmasıyla, sosyolojik ve ideolojik etkenleri tüm toplumu olumlu ve olumsuz anlamda etkilediği gözlemlenmiştir. Dönemin toplumsal ve siyasal anlamda köklü değişime hazır olmaması nedeniyle de demokrasi dışı, tamamıyla bir üst zümrenin cılız bir halk söylemi üzerinden politika geliştirdiği ortaya konulmuştur. Özellikle bu dönemde; demokratik söylemler ışığında, despotik uygulamaların da yürütüldüğüne dair tezler kuvvet kazanmıştır. Türk siyasal hayatında demokrasinin pratiğe geçişi, tek parti (CHP) içerisindeki ekonomik bölünmeyle ortaya çıkan Demokrat Parti (DP) aracılığıyla olmuştur. Türk modernleşme tarihi çerçevesinde DP, halka mal edilen eğitim olgusunu kullanarak, liberal muhafazakâr nesil yetiştirme eğiliminde politikalar uygulanmıştır. Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) halka benimsetmeye çalıştığı seküler ve çağdaş eğitim modeli, Demokrat Parti (DP) döneminde bir zümrenin etkisinde, çoğunlukla da halkın ve çeşitli aktörlerin istekleri doğrultusunda şekillenmiştir. DP'nin bu noktada iradeli bir politika geliştirememesi nedeniyle, demokratik bir yönetim olduğuna dair tezlerin yanında kukla bir yönetim olduğu da ortaya atılmıştır. Bu hareketler doğrultusunda eğitim faktörü, mevcut ve gelecek nesiller üzerinden sürekli bir değişiklik ve konum elde etme yarışına maruz kalmıştır. Cumhuriyet döneminde benimsetilmeye çalışılan seküler eğitim modeli, Demokrat Parti (DP) iktidarıyla dinsel, küresel ve sömürgeci aktörlerin yönlendirmeleriyle birden çok ideolojik formasyona bölünmüştür. Türkiye Cumhuriyeti'nde sağ-sol ikileminin neden olduğu muhafazakâr ve seküler söylemler, her hükümet değişikliği ile birlikte eğitimde de ideolojik bir çıkar alanına dönüşmektedir. Bu noktadan kaynaklanan olumsuz gelişmeler; Türk eğitim yapısında köklü bir reform, sistematik bir işleyiş ve çok yönlü bir kalkınmayı engellemektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, education policies, which are the main factors of Ottoman-Turkish modernization, have been prepared to examine the political and social changes caused by a great transformation, development, and division into sociological and ideological fractions together with Westernization, adhering to the conditions of the period. With the establishment of the late Ottoman and Republican regimes, education policies have largely evolved towards a Westernization. Due to the fact that the Republic of Turkey got closer to the West to get rid of the political loneliness it was in, the necessity of democratization made itself felt in many points, especially in education. The years of 1923-1950, when the single-party government was dominant in order to adopt a national, modern and secular government, brought many positive and negative opposite theses. It has been observed that the national education ideology of the republican period has affected the whole society in a positive and negative way, with its revolutionary applications, as it led to a great literacy campaign and the purification of dogmatic ideas. Due to the fact that the period was not ready for radical change in the social and political sense, it was revealed that a completely non-democratic, upper class developed a policy based on a weak public discourse. Especially in this period; In the light of democratic discourses, the theses that despotic practices are also carried out have gained strength. The practice of democracy in Turkish political life has been through the Democrat Party (DP), which emerged with the economic division within the single party (CHP). Within the framework of Turkish modernization history, DP has implemented policies that tend to raise a liberal conservative generation by using the concept of education that has been given to the public. The secular and contemporary education model that the Republican People's Party (CHP) tried to impose on the public was shaped under the influence of a group during the Democratic Party (DP) period, mostly in line with the wishes of the people and various actors. Due to the DP's inability to develop a willful policy at this point, it has been put forward that it is a puppet administration as well as the thesis that it is a democratic administration. In line with these movements, the education factor has been subject to a constant change and competition for position over current and future generations. The secular education model, which was tried to be adopted in the Republican period, has been divided into multiple ideological formations with the guidance of religious, global and colonial actors under the Democratic Party (DP) government. Conservative and secular discourses caused by the right-left dilemma in the Republic of Turkey turn into an ideological field of interest in education with every change of government. Negative developments arising from this point; A radical reform in the Turkish education structure hinders a systematic functioning and multi-faceted development.
Benzer Tezler
- Demokrat Parti Döneminde ordu-iktidar ilişkileri
Military government relations during Democrat Party Period
TAMER NALBANT
Doktora
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİGE SÜKAN
- Toplumsal değişim ve dönüşüm sürecinde Adana'nın sosyo-ekonomik ve kültürel yapısı (1923-1960)
The cultural and the socio-economic structure of Adana through the process of social change and transformation (1923-1960)
ÖZLEM YAKTI
Doktora
Türkçe
2014
TarihAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN UZUN
- Yeni İstanbul gazetesinin siyasal olaylara yaklaşımı çerçevesinde muhalif konumu 1960-1965
The Approach of Yeni İstanbul newspaper to the political events between 1960-1965
HİLAL SÜSLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KURTULUŞ KAYALI
- Demokrat Parti döneminde Siirt milletvekilleri ve siyasi faaliyetleri
Siirt deputies of the Democratic Party period and their political activities
ENİS YOLBAŞ
- Sosyolojik yaklaşımlı Türk Milliyetçiliğinde Türk modernleşmesi: Ziya Gökalp, Mümtaz Turhan, Erol Güngör, Yılmaz Özakpınar
Turkish modernization in view of sociologically oriented Turkish Nationalism: Ziya Gökalp, Mümtaz Turhan, Erol Güngör, Yilmaz Ozakpinar
GÖKHAN OĞUZ
Doktora
Türkçe
2012
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL YARAMAN