1950'li yıllarda Türkiye'de gündelik hayatta yaşanan dönüşümler: Adana ili üzerine bir araştırma
Transformation of the everyday life in Turkey in the 1950s: A research on the case of Adana province
- Tez No: 629261
- Danışmanlar: PROF. DR. METE KAAN KAYNAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Tarih, Political Science, History
- Anahtar Kelimeler: Gündelik hayat, Amerikanlaşma, modernlik, Henri Lefebvre, İncirlik Üssü, Adana, Everyday life, Americanization, modernity, Henri Lefebvre, Incirlik Base, Adana
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
1950'li yıllarda siyasal anlamda çok partili hayata geçiş yaparak önemli bir değişim geçiren Türkiye'nin aynı zamanda gündelik hayatında da büyük değişim ve dönüşümler yaşanmıştır. Bu dönemde Demokrat Parti iktidarı öncülüğünde gerçekleştirilen Amerikan yanlısı politikalar gündelik hayatta da yankısını bulmuş ve toplum modernleşme çatısı altında Amerikan değerlerini benimseyerek tüketim toplumuna evrilme yoluna girmiştir. Bu bağlamda 1950'li yıllarda Türkiye'de gündelik hayat pratiklerinde; yeme-içmeden kılık kıyafete, dayanıklı tüketim mallarından eğlence ve müzik anlayışına Amerikanlaşma terimi ile ifade edilebilecek bir dönüşüm yaşanmıştır. 1950'lerde Türkiye'de yaşanan bu sosyal dönüşümün en net görülebildiği yerlerden birisi Adana'dır. Adana'nın bu dönemde yaşanan değişimi derinden hissetmesinde en büyük etken şehirde kurulan İncirlik Üssü'dür. İncirlik Üssü'nde çalışmak üzere Adana'ya gelen Amerikalı askerler ve aileleri uzun bir süre Adana halkıyla iç içe yaşamışlardır. Böylece Adana halkı Amerikan yaşam tarzı ile doğrudan bir etkileşim içinde olmuştur. Bu çalışmada, Türkiye'de ve özellikle Adana'da 1950'lerde kaydedilen ve modernleşme olarak ifade edilebilecek bu değişimler Lefebvre'nin teorik çerçevesinden okunacaktır. Zira, Lefebvre gündelik hayatın modernlikle ortaya çıktığını ve modern kapitalist toplumların bir özelliği olduğunu belirtir. Türkiye'de 1950'ler Lefebvre'nin bahsettiği kapitalist tüketim toplumlarının bir özelliği olan ve modernlikle gelen gündelik hayatın gözlemlenebildiği yıllardır. Bu bağlamda Türkiye'nin 1950'li yılları Lefebvre çerçevesinden değerlendirilebilir. Bu değerlendirmeyi gerçekleştirebilmek için sıradan insanların hayatlarından yola çıkan, onların anılarına ve deneyimlerine odaklanan bir yöntem olan sözlü tarih seçilmiştir. Bu bağlamda katılımcıların anlattıklarından özellikle İncirlik Üssü Amerikalılarının etkisiyle Adana'nın gündelik hayat pratiklerinde, yeme-içme, kılık-kıyafet, eğlence ve müzik anlayışlarında gerçekleşen değişimler tespit edilmiştir. Ayrıca, sözlü tarih yöntemi ile sıradan insanların belgelere geçemeyen deneyimlerinin de tarihin birer kaynağı olabileceği gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
In addition to undergoing a significant change in politics by making the transition to the multiparty system, in the 1950s Turkey also experienced great changes and transformations in everyday life. In this period, pro-American policies led by the Democratic Party resonated in everyday life and by adopting the American values under the roof of modernization the society began to evolve into a consumer society. In this context, there was a transformation that can be called as the Americanization in everyday life from food and beverage to clothing; from durable consumer goods to entertainment and music. Adana was one of the places where this social transformation of Turkey in the 1950s was most clearly visible. The most important factor that explains why Adana felt the changes experienced in this period so deeply is the establishment of the Incirlik Base in there. American soldiers on duty in Incirlik Base and their families lived with Adana people for a long time. Thereby, the people of Adana had direct interaction with the American lifestyle. In this study, these changes that were experienced in Turkey and especially in Adana in the 1950s and that can be called as modernization will be read within Lefebvre's theoretical framework. Lefebvre stated that everyday life emerges with modernity and it is a feature of the modern capitalist societies. In Turkey, the 1950s was a period where everyday life that is a feature of the capitalist consumer societies and that emerges with modernity could be observed. In this respect, the 1950s of Turkey can be evaluated in the framework of Lefebvre. Oral history, a method that focuses on the lives of ordinary people and their memories and experiences is chosen to make this evaluation. Concordantly, the changes in everyday life practices, food and beverage, clothing, entertainment, and music in Adana especially with the influence of the Americans of the Incirlik Base are identified. In addition, it is shown that the undocumented experiences of ordinary people can also become a source of history through the method of oral history.
Benzer Tezler
- Tanzimat'tan 2000'li yıllara Türkiye'de grafik tasarımda kadın imgesi
The image of woman in graphic design in Turkey from Tanzimat to the 2000s
EKREM ÇETİN BİGAT
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2023
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAN SUNER
- Kırsal yerleşmelerin analizinde kültürel coğrafya yaklaşımı: Kocaeli, İzmit örneği
Cultural geography approach in the analysis of rural settlements: Kocaeli, İzmit case
ESRA BALCI
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İCLAL SEMA DİNÇER
- 1950-1965 yılları arasında Türkiye'de değişen konut iç mekan kavramı (Ankara örneği)
Changing house interior space concept in Turkey between 1950-1965 (Example of Ankara)
EBRU CEREN EĞRİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
İç Mimari ve DekorasyonBahçeşehir Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRKUT UYSAL
- 1950-1960 yılları arasında İzmir'de gündelik yaşam
Daily life in İzmir between 1950-1960
HÜLYA GÖLGESİZ GEDİKLER
Doktora
Türkçe
2006
SosyolojiDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMAL ARI
- Türkiye'de konut sorununa bir çözüm olarak konut kooperatifciliğinin gelişimi ve Türk konut politikası içerisindeki yeri
Başlık çevirisi yok
A. AYDIN ESMERAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Kamu YönetimiGazi ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMAL GÖRMEZ