Tip-2 diyabetli bireylerin kronotipinin, beslenme durumu, fiziksel aktivite ve kan glukozu ile ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of relationship between chronotype, nutritional status, physical activity and blood glucose in individuals with type-2 diabetes
- Tez No: 780701
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA KÖSELER BEYAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Bu çalışmada Tip-2 diyabetli bireylerin belirlenen kronotiplerinin beslenme durumu, fiziksel aktivite ve kan glukozu seviyeleri ile ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Şubat 2022- Mayıs 2022 tarihleri arasında Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Polikliniği'ne başvuran yaşları 19-64 yıl arasında olan 75 Tip 2 diyabetli hasta ile yürütülmüştür. Hastaların 34'ü (%45) erkek, 45'i (%55) kadındır ve yaş ortalamaları 55.6±8.13 yıl olarak belirlenmiştir. Hastalara beş bölümden oluşan bir anket formu uygulanmıştır. Anket formunda sosyo-demogtafik bilgiler, antropometrik veriler, Sabahçıl-Akşamcıl Anketi, üç günlük besin tüketim kayıt formu, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi-Kısa Form ve hasta bilgi sisteminden elde edilen bazı kan biyokimyasal parametrelerinin kaydedildiği tablo yer almaktadır. Kronotip puanları sınıflandırıldığında hastaların %62.7'si ara sınıf, %6.7'si akşamcıl sınıf, %30.7'si sabahçıl sınıfta yer aldığı görülmüştür. Hastaların sosyo-demografik özellerine (cinsiyet, yaş grubu, medeni durum, eğitim durumu, gelir durumu ve çalışma durumu) göre aldıkları kronotip puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (p>0.05). Antropometrik özellikler ile Sabahçıl-Akşamcıl Anketi puanları ilişkili bulunmamıştır (p>0.05). Erkek cinsiyette Sabahaçıl-Akşamcıl anketi puanı, MET-dakika/hafta, HbA1c (p>0.05) ve açlık kan glukozu (p0.05) Hastaların Sabahçıl-Akşamcıl Anketi puanları ile posa ve posa türleri (g), ve folat (mcg) alımları arasında pozitif; protein (TE%) alımları arasında ise negatif ilişkiler tespit edilmiştir (p0.05). Sabahçıl gruptaki bireylerin folat (mcg) alımı diğerlerine göre daha yüksek bulunurken (p0.05). Uluslarası Fiziksel Aktivite Anketi- Kısa Form aracılığı ile hesaplanan MET-dakika/hafta değerine göre hastaların %45'i inaktif, %44'ü minimal aktif ve %11'i çok aktif sınıfında yer almaktadır. MET-dakika/hafta değeri ile Sabahçıl-Akşamcıl Anketi puanı arasındaki ilişki anlamsız bulunmuştur (p>0.05). Akşamcıl tipteki bireylerin hesaplanan MET-dakika/hafta değerleri diğerlerine göre daha düşük bulunmuştur (p>0.05). Çalışmadaki Tip 2 diyabet hastalarının açlık kan glukozu ortalaması 139,45±55.48 mg/dL, HbA1c (%) ortalaması ise %7.12±1.78 olarak saptanmıştır. Sabahçıl-Akşamcıl Anketi puanları ile HbA1c (%) ve açlık kan glukozu değerleri arasında anlamlı ilişkiler bulunamamıştır (p>0.05). Akşamcıl gruptaki bireylerin açlık kan glukozu ve HbA1c ortalamaları daha yüksek bulunmuştur (p>0.05). Sonuç olarak kronotip puanının protein, posa ve folat alımları ile bir ilişkisi bulunmaktadır. Akşamcıl gruptaki hastalarda kronotip puanı ortalaması daha yüksek bulunmuştur. Tip-2 diyabetli hastaların Sabahçıl- Akşamcıl anketi aracılığı ile kronotipleri belirlenerek, akşamcıl ise buna yönelik bilgiler verilmelidir. Akşamcıl olduğu tespit edilen hastalarda enerji alımının gündüze kaydırılması, fiziksel aktivite için doğru zamanın tespit edilmesi ve eğitim-çalışma saatlerinin düzenlenmesi gibi bileşenler tedavi protokolüne eklenebilir.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to evaluate the relationship between the determined chronotypes of individuals with Type 2 diabetes and nutritional status, physical activity and blood glucose levels. The study was conducted with 75 Type 2 diabetes patients aged between 19-64 years who applied to Başkent University Ankara Hospital Endocrinology and Metabolism Diseases Polyclinic between February 2022 and May 2022. 34 (45%) of the patients were male, 45 (55%) were female, and their mean age was 55.57±8.13 years. A questionnaire consisting of 5 parts was applied to the patients. The questionnaire includes socio-demographic information, anthropometric measurements, Morning-Evening Questionnaire, three-day food consumption registration form, International Physical Activity Questionnaire-Short Form and a table in which some blood glucose values obtained from the patient information system are recorded. When the chronotype scores were classified, it was seen that 62.7% of the patients were in the intermediate class, 6.7% in the evening class, and 30.7% in the morning class. No significant differences were found between the chronotype scores of the patients according to their socio- demographic characteristics (gender, age group, marital status, education level, income status and employment status) (p>0.05). Anthropometric characteristics and Morningness- Eveningness Questionnaire scores were not found to be correlated. (p>0.05). Morning- Evening questionnaire scores, MET-minutes/week, HbA1c (p>0.05) and fasting blood glucose (p0.05). There was a positive correlation between the Morningness-Eveningness Questionnaire scores of the patients and their fiber and fiber types (g), and folate (mcg) intakes; negative correlations were found between protein (TE%) intakes and Morningness- Eveningness Questtionare (p0.05). The folate (mcg) intake of the individuals in the morning group was higher than the others (p0.05). According to the MET-minute/week calculated by the International Physical Activity Questionnaire-Short Form, 45% of the patients are in the inactive, 44% minimally active and 11% very active class. The relationship between the MET-minute/week value and the Morning-Evening Questionnaire score was found to be insignificant (p>0.05). Calculated MET-minute/week values of the evening type individuals were found to be lower than the others (p>0.05). The mean fasting blood glucose of the Type 2 diabetes patients in the study was 139.45±55.48 mg/dL, and the mean HbA1C (%) was 7.12%±1.78%. No significant correlation was found between Morning-Evening Questionnaire scores and HbA1c (%) and fasting blood glucose values (p>0.05). The fasting blood glucose and HbA1c averages of the individuals in the evening group were higher (p>0.05). As a result, chronotype score has a relationship with protein, fiber and folate intakes. The mean chronotype score was found to be higher in patients in the evening group. Chronotypes of patients with type 2 diabetes should be determined by means of the morningness-eveningness questionnaire, and if it is evening type, information should be given. Components such as shifting energy intake to daytime, determining the right time for physical activity, and arranging training-working hours can be added to the treatment protocol in patients who are found to be evening type.
Benzer Tezler
- Tip 2 diyabetli bireylerin yeme tutum ve davranışları ile yaşam kalite düzeylerinin belirlenmesi
Determination of eating behaviour, attitude and life quality level of type 2 diabetic individuals
SERAP GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL KIZILTAN
- Tip 2 diyabetli bireylerin bitkisel destek ürünleri kullanım durumlarının değerlendirilmesi
An evaluation on the usage level of herbal support products of type 2 diabetic patients
ELİF NUMANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Beslenme ve DiyetetikHaliç ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ AÇKURT
- Tip 2 diyabetli bireylerin tatlandırıcı ve tatlı tüketimleri ile metabolik kontrol arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Assessment of the relationship between sweetener and sweet consumption and metabolic control of type 2 diabetic individuals
FATMA FEYZA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Medipol ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RABİA İCLAL ÖZTÜRK
- Tip-2 diyabetli bireylerin bağırsak eliminasyon alışkanlıklarının gastrointestinal yakınmalara etkisi
Effects of bowel elimination habits of individuals with type-2 diabetes on gastrointestinal complaints
EMİR AVŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HemşirelikEge Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR TÜREYEN
- Tip 2 diyabetli bireylerin besin tüketimlerinin saptanması ve mitokondriyal disfonksiyon durumları ile ilişkilendirilmesi
Assessment of the relationship between dietary consumption and mitochondrial dysfunction in type 2 diabetic individuals
ELİF YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Beslenme ve DiyetetikSağlık Bilimleri ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF TUTAR