Hadis Edebiyatında Kitabu'l-İlm ve İlim Kelimesinin Kavramsal Tahlili
Kitab al-Ilm in Hadith Literature and The Conceptual Analysis of llm
- Tez No: 780845
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET EMİN ÖZAFŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
İlim kavramı ve etrafında şekillenen anlayış, İslam düşünce ve kültür tarihinde önemli ve belirleyici bir rol üstlenmiştir. İlim sözü, Felsefe, Kelam, Tasavvuf vb. disiplinler tarafından tartışılmış ve farklı açılardan tartışma konusu haline getirilmiştir. Bu kavram hadis ilminde de önemli bir yere sahipti. İlim ile ilgili rivayetler daha çok Kitâbu'l-İlm başlığı altında zikredilmiştir. Bu rivayetlere bakıldığında, genelde Ashâbu'l-Hadis'in, özelde de muhaddislerin ilm kelimesini kendine özgü bir anlamda kullandıkları görülmektedir. Onlara göre ilm, genel olarak el-âsâr olmak üzere Peygamber ve seleften nakledilen hadislere/rivayetlere atıfta bulunmaktadır. Bu ilm kullanımı risalet dönemi ile karşılaştırıldığında, hadis literatüründe ilm kelimesinin, hadis ehlinin ilmi hadisler ve âsâr ile sınırlandırması nedeniyle bir anlam daralmasına maruz kaldığı görülmektedir. Bu nedenle hadislere ve rivayetlere dayanmayan bilgiler“ilm”niteliği taşımamaktadır. Hadis literatüründeki ilm anlayışı, rey'in olumsuz bir zemine oturtulmasına ve bunun doğal sonucu olarak dinin hüküm koyucu esaslarından biri olmaktan çıkarılmasına neden olmuştur. Dolayısıyla, muhakeme faaliyetinin (er-rey) bid'at; Ashâb-ı re'y'nin bid'at ehli (Ehlu'l-bid'a) olarak kabul edilmesi Hadis ehlinin sahip olduğu ilim anlayışının doğal bir sonucuydu. Hadis literatüründe çoğunlukla kitabu'l-ilm başlığı altında zikredilen rivayetler, söz konusu ilmin özel bir manaya sahip olduğunu ve ilmin verili (mükteseb) bir mahiyeti olduğunu göstermektedir. Buna göre ilm, bilinmeyene ulaşmak, onu elde etmek için zihnî bir çabayı değil, daha önce var olan/söylenen ve nakledilen“bilgiyi(ahbar/asar)”ifade etmektedir. Talebu'l-ilm ve tedvinu'lilm faaliyetlerinin bir yerde/kişide muhafaza edilmesi, nakledilmesi ve toplanması olarak görülmesi ve ilmin bu bağlamda teşvik edilmesinin sebebi, ilmin söz konusu karakteristik doğasının tabii bir neticesidir.
Özet (Çeviri)
The concept of ilm (knowledge) and the understanding shaped around it took an important and decisive role in the history of Islamic thought and culture. The word of ilm was discussed by some disciplines such as Philosophy, Theology, Mysticism etc. and made a subject of disputation in different respects. This concept also had an important place in Hadith discipline. The accounts related to ilm have been referred to for the most part under the title of Kitab al-'Ilm. When these accounts are considered, it seems that Ashab al-Hadith, in general, and the traditionalists, in particular, used the word of ilm in a peculiar sense. in their views, the ilm refers to the hadiths/traditions quoted from the Prophet and Salaf, al-athar in general. When this usage of ilm is compared to that of prophetic age, one can see that the word of ilm in the hadith literature was subjected to a narrowing of sense, since the traditionalists restricted the ilm to the traditions and al-athar. For this reason the information not based upon the quotations and transmission does not possess the quality of“ilm”. The understanding of ilm in the hadith literature caused al-ra'y to be placed in a negative ground, and, corollary to this, to be excluded from being one of legislative fundamentals of religion. Thus, it was a natural result of understanding of ilm possessed by traditionalists that the activity of reasoning (al-ra'y) regarded as the innovation and Ashab al-Ra'y as the innovators (Ahl al-bid'a). The accounts mentioned in the hadith literature mostly under the title of kitab al-'ilm show that the ilm in question has a particular meaning and that the ilm has a nature of acquisition (muktasab). According to this, the ilm is not a mental effort to attain the unknown, but to report“the information(ahbar/asar)”previously referred to and transmitted. The reason for the fact that the activities of talab al-'ilm and tadwin al-'ilm were considered as the preservation, transmission and collection of accounts in a place/person, and that the ilm was encouraged in this connection is a reflection of aforesaid characteristic nature of ilm.
Benzer Tezler
- Hadis edebiyatında kitabul-imâreler ve sahih-i müslim örneği
Government books (kitab al-imara) in hadith literature and example of sahih muslim
ABDULLAH TAHA İMAMOĞLU
Doktora
Türkçe
2013
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ERTÜRK
- Hadis edebiyatında Kitabü's-sünne'ler ve Ahmed b. Hanbel'in Kitabü's sünne'si
Kitab al-sunnahs in hadith literature ve Ahmad b. Hanbal's Kitab al-sunnah
HATİCE SALİŞ
- Kitâbu'l-İlim ve hadis kaynaklarındaki yeri
Scholarship books (Kitâbu'l-İlim) and place of hadith sources
MUSTAFA FATİH YAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHİTTİN UYSAL
- Arap edebiyatında Kitâbu'l-Emsâl literatürü: Zemahşerî'nin el-Müstaksâ fî emsâli'l-ʿArab adlı eseri örneği
The literature of Kitāb al-Emsāl in Arabic literature: The example of Zemahşerī's work named al-Mustaksā fī emsāl al-Arab
HATİCE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT TALA