Geri Dön

Michel Foucault'un ve özne tarihinin yeniden okunuşu

Rereading Michel Foucault and the history of the subject

  1. Tez No: 781522
  2. Yazar: UFUK BİRCAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SABRİ BÜYÜKDÜVENCİ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sistematik Felsefe ve Mantık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 309

Özet

Michel Foucault, akıl, ilerleme, süreklilik, özgürlük, evrensellik, nesnellik ve hümanizm kavrayışına dayalı bir tarih görüşünü reddeder. O, tarihi her dönemin kendine özgü dil-bilgi düzenlemesi açısından ele alır. Foucault'nun tarih ilgisi, arkeoloji ve soybilim yöntemleri çerçevesinde ortaya konulmaktadır. O, bu yöntemlere dayalı olarak, bilgi ve söylemin oluşumunu ve düzenleniş biçimlerini, dönüşümlerini, kırılganlıklarını, süreksizliklerini ve keyfiliklerini vurgular. Bu bağlamda bilgi ve doğruluk, hangi gerçeklikleri temsil ettikleri ve yansıttıkları açısından değil, nasıl düzenlendikleri ve dağıtıldıkları açısından incelenir. Bu açıdan her bir dönemde geçerli olan epistemleri ele alır. Bu tezde ele alınan Foucault'nun düşüncesinin önemli bir kısmı da onun özne konusundaki kavrayışıyla ilgilidir. Foucault, öznenin iktidardan bağımsız düşünülemeyeceğini ileri sürer ve bu açıdan hümanist geleneğe meydan okur. Foucault'ya göre bireyi iktidar üretir ve iktidar kendi işleyişini birey vasıtasıyla sürdürür. İktidar bireyleri bastırarak değil onları üreterek ve özgürleştirerek etkinlik kurar. Özgür özne modern iktidarın olmazsa olmazıdır. İktidar bireyleri dışarıdan değil içeriden denetler. Foucault'nun yönetimsellik, biyo iktidar ve mikro iktidar kavramaları bu açıdan önemlidir. Modern dönemde etkin olan disiplinsel iktidar, özellikle benlik ve bedene ilişkin söylemler ve söylemsel pratiklerden oluşur. Disiplinsel iktidarın işleyişinde insan ve toplum bilimleri hayati bir yer tutar.

Özet (Çeviri)

Michel Foucault rejects the view of history that is based on reason, progress, continuity, freedom, universality, objectivity and humanism. He considers every period of history in terms of its peculiar order of knowledge and language. Foucault's concern in history is put forth within the archeological and genealogical framework. On the basis of these methodologies he emphasizes the forms of formation and order, transformations, fragilities, discontinuities and arbitrariness of knowledge and discourses. In this sense, knowledge and truth are analysed not from the view of which realities they represent but from the view of how they are ordered and distributed. A great deal of Foucault's thought, which is considered in this thesis, is concerned with his conception of subject. Foucault insists that subject cannot be thought independent from the power and in this sense he challenges humanist tradition. According to Foucault, individual is produced by power and power the working of the power itself is maintained through individual. Power becomes dominant not suppressing individuals but through producing them and making them free. The free subject is the sine qua non of the modern power. Power controls individuals not from outside but from inside. Foucault's concepts of governmentality, biyo-power and micro-power are significant in this sense. The disciplinary power that is dominant in modern age is constituted by the discourses and discursive practices that are specifically related to body and self. Human and social science have a vital role in the working of the disciplinary power.

Benzer Tezler

  1. Michel Foucault'un özne teorisi - kuşatılan insan

    The subject theory of Michel Foucault - encircled

    ÖZGÜR KARACAOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    FelsefeAtatürk Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜL EREN

  2. Biyopolitik bağlamda marka incelemesi: United Colors of Benetton

    Başlık çevirisi yok

    BUSE DEMİRAYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Güzel SanatlarMarmara Üniversitesi

    Tekstil Ana Sanat Dalı

    DOÇ. DR. VİLDAN TOK DERECİ

  3. Sinemasal özne ve gözetlemenin iktidarı

    Cinematic subject and the power of observation

    JANET BARIŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    SosyolojiMarmara Üniversitesi

    İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. NURÇAY TÜRKOĞLU

  4. Michel Foucault'da iktidar analitiği ve direnme problemi

    Michel Foucault's power analytic and problem of resistance

    FAİK ÖZGÜR EROL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Felsefeİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMAL BALİ AKAL

  5. Beden ve iktidar: Türkiye'de kadınların beden algılarının 'video' yöntemiyle tartışılması

    Body and power: A discussion on women's self-perception of their bodies through 'video' recordinds in Turkey

    DENİZ DOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Radyo-TelevizyonMaltepe Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NAZAN HAYDARİ PAKKAN