Geri Dön

Üç telli klasik kemençe sazında transpozisyon uygulamaları

Transposition practices on the three-stringed classical kemenche

PDF İndir

  1. Tez No: 782054
  2. Yazar: EMRE ERDAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SÜHAN İRDEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Müzik, Music
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Müziği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 215

Özet

Üç telli klâsik kemençe sazını çalan icracılar gerek başlangıç seviyesinde gerekse profesyonel icra ve ileri düzey eğitim sürecinde karşılarına çıkan eserleri sadece notanın yazıldığı perde üzerinde değil, yapılacak icranın gerektirdiği farklı perdeler üzerinde de çalmak – okumak durumunda kalmaktadır. Tanbûri Cemil Bey tarafından üç ayrı makamda bestelenmiş olan peşrev ve saz semâîsi formundaki altı eser ile sınırlandırılan bu çalışmada, üç telli klâsik kemençe ile yapılan transpoze icra sırasında kullanılması en uygun parmak pozisyonlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma üç telli klâsik kemençe icracılarının öğrenim sürecini hızlandırabilmeleri, çalgılarını güncel hayatta daha verimli kullanabilmeleri, transpoze icra sırasında karşılaşılan teknik problemlerin çözülmesi için önerilen yöntemler ve bu yöntemler hakkında ortaya konulan teorik bilgilerin nasıl uygulanacağı ile ilgili bilgiler içermektedir. Araştırmada tarama modeli, doküman inceleme ve belgesel tarama teknikleri kullanılarak veriler elde edilmiştir. Türk müziği varlığını tarih boyunca yazılı kaynaklar, üretilen eserler, büyük ustalar tarafından yapılan icralar ile sürdürmüş ve sürdürmeye de devam etmektedir. Tanbûri Cemil Bey tanbur, üç telli klâsik kemençe, viyolonsel gibi sazlardaki ustalığı, bestekarlığı ve aynı zamanda Türk müziği makamları ile ilgili yapmış olduğu nazari çalışmaları ile Türk müziği tarihinde önemli bir mihenk taşıdır. Bu çalışmada, Tanbûri Cemil Bey tarafından bestelenmiş olan üç farklı makamdaki peşrev ve saz semâîsi formundaki (Ishafân, Ferahfeza, Muhayyer) altı eser üzerinde, Bolâhenk, Sipürde, Kız, Mansur ahenklerde/akortlarda transpozisyon uygulaması yapılmıştır. Çalışmanın temel amacı başlangıç seviyesindeki kemençe icracılarının görsel farkındalığı, pratik düşünme yetisi ve farklı ahenklerdeki/akortlardaki parmak pozisyonlarını kullanabilmesi yönünden kolaylık sağlamasıdır. Tespit edilen parmak pozisyonları, 30 yılı aşkın süredir üç telli klâsik kemençe icrasıcı olan yazar tarafından tecrübe edilen ve icra açısından pratik olduğu düşünülen parmak pozisyonlarıdır. Bu bağlamda seçilen eserlerin çalışmaya konu olan ahenklerdeki/akortlardaki icrasında hangi parmak pozisyonlarının ve hangi tellerin kullanılacağı notaların üzerinde gösterilmiş ve her tel için farklı renklerde numaralar kullanılmıştır. Eserlerin notaları farklı kaynaklardan incelenerek varsa farklılıklar düzeltilmiş ve en doğru notaya ulaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca klâsik kemençenin tarihçesi, yapısı ve kullanılan ağaçlar ile birlikte Tanbûri Cemil Bey'in hayatı ve sanatına dair bilgilere yer verilmiştir. Elde edilen bilgiler ışığında çalışmanın üç telli klâsik kemençe sazı ile yapılan transpoze icralarda kolaylık sağlaması ve bu alandaki diğer çalışmalara kaynak olması düşünülmektedir. Bununla birlikte çalışma üç telli klâsik kemençe sazında transpoze icranın teknik olarak geliştirmesi açısından icracıya yardımcı bir kaynak olarak sunulmuştur. Çalışmada yer alan parmak pozisyon önerilerinin sistemli olarak çalışılması sonucunda transpozisyon uygulamalarının icrayı kolaylaştıracağı ve icracının gelişimini arttıracağı düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

Performers who play the three-stringed classical kemenche instrument have to play and read the works they encounter not only on the fret on which the note is written, but also on the different frets required by the performance both at the beginner level and during the professional performance as well as advanced education process. This study aims to determine the most suitable finger positions to be used during the transposition performance with the three-stringed classical kemenche within the scope of six pieces in the form of peşrev (instrumental prelude) and saz semaisi (instrumental postlude) composed by Tanburi Cemil Bey in three different maqams. The research includes method suggestions concerning how to accelerate the learning process of three-stringed classical kemenche performers, how to use their instruments more efficiently in daily life, how to solve the technical problems encountered during transposition performance, and how to apply theoretical knowledge about these methods. In the research, the data were obtained by using survey model and document analysis methods. Turkish music in the history and to this day existed with written sources, works produced and performances by great masters. Tanbûri Cemil Bey is an important touchstone in the history of Turkish music with his mastery of instruments such as the tanbur (long-necked lute), three-stringed classical kemenche, and cello, his composer legacy, and also his theoretical studies on Turkish music maqams. In this study, six pieces composed by Tanbûri Cemil Bey in the form of peşrev and saz semaisi (Isfahan, Ferahfeza, Muhayyer) in three different maqams are transposed within Bolâhenk, Sipürde, Kız, Mansur harmonies\chords. The main purpose of the study is to facilitate the beginning-level kemenche performers in terms of visual awareness, practical thinking and the ability to use finger positions in different harmonies/chords. The finger positions determined are the finger positions that have been experienced by the author, who has been a three-stringed classical kemenche player for more than thirty years, and they are considered to be practical in terms of performance. In this context, the finger positions and the strings of the selected works within the harmonies/chords are shown on the notes and for each string, the numbers in different colors are used. The notes of the works are examined from different sources, and if there is any difference, they are corrected and the most accurate note is aimed. In addition, the information on history of the classical kemenche, its structure and the trees used, as well as the life and art of Tanbûri Cemil Bey has been included. Facilitating transposition performances with the three-stringed classical kemenche and providing a source for other studies in this field is aimed with this research. The study is presented as a helpful resource for the performer in terms of practically improving the transposition performance in the three-stringed classical kemenche. As a result of systematically practicing the finger positions that are suggested in the study, it is expected that transposition practices will facilitate the performance and raise the development of the performer.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    72134

    Dünden bugüne rebab ve yeniden ele alınması

    Başlık çevirisi yok

    M. REFİK KAYA

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Türk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı

    DOÇ. M. CAHİT ATASOY

  2. Tez No

    206895

    Üç telli klasik kemençe eğitimine ilişkin bir yöntem

    A Method relating to classical kemenche education

    ASLIHAN ERUZUN ÖZEL

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Teknik Üniversitesi

    Temel Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. Ş. ŞEHVAR BEŞİROĞLU

  3. Tez No

    656507

    Keman etütlerinin klasik kemençe eğitiminde kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the applicability of violin etudes in classical kemenche education

    ÇİSİL ÖZYAMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    MüzikBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi

    Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEKİ NACAKCI

  4. Tez No

    461330

    Klasik kemençede saz semailerinin III. hanelerinin icrasına yönelik alıştırmalar ve eğitimde uygulanabilirliği

    Practices aimed at performance of III. sections of the stringed instrument semais in the classical kemençe and their applicability in training

    GAMZE NEVRA KÖROĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEMA SEVİNÇ

  5. Tez No

    886619

    Cüneyd Orhon'un eser icra anlayışı: Yedi farklı saz eseri icrasının analizi

    Cüneyd Orhon's approach to interpreting works: Analysis of the performance of seven different instrumental pieces

    ECEM AYTEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MüzikYıldız Teknik Üniversitesi

    Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ASLIHAN ERUZUN ÖZEL

Geri Dön