Geri Dön

Trabzon ili foşa fındık popülasyonunda (Corylus avellana L.) klon seleksiyonu ve genetik çeşitliliğin belirlenmesi

Clonal selection and determination of genetic diversity in Trabzon province fosa hazelnut population (Corylus avellana L.)

  1. Tez No: 782336
  2. Yazar: YUSUF BİLGEN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YAŞAR AKÇA
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 247

Özet

Bu çalışma, 2019-2022 yıllarında, Foşa ve Yomra fındık popülasyonlarında genetik varyasyonu belirlemek ve üstün özellikli klon adayları seçmek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmanın başlangıcında popülasyonlar içerisinde Foşa çeşidinde 117, Yomra çeşidinde ise 130 klon adayı incelenmiştir. Çalışmada Foşa çeşidinden 50, Yomra çeşidinden 41 klon adayı belirlenmiştir. Üç yıllık ortalamalara göre Foşa çeşidinden 8, Yomra çeşidinden 10 klon adayı ümitvar olarak seçilmiştir. Ümitvar Foşa klon adaylarının ortalama bitki gövde kesit alanına düşen verimi 29.83 g/cm² (61OR62)-60.36 g/cm² (61YA17), randımanı %46.49 (61YA59)-%50.25 (61AI35), meyve ağırlığı 2.08 g (61YA59)-2.54 g (61OR31), kabuk kalınlığı 1.14 mm (61YA21)-1.26 mm (61OR31, 61AI35), iç ağırlığı 1.00 g (61YA59)-1.32 g (61AI35), sağlam iç oranı %89.67 (61OR07)-%95.67 (61YA21) arasındadır. Yomra klon adayların ortalama gövde kesit alanına düşen verimi 20.53 g/cm² (61AN41)-52.99 g/cm² (61AI29), randımanı %46.48 (61OR32)-%49.42 (61AI29), meyve ağırlığı 2.00 g (61AN30)-2.77 g (61AN41), kabuk kalınlığı 1.05 mm (61OR42)-1.34 mm (61AN41), iç ağırlığı 1.00 g (61AN30)-1.38 g (61AN41), sağlam iç oranı %89.00 (61AN24)-%97.33 (61AN41) arasında bulunmuştur. Türkiye'de Foşa çeşidinin sinonimi“Yomra”ve“Boyhane”olarak belirtilmektedir. Trabzon'da fındık üreticileri meyve özellikleri benzer olan fındık bireylerini Foşa, Yomra, Boyhane olarak adlandırmaktadır. Yomra çeşidinin morfolojik, fenolojik ve pomolojik özellikleri belirlenmediğinden tanımlanması yapılmamış ve Türk fındık çeşitleri içerisinde kayıtlı değildir. Araştırmamızda Foşa ve Yomra popülasyonlarında, popülasyon içi ve popülasyonlar arası genetik farklılıklar belirlenmiştir. Bulgularımıza göre Yomra fındık popülasyonu içindeki varyasyonun Foşa fındık popülasyonuna göre daha zengin olduğu tespit edilmiştir. SSR moleküler karakterizasyona göre, ön seçimde belirlenen Foşa klon adaylarında genetik benzerlik oranı 0.261-0.923, Yomra klonlarında genetik benzerlik oranı 0.148-0.938 arasında belirlenmiştir. Foşa klon adaylarında en uzak yakınlık genetik benzerlik oranı (0.261) 61YA52 ile 61AI20 klon adayları arasında, en yakın yakınlık genetik benzerlik oranı ise (0.923), 61OR29, 61AI44, 61AI61, 61AN20, 61AN44, 61AN60, 61AN62, 61AN63, 61OR21, 61OR25, 61OR27 klon adayları arasında saptanmıştır. Yomra klon adaylarında en uzak yakınlık genetik benzerlik oranı (0.148) 61YA60 ile 61AI34 klon adayları arasında, en yakın yakınlık genetik benzerlik oranı ise (0.938) 61AI37 ile 61AI55 klonları arasında tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

This study was carried out in 2019-2022 to determine genetic variation and select superior clonal candidates in Foşa and Yomra hazelnut populations. At the beginning of the study, 117 clone candidates in Foşa cultivar and 130 clone candidates in Yomra cultivar were examined among the populations. In the study, 50 clone candidates from Foşa cv. and 41 from Yomra cv. were determined. Examining the three-year average results, 8 clone candidates from Foşa cv and 10 clone candidates from Yomra cv were selected as promising. In Foşa clone candidates were determined from 29.83 (61OR62) g/cm2-60.36 g/cm2 (61YA17) for yield efficiency, were changed from 2.08 g (61YA59)-2.54 g (61OR31)- for nut weight, 1.00 g (61YA59)-1.32 g (61AI35) for kernel weight, 46.49% (61YA59)-50.25% (61AI35) for kernel ratio, 1.14 mm (61YA21)-1.26 mm (61OR31, 61AI35) for shell thickness, %89.67 (61OR07)-%95.67 (61YA21) for good kernel. In Yomra clone candidates were determined from 20.53 g/cm² (61AN41)-52.99 g/cm² (61AI29) for yield efficiency, were changed from 2.00 g (61AN30)-2.77 g (61AN41) for nut weight, 1.00 g (61AN30)-1.38 g (61AN41) for kernel weight, 46.48% (61OR32)-49.42% (61AI29) for kernel ratio, 1.05 mm (61OR42)-1.34 mm (61AN41) mm for shell thickness, %89.00 (61AN24)-%97.33 (61AN41) for good kernel. In Turkey, the synonymous of Foşa cultivar is called Yomra and Boyhane. Hazelnut producers in Trabzon called hazelnut individuals with similar nut characteristics as Foşa, Yomra, Boyhane. Since the morphological, phenological and pomological characteristics of the Yomra cultivar have not been determined, its identification has not been made and it is not registered among Turkish hazelnut cultivars. In our study, genetic differences were determined within and between populations in Foşa and Yomra populations. According to our findings, it was determined that the variation within the Yomra hazelnut population was richer than the Foşa hazelnut population. According to the results of SSR molecular characterization, genetic similarity was determined from 0.261 to 0.923 in selected Foşa clone candidates, 0.148 to 0.938 in selected Yomra clone candidates. Among the Foşa clone candidates, genetically most distance are (0.261) 61YA52 and 61AI20; and the most relationship are (0.923), 61OR29, 61AI44, 61AI61, 61AN20, 61AN44, 61AN60, 61AN62, 61AN63, 61OR21, 61OR25, 61OR27. Among the Yomra clone candidates, genetically most distance are (0.148) 61YA60 and 61AI34 and the most relationship are (0.938) 61AI37 and 61AI55.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    83332

    Trabzon ili kullanımı, imar planı-mülkiyet kıyı kenar çizgisi-mülkiyet ilişkileri

    Land usa of coastal regions, relations between coast line, zonning plan and land ownership in the city of Trabzon

    FAİK AHMET SESLİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Jeodezi ve FotogrametriKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİHAT AKYOL

  2. Tez No

    78083

    Trabzon İli Karadere ve Küçükdere yöresindeki orman ekosistemlerinde kestane 'Karakabuk' ağacının ekolojik durumuna ilişkin araştırmalar

    Investigations on Relationships Between Chestnut (Castanea sativa (Mill.)) Stands and Site Factors at Karadere-Küçükdere Region in Trabzon

    ÖMER KARA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Ormancılık ve Orman MühendisliğiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. H. ZEKİ KALAY

  3. Tez No

    771999

    Trabzon ili Ortahisar ilçesinde bulunan anıt ağaçların morfolojik özellikleri üzerine bir araştırma

    Monumental trees found in Ortahisar district of Trabzon province a research on morphological properties

    YUSUF KURU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Peyzaj MimarlığıKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMRAH YALÇINALP

  4. Tez No

    788677

    Trabzon ili yerel (yazılı) basınında yapılan yazım-noktalama yanlışları ve anlatım bozuklukları

    Spelling-punctuation mistakes and incoherency made by local (print media) press in Trabzon

    GAYE KURT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıGiresun Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FERİDUN TEKİN

  5. Tez No

    798468

    Trabzon ili e-atık potansiyeli ve farkındalık düzeylerinin belirlenmesi

    Determination of e-waste potential and awareness levels in Trabzon

    ELİF KUMAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Çevre MühendisliğiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ ALKAN

Geri Dön