18. yüzyılda Osmanlı'da kadın (Diyarbekir ve Ayıntab karşılaştırmalı örneği)
Women in the Ottoman in the 18th century (Diyarbekir and Ayıntab comparative example)
- Tez No: 783068
- Danışmanlar: PROF. DR. FARUK SÖYLEMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 337
Özet
Bu çalışma 18. yüzyıl Diyarbekir ve Ayıntab kadınlarının aile hayatındaki yerleri, iktisadî alandaki faaliyetleri, hukukî alandaki konumları ve gündelik yaşamlarını karşılaştırarak analiz etmeyi amaçlamaktadır. Böylece Osmanlı'nın doğusunda bulunan iki şehrin kadınlarının hayatları aydınlatılmaya çalışılmıştır. 18. yüzyıl Diyarbekir ve Ayıntab'ında ailenin kurulma aşaması ve evlilik türleri iki şehirde de aynı şekilde ilerlemiştir. Evlilik kararının verilmesi sürecinde buluğ çağında olan kadınlar, evlilikte söz sahibi olabilmiş ve gerektiğinde mahkemeye müracaat edebilmişlerdir. Her iki şehirde de boşanma safhası ve türleri kadın açısından incelenmiştir. İktisadî hayat içerisinde hukukun kadınlara vermiş olduğu miras, hibe, nafaka ve mehir hakkı değerlendirilmiştir. Kadınların ekonomik faaliyetleri kapsamında mülk alım satımı ve borç alıp verme gibi çeşitli tasarruflarda bulunmuş olduklarını iki şehir için de söylemek mümkündür. Ayıntab kadınının söz konusu faaliyetlere ilaveten bazı iş kolları içerisinde de yer almış olduğuna dair belgeler tespit edilmiştir. 18. yüzyıl Diyarbekir ve Ayıntab kadınları, hukukî olarak haklarının bilincinde olup sahip oldukları haklarına dair herhangi bir ihlalin yaşanması durumunda konuyu mahkemeye taşımışlardır. İncelenen mahkeme kayıtları nispetinde iki şehirde de kadınların suç olayları içerisinde nadiren yer almış oldukları anlaşılmıştır. Ancak bunun yanında Ayıntab'a göre Diyarbekir'li kadınlara ait daha az suç kaydı tespit edilmiştir. Kadınlara yönelik işlenen suç kayıtlarına da Ayıntab'da daha fazla rastlanılmıştır. Sosyal mekânlarda Ayıntab kadınları daha çok görülmüştür. Diyarbekir ve Ayıntab kadınları vakıflar kurmuş, vakıf mütevelliyesi olarak da yetkilendirilerek toplum nezdinde sosyal statü sahibi olabilmişlerdir. Ayıntab'dan farklı olarak Diyarbekir'de Gayrimüslim kadınların da vakıf kurucusu oldukları görülmüştür. Ayrıca 18. yüzyıl Diyarbekir ve Ayıntab kadınları hayır kazanmak amaçlı çeşitli faaliyetlerde bulunmuşlardır. Genel olarak Ayıntab kadınının toplum içerisinde Diyarbekir kadınından daha hareketli bir yaşamının olduğu tespit edilmiştir. Netice itibariyle, Diyarbekir ve Ayıntab'da kadınlar, toplumdan soyutlanmamış ancak toplum içerisindeki varlıklarını hissettirebilme oranlarıyla yer yer birbirlerinden ayrılmışlardır. Çalışmanın bulguları ile 18. yüzyıl özelde Diyarbekir ve Ayıntab, genelde Osmanlı kadınına daha geniş perspektiften bakılmasına imkân sağlanacaktır. Bu bulgular, aynı zamanda Osmanlı kadınlarının toplumsal konumunun ortaya çıkarılmasında gelecekte yapılacak çalışmalara bir basamak teşkil edebilecektir.
Özet (Çeviri)
This study aims to analyze the 18th century women of Diyarbekir and Ayıntab by comparing their place in family life, their activities in the economic field, their positions in the legal field and their daily lives. Thus, the lives of the women of the two cities in the east of the Ottoman Empire were tried to be enlightened. In 18th century Diyarbekir and Ayıntab the establishment of the family and the types of marriage proceeded in the same a way in both cities. İn the process of making the marriage decision, puberty women were able to have a say in marriage and apply to the court when necessary. İn both cities, the stage and types of divorce were examined in terms of women. İnheritance, Grant, alimony, and mahr right given to women by law in economic life have been evaluated. It is possible to say for both cities that women have made various savings, such as buying and selling property and lending, within the scope of their economic activities. Documents have been found show that Ayıntab women has also been involved in some business lines in addition to the aforementioned activities. 18th century Diyarbekir and Ayıntab women werw aware of their legal rights and took the matter to court in case of any violation of their rights. In proportion to the court records examined, it was understood that women were rarely involved in criminal events in both cities. However, according to Ayıntab, fewer criminal records were found for women from Diyarbekir. Records of crimes againts women are also more common in Ayıntab. Ayıntab women werw seen more in social places. Diyarbekir and Ayıntab women established foundations, and by being authorized as foundation trustees, they were able to gain social status in the society. Contrary Ayıntab, it has been seen that non-Muslim women are also the founders of foundations in Diyarbekir. In addition, 18th century Diyarbekir and Ayıntab women engaged in various activities to earn charity. In general, it has been determined that Ayıntab women have a more active life in society than Diyarbekir women. As a result, women in Diyarbekir and Ayıntab were not isoleted from the society, but were separated from each other by the rate of making their prsence felt in the society. With the findings of the study, it will be possible to look at the 18th century, Diyarbekir and Ayıntab in particular, and Ottoman women in general from a wide perspective. These findings, and Ottoman women in general form a wider perspective. These findings will also be a stepping Stone for future studies to reveal the social position of Ottoman women.
Benzer Tezler
- Trikkala Osman Şah kompleksi, restorasyonu (Yunanistan)
Restoration of the Osman Şah complex in trikala (Greece)
ARCHİTECT DİMİTRİS TSANTANIS
- Osmanlı'da Batılılaşma hareketlerinin kadın giysilerine yansıması
Westernization movement in the Ottoman Empire reflection of women's dress
HANİFE CELEP
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
El SanatlarıBeykent ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. DR. BETÜL ATLI
- 18. ve 19 yüzyıl Osmanlı halkları kadın giyim kuşamının kültürel etkileşim bağlamında analizi
An analysis of women's clothing of in 18th and 19th century Ottoman societies within the context of cultural interaction
BERNA YILDIRIM ARTAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiModa Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE KOCA
- 18-19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde terzilik
Tailoring in Ottoman Empire in 18th and 19 th centuries
SENA ÖĞÜLMÜŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
TarihEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE GÜMÜŞSOY
- 19. Yüzyıl Osmanlı kadın giyim-kuşamında oryantalist yaklaşımların günümüze yansıması
The reflection of orientalist approaches in the 19th Century Ottoman women's clothing
FADİME İREM YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Giyim Endüstrisiİstanbul Arel ÜniversitesiModa ve Tekstil Tasarımı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAİM ENGİN AKDOĞAN