Türk aydınının devlet-din anlayışı (1945-1960)
Turkish intellectuals' understanding of the state-religion (1945-1960)
- Tez No: 783166
- Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL YAKUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 328
Özet
Bu çalışmada, 1945-1960 yılları arasında Türk aydınının devlet-din anlayışının toplumsal ve siyasal yönleriyle açıklanması ve analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda ilk olarak II. Dünya Savaşı sonrası Soğuk Savaş'a giden süreç, yeni dünya düzeninin kurulma süreci ve Türkiye'nin bu gelişmeler karşısındaki pozisyonu ele alınmıştır. 1945-1960 yılları arasında farklı düşünce çevrelerini temsil eden ve öne çıkan aydınların Batılılaşma anlayışı ve bu dönemde giderek görünür bir hal almaya başlayan Kemalizm eleştirisi ise bundan sonra ele alınmıştır. Böylece aydınların dinin toplumsal yönüyle ilgili düşünceleri ile başta laiklik konusunda olmak üzere devlet-din anlayışları böyle bir zeminin üzerine oturtulmuştur. Dönemin önde gelen Kemalist, İslamcı ve muhafazakâr isimlerinin düşünceleri, kendi eserlerine ve varlık göstermiş önemli yayınlara başvurularak ortaya konulmuştur. Bu çalışmada Türkiye'de 1946 yılında çok partili siyasi hayata geçilmesiyle birlikte CHP'nin ideolojisinde ve özellikle laiklik ve din anlayışındaki değişimle beraber dönemin aydınlarının din-devlet ve laiklik anlayışlarında bir değişim ve dönüşümün gerçekleştiği varsayımından yola çıkılmıştır. Zira daha önce Kemalist ideoloji çatısı altında bir şekilde yer alan düşünürlerin kayda değer bir kısmı bu dönemle birlikte farklı bir batılılaşma anlayışı ile farklı bir devlet-din anlayışı ve din tutumu ortaya koymaya başlamışlardır. Bu farklılaşmanın değerlendirilmesi Türkiye'de geçmişten gelen aydın tipolojisinin karakteristik özellikleri ve Türk siyasi hayatının uzun soluklu ve değişmeyen bir yapısının bulunmaması gibi hususlar göz önünde tutularak yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to explain and analyze the social and political aspects of the state-religion understanding of Turkish intellectuals between the years 1945-1960. In this context, firstly, after the World War II, the process leading to the Cold War, the establishment of the new world order and Turkey's position in the face of these developments are discussed. Aftet that the Westernization understanding of the intellectuals who represented different thought circles and came to the fore between the years 1945-1960 and the criticism of Kemalism, which started to become more and more visible in this period, were discussed. Thus, the ideas of intellectuals about the social aspect of religion and their understanding of the state-religion, especially about secularism, were based on such a ground. The thoughts of the leading Kemalist, Islamist and conservative figures of the period have been revealed by applying to their own works and important publications published in these years. In this study, it is based on the assumption that with the transition to multiparty political life in Turkey in 1946, a change and transformation took place in the ideology of the CHP, and especially with the change in the understanding of secularism and religion, as well as the understanding of religion-state and secularism of the intellectuals of the period. Because a significant number of thinkers who previously took part in some way under the roof of Kemalist ideology have started to put forward a different state-religion understanding and religious attitude with a different understanding of westernization since this period. The evaluation of this differentiation has been made taking into account the characteristic features of the typology of intellectuals from the past in Turkey and the lack of a long-term and unchanging structure of Turkish political life.
Benzer Tezler
- Türkçülerin din anlayışı
The Turkish nationalists' understanding of religion
AYHAN ÇETİN
Doktora
Türkçe
2019
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SAFFET SARIKAYA
- Erken Cumhuriyet Döneminde farklı bir milliyetçilik anlayışı olarak Anadoluculuk: Tipoloji ve kuramlar bağlamında bir değerlendirme
Anatolianism as a different nationalism understandings in Early Republican Era: An evaluatin in the content of typology and theorems
TUĞRUL KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2014
Siyasal BilimlerSakarya ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KÖKSAL ŞAHİN
- 1980 sonrası Türk kamu yönetimi yazını üzerine bir çözümleme Amme İdaresi dergisi incelemesi 1980 - 2005
An analysis on the turkish public administration after 1980 The Analysis of The Amme İdaresi Dergisi 1980 - 2005
SEVCAN TAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Kamu YönetimiMustafa Kemal ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MUHARREM GÜNEŞ
- Anadoluculuk hareketi ve Türk edebiyatına etkileri
Movement of Anadoluculuk and its effects on Turkish literature
ÜMMÜHAN BİLGİN TOPÇU
Doktora
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALEMDAR YALÇIN