Erken dönem bipolar bozuklukta sosyal biliş ve eşik altı otistik özelliklerin incelenmesi
Investigation of social cognition and subthreshold autistic traits in early stages of bipolar disorder
- Tez No: 783184
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM EMRE BORA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikiyatri, Psikoloji, Psychiatry, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinirbilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Sinirbilimler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
Bu araştırmanın amacı, sosyal bilişin beş boyutunun bipolar bozukluğun erken evrelerinde ve bipolar bozukluk risk grubunda ne kadar bozulduğunu ve bu sosyal bilişsel bozukluklara eşik altı otistik bulguların ne kadar eşlik ettiğini incelemektir. Dokuz Eylül Üniversitesi'nde tamamlanan bu çalışmanın örneklemini 49 ilk atak mani (İAM), 72 yüksek risk bipolar bozukluk (YRBB) ve 40 sağlıklı katılımcı olmak üzere 161 katılımcı oluşturmaktadır. Eşik altı otistik özelliklerin değerlendirilmesinde OA ve Ergen-OA, sosyal bilişin beş alt boyutunun değerlendirilmesinde PDTT, GZOT, İma Testi, SODPT, YİGT, DÖTT, SNA ve İDDAÖ uygulanmıştır. Yüzden duygu tanımada üzüntü, korku, öfke ve toplam puan açısından İAM grubu YRBB ve SK'lere göre anlamlı derecede düşük puan almıştır. Zihin kuramı testlerinde İAM ve YRBB'ler SK'lere göre daha düşük performans sergilemiş, yüksek hipomentalizasyon hataları görülmüştür. Benzer şekilde sosyal algı testlerinde de İAM grubu diğer gruplardan farklılaşmaktadır. Sosyal bilgi testlerinde İAM grubunun her iki gruba, YRBB grubunun ise sağlıklı katılımcılara göre daha çok yanlış ilişkilendirme yaptığı görülmüştür. Atıf stilinde İAM grubunun diğer gruplara göre durumsal atıfta bulunmada belirgin bir düşüklüğe sahip olduğu, pozitif durumlara içsel atıf oranının risk grubuna göre yüksek olduğu, negatif durumları dışsallaştırmaya yatkın olduğu gösterilmiştir. Eşik altı otistik belirtileri yüksek katılımcıların, duygu tanıma ve zihin kuramının yanı sıra, sosyal algı ve sosyal bilgi alt boyutlarında da daha düşük performans sergilediği bulunmuştur. Bipolar bozuklukta sosyal bilişi inceleyen çalışmalar az sayıdadır. Sosyal bilişin tüm alt alanlarının risk grubunda incelendiği başka bir çalışmaya rastlanmamıştır. Erken tanının önem taşıdığı bu bozuklukta risk grubu ile yapılan çalışmalara daha fazla yer verilmelidir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine how much the five domains of social cognition are impaired in the early stages of bipolar disorder and ultra high-risk for mania, and how much sub-threshold autistic features affect these social cognitive decline. The sample of this study completed at Dokuz Eylül University, consists of 161 participants, including 49 first episode mania (FEP), 72 ultra high-risk for bipolar disorder (UHR-BD) and 40 healthy controls (HC). Autism Questionnaire (AQ) was used to evaluate sub-threshold autistic features, and PENN-40, RMET, Hinting Test, PONS, SFRT, SNQ, and IPSAQ were used to evaluate five domains of social cognition. In facial emotion recognition, the FEM group scored significantly lower than UHR-BD and HCs in terms of sadness, fear, anger, and total scores. In theory of mind tests, FEMs and UHR-BDs performed lower than HCs, and high hypomentalization errors were observed. Similarly, FEM group differs from other groups in social perception tests. In social knowledge tests, it was seen that the FEM group made more false associations than both groups and the UHR-BD group performed poorly than the healthy participants. For attribution bias, it was shown that the FEM group had significantly lower level of situational attribution compared to other groups, the rate of internal attribution to positive situations was higher than the risk group, and they were prone to externalize negative situations. Participants with high sub-threshold autistic features performed lower in social perception and social knowledge sub-domains as well as emotion recognition and theory of mind. Studies examining social cognition in bipolar disorder are few. No other study was found in which all sub-domains of social cognition were examined in the risk group. Early diagnosis is very important for neuropsychiatric diseases, therefore more studies should be done with the risk groups.
Benzer Tezler
- Bipolar bozuklukta eşlik eden psikoz yüksek risk sendromunun bilişsel fonksiyonlar ve işlevsellikle ilişkisi
The relationship of psychosis high-risk syndrome in bipolar disorder with cognitive functions and functionality
SİMGE UZMAN ÖZBEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM EMRE BORA
- Bipolar bozukluk tanılı ötimik bireyler ve birinci derece akrabalarında nörobiliş, sosyal biliş ve yapısal beyin görüntüleme
Neurocognition, social cognition and structural brain imaging in euthymic individuals with bipolar disorder and their first degree relatives
BURCU VERİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiSinir Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL ÖZERDEM
- Bipolar bozuklukta parkinson hastalığı ve demans risk skorunun ses kayıt bulgularıyla ilişkisinin incelenmesi
An investigation of the relationship between parkinson's disease and dementia risk score and voice recording findings in bipolar disorder
BURCU TUTUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
NörolojiDokuz Eylül ÜniversitesiSinir Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM EMRE BORA
- Türkiye'de yapılmış çocuk ihmali ve istismarı konulu tez çalışmalarının sistematik değerlendirilmesi
Systematic evaluati̇on of thesis on chi̇ld abuse and neglect in Turkey
ELİF CİVELEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Sosyal Psikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ ERKAN BERKSUN
- Bipolar ve unipolar bozukluk hastalarında erken dönem uyumsuz şemaların çocukluk çağı travmaları ile ilişkisi
Correlation of early maladaptive schemas with childhood traumas in bipolar and unipolar disorder
SELÇUK ÖZDİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
PsikiyatriOndokuz Mayıs ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN SARISOY