Hitit müziğinde kullanılan diziler ile Türk müziğinde kullanılan dizilerin benzer ve farklı yönleri açısından değerlendirilmesi
An evaluation of series used in Hitit music and sets used in Turkish music in terms of similar and different aspects
- Tez No: 783365
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET CAN PELİKOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Hitit Müziği, Makam, Dizi, Türk Müziği, Hittite Music, Maqam, Series, Turkish music
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı Hitit müzik dizilerinin Türk müziği dizileriyle benzer yönlerinin belirlenmesidir. Müzik tarihi açısından bakıldığında Hitit müziğinde kullanılan ses dizileri/makamları/tonlarının ne olduğu ve günümüz Türk Müziği ile karşılaştırıldığında nasıl bir benzerlik ya da farklılık olacağının yapılacak bu tez çalışmasıyla ortaya konulması amaçlanmaktadır. Yöntem: Yapılacak tez çalışmasında, konu ile ilgili yazılı ve görsel kaynaklardan, arkeolojik bulgulardan ve araştırmalardan verilerin toplanması ve karşılaştırmalı analizinin yapılması yönteminden faydalanılacaktır. Transkripsiyonu yapılmış ve yayınlanmış Hitit çivi yazılı metinlerde, Hititlerden günümüze gelen ve çeşitli dini sahnelerin yer aldığı kabartmalı vazolar ve duvar resimlerinde, arkeolojik kazı çalışmalarında tespit edilen eserlerde ve Hitit uzmanları tarafından yazılan Hititlerin sosyo-kültürel yapıları ile ilgili araştırmalarında Hitit müziği ile ilgili bilgilerin yanı sıra o dönemdeki notalarına işaret eden bilgiler de mevcuttur. Tüm bu dağınık şekilde olan bilgiler, yapılacak bu tez çalışmasıyla birlikte ayrı ayrı taranacak ve derli toplu biçimde bir araya getirilerek günümüz bilgileriyle karşılaştırıldıktan sonra bir sonuca ulaşılacaktır. Bulgular: Eldeki veriler ışığında lir, timbutu arpı, urzababa liri, harhar liri, Anadolu liri ve lavta gibi çalgıların düzenini, kullanılan aralıkları, dizileri, dokuz telli lirde tellerin adları, Hititlerin kullandıkları ses dizileri ve bu dizilerin Türk müziği dizileriyle olan benzerlikleri tespit edilmiştir. Sonuç: Hititlerde kullanılan ses dizilerinin İşartu, Kitmu, Embubu, Pitu, Nid Kabli, Niş Mehri Kablitu olduğu; işartu ve embubunun Türk müziği dizilerinden kürdi makamı dizisiyle; niş mehri ve kablitunun Türk müziği dizilerinden muhayyer kürdi makamı dizisiyle; kitmu dizisinin Türk müziği dizilerinden segâh makamı dizisiyle; pitu dizinin Türk müziği dizilerinden buselik makamı dizisiyle; nid kabli dizisinin ise Türk müziği dizilerinden çargâh makamı dizisiyle benzer olduğu sunucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Purpose: This study aims to determine the similarities aspects of the Hittite music series with the Turkish music series. From the point of view of music history, it is aimed to reveal what the tone sequences/tones used in Hittite music are and what kind of similarity or difference there will be when compared with today's Turkish Music. Method: In the thesis to be made, the method of collecting and comparative analysis of data from written and visual sources, archaeological findings, and research related to the subject will be used. In addition to information on Hittite music, in the texts of Hittite cuneiform that have been transcribed and published, on the relief vases and wall paintings with various religious scenes from the Hittites, in the works found in the archaeological excavations and the research on the socio-cultural structures of the Hittites written by Hittite experts. There is also information pointing to the notes of that period. All this scattered information will be scanned separately with this thesis work to be done, and a result will be reached after they are brought together in a tidy manner and compared with today's information. Results: In the light of the available data, the arrangement of instruments such as the lyre, timbutu harp, urzababa lyre, harhar lyre, Anatolian lyre, and lute, the intervals used, the strings, the names of the strings in the nine-stringed lyre, the sound strings used by the Hittites and the similarities of these strings with Turkish music strings have been determined. Conclusion: The sound sequences used in the Hittites are İşartu, Kitmu, Embubu, Pitu, Nid Kabli, Niş Mehri Kablitu; with the kurdi mode, one of the Turkish music series of ishartu and embubu; with the Turkish music series muhayyer kurdi makam; with the segâh makam series, one of the Turkish music series of the kitmu series; with the buselik mode series, one of the Turkish music series of the pitu series; It has been reached to the server that the nid kabli series is similar to the çargâh makam series, one of the Turkish music series.
Benzer Tezler
- Sosyal medyada reklam müzikleri ve marka bilinirliği
Advertising music and brand awareness on social media
BAKİ KAVAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ReklamcılıkHitit Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KÜBRA MÜGE ÇAKARÖZ
- Hititlerde müzik, müzik aletleri ve müzisyenler
Music, musical instruments and musicians in hittite period
GÜLGÜNEY MASALCI ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2018
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT YİĞİT
- Alevi Bektaşi geleneğinde Pîr Sultan Abdal şiirleri ve bestelenmiş deyişlerinin müziksel analizi
Musical analysis of Pir Sultan Abdal poems and composed sayings in Alevî Bektashi tradition
FIRAT AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MüzikHitit Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NADİR KARAKUŞ
- Hıristiyanlık öncesi Anadolu medeniyetlerinde müzik aletleri
Musical instruments in Anatolian civilizations before Christianity
CENK CELASİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DR. SEMİH ALTINÖLÇEK
- Anadolu'da Antik Yunan müziği: Türkiye müzelerinde bulunan müzik aleti betimli heykeltraşlık eserleri
Başlık çevirisi yok
F.DENİZ ÖZDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1991
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALUK ABBASOĞLU