Mebnî Divanı [Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük]
Contextual index and functional dictionary of Mebni's Divan
- Tez No: 784400
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜLENT KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kilis 7 Aralık Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 398
Özet
Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan, duygu ve düşüncelerin ifade edilmesinde önemli rol oynayan mükemmel bir sistemdir. Edebiyat ise yaşadığı çevrenin kültürel, gelenek ve göreneklerinden beslenerek ve toplumun dili ile yoğrularak geliştirilen bir sanat dalıdır. Divan edebiyatı ürünleri de tıpkı diğer edebî sanat eserleri gibi ortaya çıktığı dönemin siyasi, coğrafi, sosyal, kültürel unsurlarını bünyesinde barındırdığından yaşadığı dönemi neredeyse bütünüyle yansıtan bir kimlik niteliğindedir. Şekil açısından çeşitli ve nitelikli bir yapıya sahip olan Divan şiiri ürünleri, muhteva açısından derin ve ince anlamlar içeren sanat eserleridir. Bu tür eserlerin tam anlamıyla özümsenmesi için şerh metodu yöntemi en alışılmış başvuru yöntemlerinden biridir. Şerh metoduna yardımcı olabilmesi niteliğinde hazırlanmış TEBDİZ sistemi olarak vücud bulmuş, bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük çalışmaları bu konuda büyük önem taşımaktadır. Bu doğrultuda Kadriye Yılmaz tarafından neşri yapılmış olan XIX. yüzyıl şairlerinden Mebnî'nin Divan'ı bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük noktasında hazırlanmıştır. Sözlüğün hazırlanmasında Divan'da yer alan ayet, hadis, Arapça ve Farça tamlamalar, atasözleri ve deyimler, kalıplaşmış kelime grupları gibi sayısı arttırılabilir unsurlar dikkate alınmış olup sözcükler alfabetik olarak sıralanmıştır. Divan'da sıklıkla kullanılan aynı anlam ve bağlamı ifade eden sözcükler fişleme yöntemi ile tek bir madde altında sıralanmıştır. Bu çalışma ile Mebnî'nin edebî kişiliği ve kendine has üslubuyla yazdığı şiir dilinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Language is a perfect system that enables understanding between people and plays an important role in the expression of feelings and thoughts. Literature, on the other hand, is a branch of art that is developed by feeding on the cultural, traditions and customs of the environment in which it lives and kneading it with the language of the society. The products of Divan literature, just like other literary works of art, are an identity that almost completely reflects the period in which it lived, as it incorporates the political, geographical, social and cultural elements of the period in which it emerged. Divan poetry products, which have a diverse and qualified structure in terms of form, are works of art that contain deep and subtle meanings in terms of content. In order to fully assimilate such works, the method of commentary is one of the most common application methods. Contextual index and functional dictionary studies, which have come into being as the TEBDİZ system prepared to help the commentary method, are of great importance in this regard. In this direction, the Divan of Mebnî, one of the XIXth century poets, whose edition was made by Kadriye Yılmaz, was prepared in terms of contextual index and functional dictionary. In the preparation of the dictionary, elements such as verses, hadiths, Arabic and Persian phrases, proverbs and idioms, stereotyped word groups, which can be increased in number, were taken into consideration and the words were listed alphabetically. Words expressing the same meaning and context, which are frequently used in the Divan, are listed under a single item with the tagging method. This study aims to reveal Mebnī's literary personality and the language of poetry written in his unique style.
Benzer Tezler
- Çâkerî Dîvânı sözlüğü [Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük]
Çâkerî's Dîvân glossory [Concordance and functional glossory]
NECLA DÜZDAĞ YILANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HALİL TUĞLUK
- Edirneli Şevki Divanı bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük
Edirneli Şevki's Divan context functional index and dictionary
NEBİ ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Edirneli Fâiz Divanı bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük
Edirneli Fâiz Divan's concordance and functional dictionary
NURCAN GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN BARDAKÇI
- Ereğlili Türâbî Divanı (Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)
Ereğlili Türâbî Divani (Concordance and functional dictionary)
ESRA BULDUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıAksaray ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜNYAMİN TAŞ
- Nesîb Dede Dîvânı Sözlüğü [Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük] (Cilt 1)
Nesîb Dede's Dîvân Glossory [Concordance and functional glossory]
BAKSEN ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HALİL TUĞLUK