Beyânî Divanı Sözlüğü (Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)
Dictionary of Beyânî 's Divan [Contextual index and functional dictionary]
- Tez No: 930018
- Danışmanlar: PROF. DR. SELAMİ ECE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 3961
Özet
Edebî bir metni oluşturan sözcükler; ortaya çıktığı dönemin siyasi, sosyal, kültürel unsurlarından etkilenerek muhtevasında derinlik ve anlam inceliği kazanmaktadır. TEBDİZ (Türk Edebiyatının Bağlamlı Dizin ve İşlev Sözlükleri) projesi kapsamında hazırlanan bağlamlı dizin ve işlevsel sözlükler ise Klasik edebiyat ürünlerinin tanıklı bir şekilde bağlamını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Prof. Dr. İsmail Hakkı AKSOYAK tarafından yürütülen TEBDİZ projesi kapsamında 17. yüzyıl şairlerinden olan Beyânî'nin divanı bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük olarak hazırlanmıştır. Projenin bir parçası olarak hazırlanan bu tez çalışmasında ise Divanda yer alan kelime kalıpları, deyimler, atasözleri, ikilemeler, dualar, âyetler ve hadisler, kelam-ı kibarlar, argo ifadeler tespit edilmiştir. Divanda yer alan 59.554 kelimenin metin bağlamında kazanmış olduğu anlamlar incelenmiş, şairin dil ve üslup özellikleri belirlenmiştir. Ayrıca şairin hayatı, dinî- tasavvufî eğilimi, edebi kişiliği; Divanda bahsi geçen tarihi kişilikler, şairin sanatını şekillendiren şahsiyetler, mitolojik unsurlar, sosyal hayat, folklorik malzemeler incelenerek bağlamlı dizinin oluşturulması amaçlanmıştır. Döneme olan etkisi bakımından Sebk-i Hindî akımının şairin sanatını nasıl şekillendirdiği tezde ele alınan konular arasında yer almıştır. Çalışmanın son bölümünde ise Divanın bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Words that make up a literary text; It gains depth and subtlety of meaning in its content by being influenced by the political, social and cultural elements of the period in which it emerged. Contextual indexes and functional dictionaries prepared within the scope of the TEBDİZ project aim to reveal the witnessed context of Classical Literature products. Prof. Dr. Within the scope of the TEBDİZ project carried out by İsmail Hakkı AKSOYAK. Beyânî, one of the 17th century poets A contextual index and functional dictionary of Beyânî Divan was prepared. In this thesis study prepared within the scope of the project, word patterns, idioms, proverbs, reduplications, prayers, verses and hadiths, polite words and slang expressions in the divan were identified. The meanings of 59,554 words in the divan in the context of the text were examined, and the language and style characteristics of the poet were determined. In addition, the author's life, religious-sufistic tendencies, literary personality; the historical events mentioned in the divan, the personalities that shaped the poet's art, mythological elements, social life and folkloric materials were examined. How the Sebk-i Hindî movement shaped the poet's art in terms of its impact on the period is among the topics discussed in the thesis. In the last part of the study, there is a contextual index and functional dictionary of the divan.
Benzer Tezler
- Behiştî Divanı'nın bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü
Contextual index and functional dictionary of Behistî's Divan
HACER ARSLAN
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN ELİAÇIK
- Farsça - Türkçe manzum sözlükler ve Şahidi'nin Sözlüğü (inceleme - metin)
Başlık çevirisi yok
AHMET HİLMİ İMAMOĞLU
Doktora
Türkçe
1993
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURGUT KARABEY
- Manastırlı Mehmed Rifat'ın Usûl-i İnşâ adlı eseri (metin-inceleme)
The work of Manastirli Mehmed Rifat, Usûl-i İnşâ (text-study)
İBRAHİM YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM HAKSEVER
- Beyânî-i Karahisârî dîvânı (inceleme-metin)
Başlık çevirisi yok
SALİH YAPINCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıKırklareli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH BAŞPINAR
- 18. Yüzyıl şairlerinden Müsellem (Şeyh Ebu'l- Vefa Edirnevî) Hayatı, Sanatı, Dîvânı'nın tenkitli metni
One of The 18th century poetries Musellem (Şeyh Ebu'l- Vefa Edirnevî)his life, art and The Divan's comparative text
MERYEM KURUMEHMET
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SEBAHAT DENİZ