Çağdaş Türk sanatında arabesk kültür: Gülsün Karamustafa'nın işlerinde göç, kimlik ve estetik
The arabesque culture in comtemporary Turkish art: Migration, identity and aesthetics in the works of Gülsün Karamustafa
- Tez No: 785191
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKİ COŞKUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Batı Sanatı ve Çağdaş Sanat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Bu tezde, Çağdaş Türk sanatının bir alt kültür olan arabeskle kurduğu ilişkinin ilk örnekleri sayılabilecek Gülsün Karamustafa'nın işleri incelenmiştir. 1950'lerde siyasal ve ekonomik dönüşümlerin neticesinde kırdan kente doğru başlayan göç hareketi, 1980'lere dek uzanmış, bu göçün etkisiyle büyük şehirlerde – özellikle İstanbul'da- yeni bir kentli yaşam biçimi gündeme gelmiştir. Şehirdeki değişimin 80'li yıllardaki dönüşümüne tanık olan Karamustafa, göç olgusunu köycü söylemden farklı olarak incelemiş, çalışmalarında“yeni kentlilerin”yaşam biçimi olan arabesk kültüre odaklanmıştır. Arabesk kültürü“vakanüvis”bir bakış açısıyla incelediği ve resmettiği çalışmaları, sanatçının ilk dönem işlerini oluşturması ve dönemi anlamak bakımından önem arz etmektedir. Sanatçının işlerinde görülen bu bakış açısı, 1980'lerdeki kır-kent, geleneksel-modern, merkez-çevre kutuplaşmalarının ve birlikteliğinin görsel bir tarihyazımını sunmaktadır. Bu açıdan tezde sanatçının işleri üzerinden dönem hakkında bazı bilgilere ulaşılmaya çalışılmış, bununla beraber sanatçının ilk dönem çalışmaları incelenmiştir. Tezde, sanatçının 1980-1990 yılları arasında arabesk olgusuyla şekillendirdiği, kente göçenlerin yaşam biçimlerini takip eden ve“belgeleyen”işlerine odaklanarak dönemin olgularının çeşitli cepheleriyle tanınıp anlaşılmasına/çözümlenmesine katkıda bulunulması amaçlanmıştır. Gülsün Karamustafa'nın dönemin değişimlerini arabesk üzerinden aktardığı işleri, Çağdaş Türk sanatının ve arabeskin oluşum, gelişim ve dönüşümüyle beraber dört başlıkta değerlendirilmiştir. Sanatçının arabeski nasıl ele aldığını anlamak açısından ilk bölümde arabeskin anlamı ve kullanım alanları üzerine çeşitli görüşlere yer verilmiştir. İkinci olarak arabeskin tarihsel süreci Osmanlı'nın Batılılaşma hareketinden başlayarak, Erken Cumhuriyet dönemindeki kültür politikaları, çok partili dönemdeki merkez-çevre ilişkilerinin kültürel alana etkileri ve 1980 sonrasında metropol, küreselleşme ve kimlik siyaseti üzerinde durularak incelenmiştir. 80 sonrası Türk sanatındaki dönüşümler, arabeskin içinde barındırdığı göç, kimlik ve estetik olguları göz önüne alınarak sunulmuştur. Son bölümde ise sanatçının hayatı ve sanatına yer verilmiş, arabeskle ilişkilendirdiği çalışmaları göç, kültür ve kimlik, estetik başlıkları altında sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the works of Gülsün Karamustafa which were the first instances of the relationship between the contemporary Turkish art and arabesque subculture were examined. The population movement from rural to urban areas of Turkey which started in 1950s and persisted up until the 1980s brought a new way of urban life in the metropolitan cities of the country, specifically in Istanbul. Karamustafa who had witnessed this transformation of İstanbul, handled the migration issue in a new fashion, apart from the one developing around the village, and focused on the arabesque which came to the front as the way of life of the“new urban people”. Her works in which she described the arabesque culture with a painstaking insight like a chronicler has a great importance as they were her first products and quite helpful for looking at the period. Her perspective presents a great opportunity for visualizing the dichotomies and inevitable coexistences of the 1980s such as rural-urban, traditional-modern and center-periphery phenomena. The works in which she documented the migrants' habits and characteristics considering the arabesque phenomenon were further investigated in this study for contributing to the studies of this period. The works of Gülsün Karamustafa were evaluated in four chapters in this study including the creation, development and transformation processes. The various opinions on the meaning and usages of the arabesque were presented in this thesis for comprehending further how and in which ways she handled arabesque. Secondly, the historical background of the arabesque was taken into consideration, starting with the westernization movement of the Ottoman Empire, including the culture policy of the early republic and the influences of the center-periphery relations prevailing during the multi-party system over the culture. In addition, the phenomena of urbanization, globalization and identity politics during the 1980s were also considered. The transformations and changes in the Turkish art after the 80s were illustrated with a special emphasis over arabesque which has its own set of facts about migration, aesthetics and identity. In the last chapter, the art and life of the artist Karamustafa were examined and her works she had affiliated with arabesque were presented under the headlines of migration, culture-identity and art.
Benzer Tezler
- 1980 sonrası çağdaş Türk sanatında sosyokültürel ve estetik bağlamda arabesk kültür etkileri
Arabesque culture effects on modern Turkish art in sociocultural and aesthetic contexts after 1980's
GAMZE TAŞDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. ELİF ÇELEBİ TAKTAK
- Günümüz Türk resim sanatında Post Osmanlıcılık ve arabesk kültür
Post Ottomanism and arabesque culture at the contemporary Türkish pictorial art
HÜSEYİN ÖZGÜR SARP
- Düşünsel ve toplumsal değişim sürecinde Türk baskıresim sanatı (1980 sonrası)
Turkish printmaking after 1980's thought and social changes
ARİF ZİYA TUNÇ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1997
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiGrafik Ana Sanat Dalı
PROF. GÖREN BULUT
- 1923- 1995 yılları arasında Türkiye'deki toplumsal değişim süreçlerinin müzik türlerine etkileri
Başlık çevirisi yok
NURLU ERAL
Doktora
Türkçe
1998
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMüzik Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL DİCLE
- Çağdaş Türk resminde kadın imgesi (1960-1980)
Image of women in the contemporary Turkish painting (1960 - 1980)
MÜBERRA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Sanat TarihiGazi ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEYFİ BAŞKAN