Geri Dön

Şizofreni ve bipolar bozukluk hastalarında antipsikotik kullanım yolu ile ilişkili belirleyiciler: geriye dönük dosya taraması çalışması

Determinants of antipsychotic formulations in schizophrenia and bipolar disorder patients: a retrospective chart review

PDF İndir

  1. Tez No: 785234
  2. Yazar: MEHMET AKİF KARA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HALİSE ÖZGÜVEN
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Psikiyatri, Psychiatry
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 177

Özet

Amaç: Uzun etkili antipsikotikler (UEAP), psikotik bozuklukların tedavisinde önemli klinik avantajlara sahiptir; buna karşın UEAP'lerin yetersiz kullanıldığına dair endişeler mevcuttur. UEAP kullanımında hem coğrafi hem de zamansal farklılıklar bildirilmiştir; ayrıca UEAP kullanımının COVID-19 pandemisinden ne şekilde etkilendiği merak konusudur. Hem UEAP kullanımındaki zamansal değişime odaklanan çalışmalar hem de pandemi sürecinde UEAP kullanımındaki olası değişimi araştıran çalışmalar az sayıdadır ve yalnızca iki gelişmiş ülkede yürütülmüştür. Çalışmamızda, UEAP'lerin kliniğimizdeki kullanım sıklığını, bu sıklığın zaman içerisindeki değişimini ve hangi özelliklere sahip hastalarda UEAP tercih edildiğini belirlemeyi amaçladık. Yöntem: Çalışmamıza 01.01.2009-28.02.2009, 01.01.2019-28.02.2019 ve 01.01.2021-28.02.2021 tarih aralıklarında polikliniğimize ayaktan başvuru yapan; şizofreni (F20), şizoaffektif bozukluk (F25), bipolar bozukluk (F31) veya tanımlanmamış organik olmayan psikoz (F29) tanısı konmuş ve tedavi planında etkin dozda antipsikotik ilaç bulunan 18-65 yaş arasındaki 1646 hasta alınmıştır. Hastaların poliklinik dosyaları okunarak edinilen bilgilerle veri toplama formları doldurulmuştur. Araştırılan üç dönemdeki UEAP kullanım sıklıkları karşılaştırılarak UEAP kullanımındaki zamansal değişim incelenmiş; UEAP kullanan hastalar, kullanmayan hastalarla karşılaştırılarak UEAP kullanımının belirleyicileri araştırılmış; ayrıca UEAP kullanan hastalarda, hastaların UEAP kullanmadan önceki dönemdeki klinik durumları ile UEAP kullandıkları dönem karşılaştırılmıştır. Ek olarak antipsikotik ilaç gruplarının ilaç uyumu ve yan etki profilleri kıyaslanmıştır. Bulgular: UEAP kullanımında zamansal bir artış olduğu ve bu artışın ikinci kuşak UEAP (İK-UEAP) kullanımındaki artıştan kaynaklandığı tespit edilmiştir. UEAP kullanım sıklığının pandemi döneminden etkilenmediği gözlemlenmiştir. UEAP tüm tanı gruplarında, daha kötü klinik özelliklere sahip hastalarda tercih edilmiştir. Şizofreni grubunda komorbid psikiyatrik hastalıklar, komorbid bedensel hastalıklar, adli olay öyküsü ve tedavi uyumsuzluğu; şizofreni spektrum bozuklukları grubunda (F20+F25+F29) komorbid psikiyatrik hastalıklar, komorbid bedensel hastalıklar, hostilite-agresyon ve tedavi uyumsuzluğu; bipolar bozukluk grubunda hostilite-agresyon, eşik altı affektif belirtiler ve Klinik Global İzlenim Ölçeği - Hastalık Şiddeti (CGI-S) puanı UEAP kullanımının yordayıcıları olarak tespit edilmiştir. UEAP öncesi-sonrası karşılaştırıldığında, UEAP kullanımının tüm tanı gruplarında çoklu antipsikotik kullanımında artışla; saldırganlıkta, yatış sayısında ve yatış süresinde ise azalmayla, ayrıca şizofreni grubunda intihar girişimi sayısında azalma ile ilişkili olduğu görülmüştür. İlaç karşılaştırmalarında İK-UEAP'lere uyum hem birinci kuşak UEAP'lere (BK-UEAP) hem de oral antipsikotiklere (OAP) kıyasla daha yüksek bulunmuştur; BK-UEAP'ler ile OAP'ler arasında ilaç uyumu açısından fark bulunmamıştır. BK-UEAP'ler ile İK-UEAP'lerin yan etki profilleri karşılaştırıldığında; parkinsonizm ve akut distoni BK-UEAP'lerde, hiperprolaktinemi ve cinsel işlev bozukluğu ise İK-UEAP'lerde daha sık olarak tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışmamız hem UEAP kullanımındaki zamansal değişimi hem de pandeminin UEAP kullanımına etkisini gelişmekte olan bir ülkede araştıran ilk çalışmadır. Bulgular, gelişmiş ülkelere benzer şekilde, kliniğimizde UEAP kullanımının zamanla arttığını ve bu artışın İK-UEAP'lerden kaynaklandığını göstermektedir. Çalışmamız pandemi sürecinde, pandemiden daha yoğun etkilenmiş ülkelerde de UEAP kullanımının başarı ile sürdürülebildiğini göstermesi açısından önemlidir. UEAP kullanımına ilişkin belirleyicilere yönelik analizde, UEAP'lerin nispeten daha kötü kliniğe sahip hastalarda tercih edildiği görülmüştür. Bu çalışma, UEAP kullanımındaki zamansal değişimi ve UEAP kullanımına ilişkin belirleyicileri bipolar bozukluk özelinde araştıran bildiğimiz ilk çalışmadır. Bipolar bozukluk tanılı hastalarda da UEAP kullanımının zamanla artmakta olduğu ve daha kötü klinik özelliklere sahip hastalarda UEAP'lerin tercih edildiği bulunmuştur. UEAP kullanımının daha iyi kliniğe sahip hastalara doğru genişletilmesi, UEAP'lerin potansiyel avantajlarından bu hastaların da faydalanmasını sağlayabilir.

Özet (Çeviri)

Aim: Long-acting injectable antipsychotics (LAIs) have significant clinical advantages in the treatment of psychotic disorders; however, there are concerns that LAIs are under-prescribed. Both regional and temporal variations in LAI use have been reported. In addition, it is an object of interest how LAI use is affected by the Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) pandemic. Studies focusing on the temporal change in LAIs use and studies investigating the possible changes in LAI usage during the pandemic are few and have been conducted in only two developed countries. In our study, we aimed to determine the frequency of LAI use in our clinic, the change in this frequency over time, and the patients with which characteristics LAIs are preferred. Materials and Methods: Those who applied to our outpatient clinic between 01.01.2009-28.02.2009, 01.01.2019-28.02.2019 and 01.01.2021-28.02.2021; 1646 patients aged 18-65 years who were diagnosed with schizophrenia (F20), schizoaffective disorder (F25), bipolar disorder (F31), or unspecified non-organic psychosis (F29) and using effective doses of antipsychotic medication were recruited. Data collection forms were filled with the information obtained from the patients' polyclinic files. The temporal variation in LAI use was examined by comparing the frequency of LAI use in the three periods studied. The determinants of LAI use were investigated by comparing patients using LAI with patients not using LAI. In addition, in patients using LAI, the clinical status of the patients before using LAI was compared with the period when they used LAI. Also, drug compliance and side-effect profiles of the antipsychotic groups were compared. Results: There was a temporal increase in the use of LAIs and this increase was due to the increase in the use of second generation LAIs (SG-LAI). It has been observed that the frequency of UEAP use is not affected by the pandemic period. LAIs were preferred in all diagnostic groups, in patients with a worse clinical status. In the schizophrenia group, comorbid psychiatric diseases, comorbid physical diseases, criminal history and treatment compliance; in the schizophrenia spectrum disorders group (F20+F25+F29), comorbid psychiatric diseases, comorbid physical diseases, hostility-aggression and treatment compliance; in the bipolar disorder group, hostility-aggression, sub-threshold affective symptoms and CGI-S score were predictors of LAI use. When compared before and after LAI period, the use of LAI increased in all diagnosis groups with an increase in the use of multiple antipsychotics; It was observed that it was associated with a decrease in aggression, the number of hospitalizations and the duration of hospitalization, as well as a decrease in the number of suicide attempts in the schizophrenia group. In drug comparisons, compliance with SG-LAIs was found to be higher compared to both first-generation LAIs (FG-LAI) and OAPs, and there was no difference between FG-LAIs and OAPs in terms of drug compliance. When the side effect profiles of FG-LAIs and SG-LAIs were compared; parkinsonism and acute dystonia were detected more frequently in FG-LAIs, while hyperprolactinemia and sexual dysfunction were detected more frequently in SG-LAIs. Conclusions: Our study is the first to investigate both the temporal variation in LAI use and the impact of the pandemic on LAI use in a developing country. The findings show that, similar to developed countries, the use of LAI in our clinic has increased over time and this increase is due to SG-LAIs. Our study is important in terms of showing that the use of LAI can be successfully maintained in countries more heavily affected by the pandemic. In our research on the determinants of LAI use, it was found that LAIs are preferred in patients with worse clinical status. This is the first study that we know of investigating the temporal variation in LAI use and the determinants of LAI use in the context of bipolar disorder. It has been found that the use of LAI in patients with bipolar disorder also increases over time, and LAIs were preferred in patients with worse clinical status. Expanding the use of LAI to patients with better clinical status may also benefit these patients from the potential advantages of LAIs.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    426997

    Antipsikotiklerle farmakoterapide cinsel işlev bozukluklarının gen varyansı prolaktin düzeyi ve hastalıkla ilişkisi

    The relationship of sexual dysfunction gene variance prolactin levels and the disorders in pharmacotherapy with antipsychotics

    NEŞE ÖZTÜRK ATKAYA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    PsikiyatriPamukkale Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OSMAN İSMAİL ÖZDEL

  2. Tez No

    826074

    Üçüncü basamak psikiyatrik tedavi merkezinde psikoz tedavi yaklaşımları-retrospektif, kesitsel bir farmakoepidemiyoloji çalışması

    Approaches to psychosis treatment at the third level psychiatric treatment center-a retrospective, cross-sectional pharmacoepidemiology study

    ECE DAĞDEMİR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriAtatürk Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HACER AKGÜL CEYHUN

  3. Tez No

    842278

    Bipolar bozukluk tanılı hastalar, sağlıklı kardeşleri ve sağlıklı kontrollerin kronotip ve mizaç özellikleri açısından karşılaştırılması

    Comparison of choronotype and temperament characteristics of bipolar disorder patients, their healthy siblings and healthy controls

    ÖZGE GÜREL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Psikiyatriİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖMER FARUK DEMİREL

  4. Tez No

    809011

    Şizofreni ve bipolar bozukluk tanılı hastaların, hasta yakınlarının ve psikiyatri alanında hizmet veren doktorların uzun etkili enjektabl antipsikotik kullanımına karşı tutumları ve tutumlarını etkileyen faktörler

    Attitudes and influencing factors toward long-acting injectable antipsychotics among patients with schizophrenia and bipolar disorder, patient relatives and psychiatrists

    ZOZAN PARSANOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZLEM DEVRİM BALABAN

  5. Tez No

    641764

    Affektif hastalıklar polikliniğine başvuran olgularda katatonik belirti sıklığının ve epizodlarla ilişkisinin incelenmesi

    Examination of catatonic symptom frequency and its relationship with episodes in patients who apply to affective diseases outpatient clinic

    NAZLI KAHRAMAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikiyatriEge Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ÇAĞDAŞ EKER

Geri Dön