Geri Dön

Muş yöresi kirkitli dokumaları ve yeni tasarım yaklaşımları

Carpet and flat weaves of Muş region and new design approaches

  1. Tez No: 785319
  2. Yazar: ŞÜKRÜ AZİZİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. GONCA KARAVAR
  4. Tez Türü: Sanatta Yeterlik
  5. Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Crafts, Fine Arts
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 400

Özet

Arkeolojik çalışmalar neticesinde dokuma tarihi sürekli olarak daha eski bir zamana tarihlendirilmektedir. Yakın zamana kadar Çatalhöyük'te (Konya) bulunan MÖ 8. yüzyıla ait dokuma parçaları en eski dokuma örnekleri olarak bilinirken, yapılan son keşifler neticesinde Çayönü ve Körtik Tepe (Diyarbakır) kazılarından çıkartılan dokuma örneklerinin MÖ 10. yüzyıla ait olduğu kabul edilmektedir. Söz konusu örnekler şimdiye kadar ulaşılabilmiş en eski dokuma parçalarıdır. Bu bulgular, Anadolu ve Mezopotamya topraklarının dokuma tarihi ve dokuma sanatı açısından zengin ve köklü bir geçmişinin olduğunu göstermektedir. Yukarı Murat-Van bölümünde yer alan Muş ili, Doğu Anadolu ve yukarı Mezopotamya topraklarının merkezinde yer almaktadır. Doğu-Batı ticaret yolları ve Kuzey-Güney konargöçer topluluklarının geçmek durumunda kaldığı il toprakları, tarih boyunca önemini korumuştur. Muş yöresi dokuma sanatı hakkında şimdiye kadar yeterli bir araştırma yapılmamış olsa da yöre dokumacılığının köklü bir geçmişi olduğu tarihi belgelerden anlaşılmaktadır. Muş yöresi dokumaları genel olarak Doğu Anadolu dokumaları ile benzer bir karakter gösterse de dokumalarda görülen birbirinden farklı ve zengin kompozisyon şemaları ile diğer bölgelerden ayrılır. Bu çalışma üç bölüme ayrılmıştır. Literatür ve kaynak araştırmasının yapıldığı birinci bölümde Muş tarihi, tanıtımı, kirkitli dokumaların tarihsel gelişimi ve dokuma tarihine ait kaynakça değerlendirmesi yer almaktadır. İkinci bölümde yöre dokumalarında kullanılan hammadde ve araç-gereçlerin yanı sıra alan araştırması yöntemiyle incelenen Muş yöresi kirkitli dokumaları, dokuma tekniklerine göre ayrılarak ayrı ayrı ele alınmıştır. Her başlık altında dokuma teknikleri, dokumaların tasarım özellikleri ve katalog yer almaktadır. Üçüncü bölümde ise Muş yöresi kirkitli dokumalarından esinlenen yeni tasarımlar yapılmıştır. Yapılan tasarımlarda yöre dokumalarında görülen doğal yün renkleri olan kahverengi ve tonları, siyah ve tonları, krem ve tonları ağırlıklı olarak kullanılmıştır. Bununla beraber yöre dokumalarının karakteristik özelliği olan boyutsal formlar da tasarımlarda belirleyici olmuştur.

Özet (Çeviri)

As a result of archaeological studies, the history of weaving is constantly dated to an earlier time. Until now, weaving pieces belonging to the 8th century BC found in Çatalhöyük (Konya) were known as the oldest weaving samples, but as a result of the latest discoveries, it is accepted that the weaving samples found in the excavations of Çayönü and Körtik Tepe (Diyarbakır) belong to the 10th century BC. The samples in question are the oldest weaving pieces that have been reached so far. These findings show that Anatolian and Mesopotamian lands have a rich and deep-rooted history in terms of weaving history and weaving art. Muş province, located in the Upper Murat-Van section, is located in the center of the lands of Eastern Anatolia and Upper Mesopotamia. The East-West trade routes and the lands of the province where the North-South nomadic communities had to pass have maintained their importance throughout history. Although there has not been enough research on the weaving art of the Muş region, it is understood from the historical documents that the weaving in the region has a deep-rooted history. Although the weavings of the Muş region generally show a similar character with the Eastern Anatolian weavings, they are distinguished from other regions by the different and rich composition schemes seen in the weavings. This research consists of three chapters. In the first part, where literature and resource research is conducted, there is the history of Muş, its introduction, the historical development of weaving with kirkit and a bibliographic evaluation of the history of weaving. In the second part, in addition to the raw materials and tools used in regional weaving, the flat weaves of the Muş region, which were examined by the field research method, were separated according to the weaving techniques and discussed separately. Under each heading, there are weaving techniques, design features of carpets and flat weaves and a catalogue. In the third part, new designs inspired by the carpets and flat weaves of Muş region were made. Designs were made with brown, black, cream and their tones. Which are the natural wool colors seen in local weavings, are predominantly used. In addition, dimensional forms, which are characteristic of local weavings, have also been decisive in the designs.

Benzer Tezler

  1. Muş yöresi armut gen kaynaklarının seleksiyon yoluyla karakterizasyonu

    Characterization of pear gene resources in Muş region through selection

    SEMİH AYKUT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    ZiraatVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN DOĞAN

  2. Muş yöresi atlarında theileria equi ve babesia caballi'nin seroprevalansı

    Seroprevalance of theileria equi and babesia caballi in horses in Mus provice

    ZEYNEL AKKOYUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    ParazitolojiYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Parazitoloji (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BEKİR OĞUZ

  3. Muş yöresi tek tırnaklı hayvanlarında toxoplasmosis'in seroprevalansının araştırılması

    Investigation of seroprevalence of toxoplasmosis in equidae in province of Muş

    MURAT SERTEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Veteriner HekimliğiAtatürk Üniversitesi

    İç Hastalıkları (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AKIN KIRBAŞ

  4. Muş yöresi yerli kazlarında kesim ve karkas özellikleri

    Slaughter and carcass traits of native geese reared in local breeder condition in Muş province

    BETÜL ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Veteriner HekimliğiAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Zootekni Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. ZEHRA BOZKURT

  5. Muş yöresi dini mûsikîsi

    Mus region religious music

    ERCİHAN ÜLGER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    MüzikOndokuz Mayıs Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET ÇAKIR