Beykoz köylerinin ekolojik olarak sürdürülebilirlik bağlamında yeniden değerlendirilmesi; Beykoz, göllü köyü örneği
Re-assessment of Beykoz villages in the context of ecological sustainability; the case of Beykoz, göllü village
- Tez No: 785940
- Danışmanlar: PROF. DR. FUNDA YİRMİBEŞOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Gezegenimizdeki doğal ekosistemler; teknolojik gelişme, sanayileşme, hızlı kentleşme ve buna bağlı olarak gelişen küresel ısınma, doğal kaynaklarda tükenme, kirlenme sonucunda geri dönülmez bozulmalar yaşamaktadır. Bunun yanı sıra teknolojide yaşanan gelişmelerin beraberinde getirdiği nüfus artışı, şehirleşme ve üretim metotları; bireylerin doğa ile bağlantısının kopmasına, birbirleri ile sosyal bağlarının zayıflamasına ve tüketim odaklı hale gelmesine sebebiyet vermiştir. Bu yaşanan gelişmeler geçmişten günümüze insanoğlunun yaşamını sürdürdüğü ve insanlık tarihinde önemli bir yeri olan köylerin ekonomik ve sosyal olarak ikinci planda kalmasına ve kimliğini yitirmeye başlamasına sebebiyet vermiştir. Çağımızda yaşanan ve artarak çoğalan doğal, ekonomik ve beşeri problemler bu sistemin sürdürülebilir olmadığını ve devam ederse insanoğlunun sonunu getireceğini göstermiştir. Buna karşı 20 yy.ın sonlarına çıkan sürdürülebilir ve ekolojik yaklaşımlar ise bu yaşanan doğal ve beşeri bozulmaların önüne geçilmesine yönelik bir çok bilim dalı ile etkileşimli olarak çalışmaktadır. Bu yaklaşımlar insanoğlunun doğal ve beşeri kaynakları kullanılarak gelecek nesillere aktarmasının yollarını aramaktadır. Bu bağlamda geliştirilen ekoköyler günümüz toplumuna alternatif ekolojik üretim, tüketim ve toplumsal modeller sunmaktadır. Günümüzde ülkemizde de özellikle 20. yy.ın sonlarında yaşanan, sanayileşme ve hızlı kentleşme sebebiyle köyden kente göçler artmış ve köyler ekonomik ve sosyal önemini kaybetmiştir. Özellikle büyük şehirlerde yaşanan bu göç ve değişen yasalar sebebiyle birçok köy kırsal özelliğini yitirmiş kalanlar ise doğal ve beşeri sistemlerini kaybetmeye başlamışlardır. İstanbul'a bağlı bulunan Beykoz ilçesi de bu gelişmelerden etkilenmiş olup bu alanda bulunan kırsal mahalleler; doğal, ekonomik ve beşeri özelliklerini kaybetmeye başlamıştır. Tez kapsamında bu kırsal mahalleler detaylı olarak araştırılarak bütüncül sürdürülebilir ve ekolojik modeller geliştirilecektir. Bu model ve öneriler ile köylerin doğal ve beşeri karakterini koruyarak ekonomiye dâhil edilmesi amaçlanmaktadır. Tez çalışması 3 bölümden oluşmakta olup bu bölümler birbirleri ile bağlantılı ve bütüncül olarak ele alınmıştır. İlk kısmında literatür taraması yapılmıştır. Bu kısmın ilk bölümünde; tezin temel kavram altlığının oluşturulabilmesi için ekoloji kavramı ve doğal sistemler incelenmiş, ekoloji yaklaşımı, ilkeler ve doğal döngüler belirlenmiştir. Bu kısmın ikinci bölümünde; ekolojik yaklaşımların günümüzdeki gelişen hızlı şehirleşme, sanayi, tarım ve hayvancılık modellerinin doğal sistemlere olan zararları ortaya konularak ekolojik yaklaşımların neden gerekli olduğu belirtilmiştir. Literatür araştırmasının son kısmında ise ekolojik yaklaşımlar, sürdürülebilir uygulamalar ve örnek ekoköyler ile ilgili araştırmalar yapılarak bu bağlamda tezde üretilecek modele yönelik üretilecek önerilerin temeli oluşturulacaktır.Tezin ikinci bölümünün ilk kısmında: Bölgenin neden seçildiği belirtilmiş olup tez kapsamında seçilen Beykoz ilçesi ve Göllü Mahallesi ile ilgili Beykoz belediye arşivlerinden, saha gezilerinden ve arazide yapılan uzman görüşmelerinden elde edilen kapsamlı veriler tasnif edilerek bunlar doğrultusunda köy genelindeki tarım ve hayvancılık unsurlarına, demografik ve yöresel unsurlara, doğal unsurlara ve turizm yöntemlerine yönelik ekolojik öneriler getirilmiştir. İkinci kısımda ise Göllü Mahallesine dair yapılmış araştırmalar ve analizler doğrultusunda mıntıka bölgeleri; mıntıka 0 mıntıka 1 a-b, mıntıka 2 a-b, mıntıka 3 a-b ve mıntıka 4 şeklinde oluşturulmuş olup bölgelere yönelik spesifik öneriler getirilmiştir. Tezin son bölümünde ise üretilen modelin ve önerilerin alanda uygulanabilirliğinin test edilmesi için arazide rastgele mahallelilerle görüşmeler yapılmıştır. Bu sonuçlara göre yapılan ekoköy modelinin mahalleli tarafından yüksek oranda olumlu karşılandığı tespit edilmiş olup bölgenin ekolojik olarak gelişebileceği anlaşılmıştır. Teze dair yapılan tüm çalışmalar ve çıkan sonuçlar değerlendirildiğinde kırsal mahallelerin sürdülebilir olarak ekonomiye katılmasının mümkün olduğu anlaşılmıştır.Tez kapsamında doğal yapı olarak büyük oranda korunmuş ve önemli potansiyeller içeren tarihi Göllü Mahallesi ekoköy bağlamında değerlendirilmiştir. Bu yaklaşımların bu bölgede yaşayanlar tarafından kabul gördüğü ve desteklendiği belirlenmiştir.Ancak bu yaklaşımların ve uygulamaların yapılabilmesi için yerel iradaler tarafından gerekli mali desteklerin sağlanması, eğitimlerin verilmesi ve öncülük edilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu tez kapsamında yapılan model ve önerilerin kentsel baskı altında kalan Beykoz yerleşimlerinin ekolojik, ekonomik ve sosyal yönden sürdürülebilir olarak gelişmesine için öncülük etmesi ve daha önce herhangi bir şekilde ekolojik öneri geliştirilmemiş Göllü Mahallesi'nde yapılması sebebiyle özgün nitelik taşımakta olup literatüre katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
Natural ecosystems on our planet; It experiences irreversible deterioration as a result of technological development, industrialization, rapid urbanization and the resulting global warming, depletion of natural resources and pollution. In addition, population growth, urbanization and production methods brought about by the developments in technology; It has caused individuals to lose their connection with nature, weaken their social ties with each other and become consumption-oriented. These developments have caused the villages, where human beings have lived from past to present, and which have an important place in the history of humanity, to stay in the background economically and socially and losing their identity. The increasing natural, economic and population problems that experienced in our era have shown that this system is not sustainable and if it continues, it will bring the end of humanity. On the contrary, the sustainable and ecological approaches that emerged at the end of the 20th century work interactively with many disciplines to prevent these natural and human degradations, and seek ways to transfer them to future generations by using natural and human resources. Ecovillages developed in this context offer alternative ecological production, consumption and social models to today's society. Today, due to industrialization and rapid urbanization in our country, especially at the end of the 20th century, migration from villages to cities has increased and villages have lost their economic and social importance. Due to this migration and changing laws, especially in big cities, many villages have lost their rural characteristics, and the remaining ones have begun to lose their natural and human systems. Beykoz, which is a town in Istanbul, was also affected by these developments, and the rural neighborhoods in this area; started to lose its natural, economic and human characteristics. Within the scope of the thesis, these rural neighborhoods will be investigated in detail and holistic sustainable and ecological models will be developed. With these models and suggestions, it is aimed to involve the villages in to the economy by preserving their natural and human character. The thesis work consists of 3 chapters and these chapters are interrelaited and assessed with holistically In the first part, a literature review was made ın the first part of this section; In order to form the main concept of the thesis, the concept of ecology and natural systems were examined, ecology approach, principles and natural cycles were determined. In the second part of this section; It is stated why ecological approaches are necessary by revealing the damages of today's developing rapid urbanization, industry, agriculture and livestock models of ecological approaches to natural systems. In the last part of the literature research, researches on ecological approaches, sustainable practices and exemplary ecovillages will be conducted, and in this context, the basis of the proposals to be produced for the model to be produced in the thesis will be formed. In the first part of the second section of the thesis: It was stated why the region was chosen, and the comprehensive data obtained from the Beykoz municipality archives, field trips and expert interviews in the field related to the Beykoz town and Göllü Village selected within the scope of the thesis were classified and paralel with these, Demographic and local ecological suggestions have been made for the elements that agricultural and livestock elements in the village, and tourism methods. In the second part, in line with the researches and analyzes made on Göllü Neighborhood, the district regions; Zone 0 was formed as zone 1 a-b, zone 2 a-b, zone 3 a-b and zone 4, and specific recommendations were made for the regions. In the last part of the thesis, interviews were conducted with random residents in the field in order to test the applicability of the produced model and suggestions in the field. According to these results, it was determined that the ecovillage model was highly favored by the residents of the neighborhood, and it was understood that the region could develop ecologically. When all the studies on the thesis and the results are evaluated, it has been determined that the models and suggestions made within the scope of this thesis are necessary for the sustainable development of settlements under urban pressure. Within the scope of the thesis, the historical Göllü District, which has been largely preserved as a natural structure and has important potentials, has been evaluated in the context of ecovillage. It has been determined that these approaches are accepted and supported by the people living in this region. However, it has been understood that this cannot happen on its own, and there is a need for providing the necessary financial support, training and leadership. Since the models and suggestions made within the scope of this thesis lead the ecological, economic and social development of Beykoz settlements, which are under urban pressure, and are made in Göllü Mahallesi, where no ecological proposals have been developed before, it has a unique quality and will contribute to the literature.
Benzer Tezler
- İstanbul Doğu Karadeniz kıyı alan kullanımlarındaki değişimin saptanması
Determining the change about the usages of coastal areas in Eastern Black Sea of Istanbul
ELİF AKYOL ŞATIROĞLU
Doktora
Türkçe
2012
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET CENGİZ YILDIZCI
- İstanbul derelerinin fiziki değişimi ve arazi kullanım ilişkisi
Transformation of streams in Istanbul and the impact of landuse
HÜLYA DİNÇ
Doktora
Türkçe
2015
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. FULİN BÖLEN
- Boğaz köylerinin karakteristik özelliklerinin saptanması üzerine bir araştırma
A Case study on determination of characteristic features of bosphorous villages
HİDAYET KOLGU
- Dini hayatta köy şehir farklılaşması (Paşabahçe Paşamandıra Köyü örnekleri)
Differentiation between country side and urban about religious life: Paşabahçe and Paşamandira Cases
ÖMER ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL AYDINALP
- Boğaziçi yerleşimlerinden beykoz'da tarihi kamu yapılarının envanteri ve koruma sorunları
Inventory and conservation problems of historic public buildings in beykoz from the bosphorus settlements
LEMAN ÖZNUR ALAÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkGebze Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF ÖZLEM AYDIN