Otizmli çocuğu olan ebeveynlere yönelik güçlendirme programının ebeveynlerin öz yeterlik, bakım yükü ve stres düzeylerine etkisi
The effect of the empowerment program for parents with a child with autism on parents' self-efficiency, care burden and stress levels
- Tez No: 787316
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLEK ÖZMEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Otizm, Ebeveyn Güçlendirme, Motivasyonel Görüşme, Bakım Yükü, Stres, Autism, Parental Empowerment, Motivational Interviewing, Burden of Care, Stress
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Amaç: Bu araştırmada otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğu olan ebeveynlere, çocuklarının bakımına yönelik uygulanan güçlendirme programının ebeveynlerin öz yeterlik, bakım yükü ve stres düzeylerine etkisini incelemek amaçlandı. Gereç ve Yöntem: İki aşamalı bu araştırma, karma araştırma tasarımlarından sıralı dönüşümsel tasarıma göre yürütüldü. Araştırmanın nitel kısmı fenomenolojik yönteme göre (n: 17) nicel kısmı ise randomize kontrollü deneysel modele göre yapılandırıldı. Çalışmanın evrenini Manisa il merkezinde yaşayan 6- 14 yaş arasında otizmli çocuğu olan ebeveynler (N= 414), örneklemini ise bu grup içinden araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden (Deney: 34, Kontrol: 35). Araştırmanın verileri Tanıtıcı Bilgi Formu ve Görüşme Formu kullanılarak, Ebeveyn Öz-yeterlik Ölçeği ve Zarit Bakım Yükü Ölçeği, Algılanan Stres Ölçeği ve Aile Güçlendirme Ölçeği kullanılarak Ekim 2019 – Ocak 2020 tarihleri arasında araştırmacı tarafından yüzyüze görüşme yöntemi ile toplandı. Araştırmanın yürütülebilmesi için gerekli izinler alındı. Bulgular: Nitel fenomenolojik desene dayalı oluşturulan müdahalenin etkinliği ikinci aşamada test edildi. Deney ve kontrol grubundaki ebeveynlerin uygulanan girişim sonrası Ebeveyn Öz Yeterlilik Ölçeği toplam puanları, Algılanan Stres Ölçeği toplam puanları, Algılanan Stres Ölçeği Yetersiz Öz Yeterlilik ve Algılanan Stres Ölçeği Stres/Rahatsızlık Algısı Alt Boyutu puanları, Aile Güçlendirme Ölçeği toplam puanları ve Aile Alt Boyutu puanları arasında anlamlı fark olduğu (p0,05). Sonuç: Araştırma sonucunda otizmli çocuğu olan ebeveynlere yönelik uygulanan güçlendirme programının ebeveynlerin öz yeterliliğini artırıp stresini azattığı ve aileyi güçlendirdiği ancak bakım yükünü etkilemediği görüldü.
Özet (Çeviri)
Objective: In this study, it was aimed to examine the effects of the empowerment program, applied to the parents of children with autism spectrum disorder, on their self-efficacy, care burden and stress levels. Material and Method: This two-stage study was conducted according to a sequential transformational design, one of the mixed research designs. The qualitative part of the study was structured according to the phenomenological method (n: 17), and the quantitative part was structured according to the randomized controlled experimental model. The universe of the study consisted of parents who have a child with autism between the ages of 6 and 14 living in the city center of Manisa (N: 414) and the sample of the study consisted of parents who voluntarily agreed to participate in the study and who met the inclusion criteria (Experimental group: 34, Control group: 35). The data of the study were collected by using the Introductory Information Form and the Interview Form, Parental Self-efficacy Scale and Zarit Care Burden Scale, Perceived Stress Scale and Family Empowerment Scale. The data were collected by the researcher through face-to-face interviews between October 2019 and January 2020. Official permissions from the necessary institutions were obtained in order to conduct the research. Results: After the empowerment program, it was found that there was significant difference between the Parental Self-Efficacy Scale total scores, Perceived Stress Scale total scores, Perceived Stress Scale Insufficient Self-Efficacy and Perceived Stress Scale Stress/Discomfort Perception Sub-Dimension scores, Family Empowerment Scale total scores and Family Sub-Dimension scores of the parents in the experimental and control groups (p0.05). Conclusions: As a result of the research, it was seen that the empowerment program applied to the parents with a child with autism increased the self-efficacy of the parents, reduced their stress and strengthened the family, but did not affect the burden of care.
Benzer Tezler
- Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocuğa sahip aileler için geliştirilen aile eğitim programının çocukların eğitiminde aile katılımının etkisi
The effects of parent education program on parent's participation in the education of children with autism
MEHROSSÂDAT VOSOUGH MATIN
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SARI
- Otizmli çocuğa sahip olan ebeveynlere yönelik psikolojik dayanıklılık ölçeği geliştirme çalışması
Scale development of psychological endurance for parents with children having autism
SHARA BARZAN GHAFOOR HAMAWANDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimYüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GAYE ZEYNEP ÇENESİZ
- Ebeveyn eğitim programının erken çocukluk dönemindeki otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin eğitsel yeterliklerine etkisinin incelenmesi
Investigation of parent education program's effect on educational competencies of parents who have children with autism spectrum disorder in early childhood
MUHAMMED ABDULBAKİ KARACA
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SARI
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara yönelik açık yeşil alan tasarımları
Open-air green space designs for children with autism spectrum disorder
ELVIN MAMMADOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU BEKCİ
- Otizm spektrum bozukluğu olan ve normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin tükenmişlik düzeyi ve yaşam kaliteleri bakımından incelenmesi
Examination of life quality and burnout level of parents with children who have autism spectrum disorder and typically development
MÜGE KURBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ATİLLA TEKİN