Tasarlayan ve üreten grupların mesleki tanım, ilişki ve özniteliklerinin tasarımcı-üretici örneğinde incelenmesi
Describing the professional definitions, relations, and attributes of designer and producer groups through the example of designer-maker
- Tez No: 787392
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SANİYE MELTEM ŞEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Industrial Design
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Ürünleri Tasarımı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 284
Özet
Tasarımın, özellikle de bu çalışmanın yürütüldüğü alan olan endüstriyel tasarımın, birçok alanla ve disiplinle ilişkisinin akademik çevrelerde sorgulandığı ve konu edinildiği günümüzde dahi zanaat ile ilişkisi belirsizliğini korumaktadır. Tasarım ve zanaat, en azından genel bakışta, kesişim kümeleri olmayan, birbirini iten alanlar gibi görünmektedir. Bu perspektiften, özünde“günlük kullanım nesneleri”yaratmak ve üretmek amacındaki bu iki alanın birbirlerine yaklaştığı ve birbirlerinden uzaklaştıkları alanları ortaya koymak anlamlı bir çaba olarak görünmektedir. Olası kesişim alanı ya da temas noktalarından biri“tasarımcı-üretici”(designer-maker) pratiğinde belirmektedir. Tasarım, özellikle de endüstri ya da ürün tasarımı pratiği, yeni binyıl başından itibaren üretimin küresel ölçekte coğrafi yer değişimleri ile yeni odaklarda toplanması ve tasarlanan“yer”ile üretilen“yerin”birbirinden ayrılması ile kültürel olarak da bölünmeler ve belirmelere sahne olmaktadır. Özüne bakıldığında, zanaat ile anlamsal ya da performatif açılardan paralellikler taşıyan bu pratiğin anlaşılması ve konumlandırılması için zanaata referans vermek, en azından bunun doğru bir bağlantı olup olmadığını tartışmak yerinde görünmektedir. Bu sebeplerden ötürü, çalışma öncelikle zanaat kavramı ve çevresindeki yaratma, tasarlama ve üretme kavramlarının tarihsel bağlamda nasıl ilişkilendiğini ve çağdaş kavram dünyasında -varsa- bu ilişkilerin nasıl sürdüğünü incelemekle başlamaktadır. Bu inceleme sonucunda sanat, zanaat ve tasarım konularının birbirleri ile ilişkileri“bölünmeler, belirmeler, birleşmeler”temaları üzerinden tartışılmıştır. İlk aşamada, zanaat ve çevresindeki tarihsel ayrılmalar ve belirmeler konu edinilmiştir. Bu noktada, sanat alanı ile karşılaştırmalı ve ilişkili olarak, zanaatın mevcut anlamının başlangıç anlamından saptığı noktaları görmek için tarihi dönüşümleri ortaya konulmuştur. Bunun ardından anlamsal ayrılma ve birleşmelere odaklanılmıştır. Zanaat ve tasarım alanlarının anlamsal mesafelerini tematik olarak ortaya koymak amacı ile bu iki alanın temel kavramları karşılaştırılmıştır. Zanaatkârın ve tasarımcının özelliklerini karşılaştırmalı olarak açıklamak için mevcut değerler sistemi, işlev, anlam ve üslup şartlarını tartışmaya yönelik bir çerçeve oluşturulmuştur. Çalışmanın saha araştırması kısmı ise, bu teorik perspektifin gösterdiği yönde, kesişim kümesinin ortasında bulunan tasarımcı-üretici pratiğini odaklanmaktadır. Fenomenolojik yaklaşım ve buna uygun nitel yöntemlerle yürütülen araştırma kapsamında, tasarımcı-üretici formel tasarım eğitimi almış, profesyonel olarak kendi üretimini yapmaya yönelmiş bireyler olarak tanımlanmış ve bir anlamda açık edilmeye çalışılmıştır. Sonuçta, tasarımcı-üretici kendi etkinliğini bir meslek olarak tanımlayabilmek için iki temel alana, zanaat ve tasarıma, referans verse de bağımsız ve özgün tanımları da ortaya çıkarmıştır: Tasarımcı-üretici, tasarımcılığın organizasyonel ve ticari kısıtlamaları içinde bulunmayı istemeyen, yaptığı işin samimiyeti ve doğruluğu ile motive olan, yaptığı iş yoluyla kendini gerçekleştiren, yüksek yaratıcı egosuyla ürünü ve sürecine bencilce bağlanırken aldığı formel eğitimin biçimlendirdiği zihni sayesinde çevresine ve değişimlere açık kalmayı başaran“yeni dünya tasarımcısı”önerilerinden biri olarak belirmektedir. Tasarımcı-üretici, insanın yaratma ve eli ile üretme isteği baki kaldığı sürece, zanaat ve tasarımın bölündüğü ya da yeni pratiklerin belirdiği tarihsel ve anlamsal noktaları“birleştiren”çağdaş ve özgün bir iş yapma biçimi olarak yaratıcı endüstriler içinde yerini koruyacak ve yaratmaya ve üretmeye devam edecektir.
Özet (Çeviri)
Even today, while the relations of design, especially industrial design, with many fields and disciplines are questioned, discussed and formed in academic circles, its relationship with craft remains unclear. Design and craft, in general view, seem to be mutually repulsive fields without intersecting clusters. From this perspective, to reveal the areas where these two fields, which essentially aim to create and produce“objects of daily use”, draw near and move away from each other, seems as a meaningful endeavour. One of the possible intersections or points of contact appears in the practice of the“designer-maker”. Since the beginning of the new millennium, the practice of design, especially industrial or product design, has been witnessing cultural divisions and determinations following the global geographical relocation of production to new foci and the separation of the“place”of design from the“place”of production. In order to understand and locate this practice, which reveals semantic or performative parallels with craft, it seems appropriate to refer to craft, or at least to discuss whether this is a correct connection. Accordingly, the study begins by examining how the concept of craft and the concepts around it, such as creating, designing and producing, have been related to each other in the historical context and how these relations continue to exist in the contemporary conceptual universe. As a result of this examination, the relations between art, craft and design are discussed through the themes of“divisions, emergences and unions”. In the first part, the historical divisions and emergences in and around craft are discussed. At this point, the historical transformations of craft have been revealed in order to see the points where the current meaning of craft deviates from its initial meaning and this evaluation is conducted in comparison and relation to the field of art. Following this step, the focus has been brought back on semantic divergences and unions. In order to thematically reveal the semantic distances between the fields of craft and design, the main references of these two fields have been compared. To explain the characteristics of the craftsman and the designer comparatively, a framework for discussing the existing value system, functions, meanings, and stylistic conditions has been created. Based on the direction indicated by this theoretical perspective, the field research part of the study focuses on the practice of the designer-maker in the middle of the intersection cluster. Within the scope of the research, which is conducted using a phenomenological approach and relevant qualitative methods, the designer-maker is defined as an individual who has received formal design education and is professionally oriented towards self-production. As a result, although the designer-maker refers to two main fields, craft and design, in order to define their activity as a profession, they have also come up with distinct and authentic definitions: The designer-maker appears as a proposal of“new world designer”who does not want to be found within the organizational and commercial constraints of designing, who is motivated by the sincerity and integrity of their work, who self-actualizes themselves through their work, who is selfishly attached to their product and process through their high creative ego, and who still manages to remain open to their environment and changes thanks to their mind shaped by their formal education. As long as the human desire to create and produce with hands remains, the designer-maker will be reaching into the future as a contemporary and authentic way of doing design that“unites”the historical and semantic points where craft and design have been once divided or emerged.
Benzer Tezler
- Modellemeden FeTeMM'e: Öğretim uygulamalarının fen bilimleri öğretmen adaylarının üst düzey bilimsel düşünme becerilerine ve alternatif yaklaşımlara dayalı bilimin doğası anlayışlarına etkisi
From modelling to stem: The effects of instructional practices on higher order scientific thinking skills and nature of science understandings based on alternative approaches of pre-service science teachers
AYŞE BÜBER KILINÇ
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL ÜNAL ÇOBAN
- İç mimarlık birinci yıl eğitim planları üzerine nicel bir araştırma
A quantitative research on interior architecture first year educational plans
ÖZGE SOHTAOĞLU KURUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Kültür Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARMAĞAN SEÇİL MELİKOĞLU EKE
- Rem Koolhaas ve yapıtları
Rem Koolhaas and his works
FATMA DİDEM PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ ÖZER
- Türkiye'de ekoköyler ve ekoçiftlikler: Mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri
Ecovillages and ecofarms in Turkey: Current status, problems and solution suggestions
ESENGÜL DOĞRU
- Hierarchically porous high surface area polymers with interconnected pores for fast and selective albumin adsorption
Hızlı ve seçici albümin adsorpsiyonu için hiyerarşik ve birbirine bağlı gözenek yapısına sahip olan yüksek yüzey alanlı polimerler
MERVE SÜSLÜKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Polimer Bilim ve Teknolojisiİstanbul Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDEM YAVUZ