İslam hukukunda irtifak hakları
Rights of easement in Islamic law
- Tez No: 789564
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA AVCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 360
Özet
Aynî haklar, hak sahibine eşyayı kullanma, eşyadan yararlanma ve eşya üzerinde tasarrufta bulunma yetkilerini vermektedir. Bu yetkilerin tamamını içerisinde bulunduran aynî hak mülkiyet hakkıdır. Bu yetkilerin bir kısmını sağlayan haklar ise sınırlı aynî haklar olarak ifade edilir. Sınırlı aynî hakların bir türü de irtifak haklarıdır. İrtifak hakları, hak sahibine eşyanın menfaatinden yararlanma yetkisi verir. İrtifak hakları menfaat mülkiyeti kapsamında değerlendirildiği için“milk”kavramı içerisinde yer alır. İrtifak hakları, fıkıh kitaplarında“irfak”,“hukuk”ve“merâfık”kavramları ile ifade edilmiştir. İrtifak hakları, eşyaya bağlı irtifaklar ve şahsa bağlı irtifaklar olmak üzere ikiye ayrılırlar. Eşyaya bağlı irtifakların en çok görülen türleri şirb hakkı, mecra ve mesil hakkı, geçit hakkı ve üst hakkı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte eşyaya bağlı irtifaklar bu haklarla sınırlı değildir. Farklı türlerde eşyaya bağlı irtifak hakkı kurulması mümkündür. Şahsa bağlı irtifaklar intifa ve süknâ hakları ile düzensiz kişisel irtifaklardır. Başta kira sözleşmesi olmak üzere menfaat mülkiyetinin devrini sağlayan diğer hukuki işlemler nedeniyle, İslâm hukukunda, müstakil olarak intifa ve süknâ hakkı tesisine ihtiyaç duyulmamıştır. Bununla birlikte düzensiz kişisel irtifakların kurulduğu görülmüştür. İrtifak hakkı olmamasına rağmen, bazı yazarlar tarafından irtifak hakkı olarak değerlendirilen birtakım haklar bulunmaktadır. Bu hakların başında kat irtifakı, komşuluk hakkı ve şefe hakkı gelmektedir. Kat irtifakı, gerçek anlamda bir irtifak hakkı değildir. Bu hak,“hakku't-temellük”kavramı kapsamında değerlendirilebilir. Komşuluk hakkı, mülkiyeti kısıtlayıcı bir neden olmakla birlikte irtifak hakkı olarak değerlendirilemeyecektir. Komşuluk hakkının irtifak haklarından farkları bulunmaktadır. Şefe hakkını, şirb hakkı gibi gören yazarlar bulunmaktadır. Ancak her iki kavram arasında çok fazla fark bulunmaktadır. Şefe, ibâha yetkisi sağlamaktadır. Dolayısıyla şefe bir irtifak hakkı değildir.
Özet (Çeviri)
Rights in rem give the right holder the authority to use the res, benefit from the res and dispose of the res. The Rights in rem that includes all of these powers is the right of property. Rights that provide some of these powers are expressed as limited rights in rem. One type of limited rights in rem is easement rights. Easement rights give the right holder the authority to benefit from the res. Since easement rights are evaluated within the scope of benefit ownership, they are included in the concept of“milk”. Easement rights are expressed in fiqh books with the concepts of“irfak”,“hukuk”and“merâfık”. Easement rights are divided into two as servitudes attaching to property and servitudes attaching to a person. The most common types of servitudes attaching to property appear as shirb right, mecra and mesil right, right of passage and right of construction. However, servitudes attaching to property are not limited to these rights. It is possible to establish different types of servitudes attaching to property. Personal servitudes are the rights of usufruct and rigth of residence and irregular personal servitudes. In Islamic law, there was no need to establish the right of usufruct and rigth of residence independently, due to other legal transactions that ensure the transfer of the benefit ownership, especially the lease contract. However, it has been observed that irregular personal servitudes have been established. Although there is no right of easement, there are some rights that are considered as easement by some authors. At the beginning of these rights are the construction servitude, the vicinity rights and the shafa right. Construction servitude is not an easement in the real sense. This right can be evaluated within the concept of“hakku't-tamalluk”. The vicinity rights cannot be considered as a right of easement, although it is a reason for restricting ownership. The vicinity right has differences from easement rights. There are writers who understand the shafa right as the shirb right. However, there are many differences between the two concepts. It provides the shafa with the authority of ibaha. Therefore, it is not an easement to the shafa.
Benzer Tezler
- İslam hukukunda irtifak hakları ve ilgili kavramların gelişimi
Başlık çevirisi yok
HASAN HACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. İBRAHİM KAFİ DÖNMEZ
- İslam Hukukunda şüf'a
Preemption in Islamic Law
KHUDAYBEREN HABIBULLAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Dinİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL AYBAKAN
- İslam hukukunda feragat
Renunciation in Islamic law
MEHMET EMİN AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
HukukYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SELAHATTİN KIYICI
- İslam hukukunda devletin piyasaya müdahalesi
State intervention to the market in Islamic law
CELALETTİN TAŞOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH ÇOLAK