Akdeniz Bölgesi'nde yaşayan erınaceus concolor'da ağır metal birikiminin non-invaziv yöntemlerle saptanması
Determination of heavy metal depositing levels in erinaceus concolor in the Mediterranean Region by non-invasive methods
- Tez No: 791084
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA YAVUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Günümüzde çevre kirliliği, ekosistem için tehlike oluşturan çeşitli etmenlerin başında gelmektedir. İnsan faaliyetlerinin yoğunlaşması ile birlikte çevre kirliliğinin ve ağır metal kirliliğinin artış gösterdiği bilinmektedir. Ağır metallerin; canlı habitatını oluşturan su, toprak ve havada farklı konsantrasyonlarda ve çeşitlilikte birikim göstermesi farklı canlı türlerinde farklı etki(ler) oluşturabilmektedir. Canlılar üzerinde meydana gelen bu etkiler yürütülen bilimsel çalışmalar için önem arz etmektedir. Ağır metal kirliliğinin ne ölçüde etki ettiği üzerine sürdürülen araştırmalarda genellikle insana çeşitli yönlerden benzerliği ile dikkat çeken canlılar tercih edilmektedir. Memeli hayvanlar da bu canlı gruplarından biridir. Bunların içinde ise küçük boyutlu memeli hayvanlar, ekosistem hakkında bilgi veren, rehber niteliği taşıyan, biyoindikatör özelliği gösteren ve canlılar arasında histolojik olarak insana benzerliği ile dikkat çeken organizmalardır. Böcekçil (insectivor) küçük boyutlu memeliler solunum, deri ve besin ağı içerisinde farklı habitatlarda çeşitli kirleticilere beslenme diyetinin çeşitliliği nedeniyle maruz kalırlar. Bu canlılar aynı zamanda ağır metallerin biyolojik birikiminde (biyoakümülasyon) ekotoksikoloji çalışmalarında ekosistemin dinamiği hakkında bilgi sağlayan biyoindikatör olma potansiyeli gösteren organizmalardır. Bu bağlamda ele alındığında; Erinaceus concolor gibi böcekçil memeliler ekosistemdeki kirleticilere maruz kalmaları ile birlikte biyolojik birikimin meydana gelmesi yönü ile ve buna bağlı olarak biyoizlem çalışmalarında bilgi sağlayan biyoindikatör insektivor organizmalar olarak literatürde yer almaktadırlar. Bu biyoindikatör türler ile yapılan çalışmalar genel olarak girişimsel veya girişimsel olmayan yöntemleri içermektedir. Oysa girişimsel olmayan yöntemlerin kullanımı birçok yönden fayda sağlamaktadır. Bu çalışma ile ağır metal birikimi bakımından iyi bir indikatör olabilen Erinaceus concolor türünün girişimsel olmayan yöntemle bulunduğu ekosistemdeki etkileşimleri araştırılmıştır. Bu çalışmada belirlenen Akdeniz Bölgesinin coğrafik olarak temsil edildiği 12 farklı lokaliteden, çevre kirliliğinin diğerlerine göre daha az olduğu tahmin edilen iki alan kontrol lokalitesi seçilmiş, geri kalan 10 alan ise kontrol lokaliteleri baz alınarak karşılaştırılma alanları olarak belirlenmiştir. E. concolor bireylerinden non-invaziv yöntem ile dikensi kıllarda birikim gösteren As, Ba, Li, Be, Cr, Mn, Co, Cu, Zn, Se, Sr, Cd, Al, Ni, Fe ve Pb ağır metaller araştırılmıştır. Belirlenen lokalitelerden yakalanan örneklerin dikensi kıllarında meydana gelen ağır metal birikimleri (Be ve Cd elementlerinin birikimi bakımından lokaliteler arasında fark olmadığından veri setine dahil edilmemiştir) bakımından; lokaliteler cinsiyet ve yaş değişkenleri dikkate alınarak t-Testi, ANOVA ve Canonical Diskriminant ile değerlendirilmiştir. Sonuç olarak; Kontrol 1 ve Kontrol 2 lokalitelerinin ağır metal birikim değerleri birbirine benzer olarak ölçülürken, bunlara en yakın gruplar Lok 1 ve Lok 2 olarak tespit edilmiştir. Bunun yanında Lok 3 ve Lok 4 örneklerinin de birbirine yakın sonuçlarda olduğu ayrıca lok 5-8 ile 10'un birbirine kısmen yakın değerlerde olduğu da görülmüştür. Lok 9'dan yakalanan bireylerdeki birikim seviyelerinin ise tüm diğer lokalitelerden belirgin biçimde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca total ağır metal birikimi bakımından yaş grupları arasında fark olmaması da oldukça dikkat çekicidir. Bu durumun yaş ile beraber değişen metabolik aktivite ve/veya belli dönemlerde gerçekleşen kıl dökme/post değişimi olgusundan kaynaklanabileceği düşünülebilir.
Özet (Çeviri)
Today, environmental pollution is one of the various factors that pose a threat to the ecosystem. It is known that with the intensification of human activities, environmental pollution and heavy metal pollution are increasing. Heavy metals: accumulation in different concentrations and diversity in the water, soil and air that make up the habitat can have different effects on different living species. These effects on living things are important for scientific studies, and ongoing research on the effects of heavy metal pollution favours living things that are notable for their similarity to humans. Small mammals also belong to these groups of life. Small mammals are organisms that provide information about the ecosystem as bioindicators and are conspicuous for their histological similarity to humans. Insectivorous small mammals are pollutants in a variety of habitats; they are exposed to respiratory, dermal, and dietary diversity within the food network. These organisms are also potential organisms to provide information on ecosystem dynamics in ecotoxicological studies of the biological accumulation of heavy metals (bioaccumulation). In this context, the insectivorous small mammals Erinaceus europeus, Erinaceus concolor, and Erinaceus roumanicus are listed in the literature as bioindicator organisms that provide information for biomonitoring studies because they exhibit bioaccumulation when exposed to contaminants in the ecosystem. Studies using these bioindicator species generally involve invasive or noninvasive methods. Some particular advantages of studying bioindicator organisms in the wild using noninvasive methods are: Preservation of the dynamics of living populations interacting in the wild, ease of collecting sufficient numbers of samples to generate meaningful data sets for statistical studies, and the ability to work with protected or endangered organisms. In this study, the interactions of Erinaceus concolor, which can be a good indicator of heavy metal accumulation, in the ecosystem where it is found by noninvasive methods were investigated. As, Ba, Li, Be, Cr, Mn, Co, Cu, Zn, Se, Sr, Cd, Al, Ni, Fe, and Pb heavy metals accumulated in the spine from E. concolor individuals in 12 localities determined and in this study has been researched by a non-invasive method. Heavy metal accumulations in the spine of the samples caught from the determined localities (1-2 controls and localities 1-10) As, Ba, Li, Cr, Mn, Co, Cu, Zn, Se, Sr, Al, Ni, Fe and Pb (Since there is no difference between the localities in terms of the accumulation of Be and Cd elements, they are not included in the data set). Control 1 and Control 2 localities are similar to each other and the most similar groups are Lok 1 and Lok 2. In addition, Lok 3 and Lok 4 are similar to each other. Lok 5-8 and 10 flour are partially identical to each other. Lok 9 was found to be significantly different from all other localities. It is also remarkable that there is no difference between age groups in terms of total heavy metal accumulation. It is thought that this may be due to the metabolic activity that changes with age and/or the phenomenon of hair loss/post-change that occurs in certain periods.
Benzer Tezler
- Batı Akdeniz bölgesi'nde yaşayan 5-15 yaş arası çocuklarda, farklı diş yaşı ve kemik yaşı tayini metotlarının kronolojik yaş ile olan ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship of different dental and bone age esti̇mati̇on methods with chronological age in children between 5-15 years in the western mediterranean region
ŞADİYE İŞBİLİR
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2020
Diş HekimliğiAkdeniz ÜniversitesiPedodonti Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZÜLFİKAR ZAHİT ÇİFTÇİ
- Akdeniz Bölgesi'nde yeme bağımlılığı ve kişisel iyi oluş ilişkisinin incelenmesi
Examination of the relationship between personal well-being and food addiction in Mediterranean Region of Turkey
YAĞMUR YAZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve DiyetetikÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUZAFFER ÇETİNGÜÇ
- Akdeniz ve Ege Bölgesi'nde kumar bağımlılığının psikolojik semptomlarla olan ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between gambling addiction and psychological symptoms in the Mediterranean and Aegean Regions of Turkey
BERNA BAYDİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİDE GÖKBEN HIZLI SAYAR
- Dijital okuryazarlığın finansal okuryazarlık üzerine etkisi: Batı Akdeniz örneği
The effect of digital literacy on financial literacy: The case of Western Mediterranean
SEVİM AĞAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT SAMİ ÖZTÜRK
- Uzaktan eğitim web sitesinin kullanılabilirlik düzeyi (SAÜ örneği)
The usability level of distance education's web site (SAU sample)
ONUR İŞBULAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEKİN İŞMAN