Geçmişten günümüze Giresun ili halk hekimliği inanış ve uygulamaları
Folk medicine beliefs and practices in Giresun from past to present
- Tez No: 791453
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜLKÜ KARA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Giresun Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 473
Özet
Halk hekimliği, halkın yüzyıllar boyunca deneme yanılma yoluyla tespit ettiği ve kuşaktan kuşağa aktardığı hastalıkla ile ilgili bilgi ve tecrübelerin bütünüdür. Günümüzde, halk hekimliği uygulamaları için“halk hekimliği, geleneksel tıp, tamamlayıcı tıp, alternatif tıp, halk tıbbı, geleneksel hekimlik, destekleyici tıp vb.”adlandırmalar kullanılmaktadır. Binlerce yıllık Türk kültür sistemi içerisinde gelişen ve günümüzde hastalıkların tedavisi için kullanılan Türk halk hekimliği pratiklerinin derlenmesi, yeni tedavi yöntemlerinin keşfi bağlamında son derece önemlidir. Bu çalışmanın konusu, Giresun ili halk hekimliği inanış ve uygulamalarıdır. Kaynak kişilerle yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi kullanılarak Giresun ili halk hekimliği inanış ve uygulamaları kayıt altına alınmıştır. Kaynak kişiler tarafından yayımlanmasına izin verilen kayıt örnekleri, karekod teknolojisi kullanılarak çalışmanın sonuna eklenmiştir. Giresun ili halk hekimliği uygulamaları için başvurulan mekanlar (şifalı sular, ocaklar, türbeler vb.) belirlenmiş ve yöre halkının hangi hastalıkların tedavisi için bu mekanları ziyaret ettiği tespit edilmiştir. Yöredeki halk hekimliği ve halk baytarlığı uygulamaları;“rasyonel tedavilerin kullanıldığı hastalıklar”,“irrasyonel tedavilerin kullanıldığı hastalıklar”ve“rasyonel ve irrasyonel tedavilerin birlikte kullanıldığı hastalıklar”olmak üzere 3 grupta tasnif edilmiştir. Yöre halkının, 126 hastalığın tedavisi için halk hekimliği uygulamalarına başvurduğu belirlenmiştir. 83 hastalığın tedavisi için rasyonel tedavilerin (%65.9), 8 hastalığın tedavisi için irrasyonel tedavilerin (%6.3) ve 35 hastalığın tedavisi için rasyonel ve irrasyonel tedavilerin birlikte (%27.8) kullanıldığı tespit edilmiştir. Yöre halkının, 23 hayvan hastalığının tedavisi için halk baytarlığı uygulamalarına başvurduğu belirlenmiştir. 20 hastalık için rasyonel tedavilerin (%87) ve 3 hastalık için rasyonel ve irrasyonel tedavilerin birlikte (%13) kullanıldığı tespit edilmiştir. Bulgular, Giresun ili halk hekimliği ve halk baytarlığı değerlendirme tablosunda gösterilmiştir. Giresun ili halk hekimliğinde kullanılan malzemeler (bitkisel, hayvansal, madensel ve diğer malzemeler) 4 grupta tasnif edilmiş ve yorumlanmıştır. Giresun ili tıbbi aromatik bitki envanterine katkı sağlamak amacıyla; Giresun halk hekimliğinde kullanılan ve yörede yaygın olarak yetişen 54 tıbbi aromatik bitki incelenmiştir. Çalışmanın; Türk halk bilimine, Türk halk hekimliğine, GETAT araştırmalarına, Giresun sözlü kültür envanterine, Giresun yöresi etnobotanik araştırmalarına, Giresun yöresi tıbbı aromatik bitki envanterine katkı sağlayacağı inancındayız.
Özet (Çeviri)
Folk medicine is the whole of knowledge and experience about the disease that the people have determined through trial and error for centuries and transferred from generation to generation. Today, for folk medicine practices,“folk medicine, traditional medicine, complementary medicine, alternative medicine, supportive medicine, etc.”nomenclatures are used. Compilation of Turkish folk medicine practices, which have developed in the Turkish cultural system for thousands of years and are used for the treatment of diseases today, is extremely important in the context of the discovery of new treatment methods. The subject of this study is folk medicine beliefs and practices in Giresun province. Folk medicine beliefs and practices in Giresun province were recorded by using a semi-structured interview method with the resource people. The recording samples that were allowed to be published by the resource persons were added to the end of the study using data matrix technology. The places (healing waters, hearths, tombs, etc.) applied for folk medicine practices in Giresun province were determined and it was determined that the local people visited these places for the treatment of which diseases. Folk medicine and veterinary practices in the region; are classified into 3 groups“diseases in which rational treatments are used”,“diseases in which irrational treatments are used”and“diseases in which rational and irrational treatments are used together”. It was determined that the local people applied folk medicine practices for the treatment of 126 diseases. It was determined that rational treatments (65.9%) were used for the treatment of 83 diseases, irrational treatments (6.3%) were used for the treatment of 8 diseases, and rational and irrational treatments were used together (27.8%) for the treatment of 35 diseases. It has been determined that the local people resort to folk veterinary practices for the treatment of 23 animal diseases. It was determined that rational treatments (87%) were used for 20 diseases and rational and irrational treatments was used together (13%) for 3 diseases. Findings are shown in the Giresun province folk medicine and folk veterinary evaluation table. Materials (herbal, animal, mineral, and other materials) used in folk medicine in Giresun province were classified and interpreted into 4 groups. In order to contribute to the medicinal aromatic plant inventory of Giresun province; 54 medicinal aromatic plants used in Giresun folk medicine and widely grown in the region were examined. of the study; We believe that it will contribute to Turkish folklore, Turkish folk medicine, GETAT research, Giresun oral culture inventory, Giresun region ethnobotanical research, and Giresun region medicine aromatic plant inventory.
Benzer Tezler
- Giresun ili halkbilim monografisi
Folklore monography of Giresun province
AŞLAR MELİKOĞLU AKIN
Doktora
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Karadeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL ÜÇÜNCÜ
- Giresun il merkezi ve köylerinde kadın kıyafetleri, kıyafetlerin dokuma, örgü ve aksesuar özellikleri
Başlık çevirisi yok
KERİME ERGÜRBÜZ
- Ordu ili adak yerleri
Ordu province votive places
GİZEM ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Giresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜLKÜ KARA
- Fındık tarımındaki dönüşüm ve toplumsal yansımaları: Giresun ili Duroğlu beldesi örneği
The transformation in hazelnut agriculture and it's social reflections: Giresun province Duroğlu town example
KÜBRA AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiMarmara ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİH ÇOBAN
- Trabzon ili ekoturizm algısının analitik hiyerarşi yöntemi ile belirlenmesi: Trabzon ili seyahat acenta yöneticileri üzerine bir araştırma
Determining trabzon province ecotourism perception by analytical hierarchy method: A study on Trabzon province travel agency managers
BEYZA GÜL KARAKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TurizmGiresun ÜniversitesiEkoturizm Rehberliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN AKYURT