Fen bilimleri alan öğretmenlerinin bilim tarihi yaklaşımına yönelik anlayış ve uygulamaları
Understanding and practices of science teachers towards the history of science approach
- Tez No: 791561
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN SERHAT İREZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Bilim Tarihi Yaklaşımı, Fen Bilimleri Alan Öğretmeni, Nitel Araştırma, The History of Science Approach, Science Teacher, Qualitative Research
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoloji Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
Yirmi birinci yüzyılda bilim ve teknoloji alanında yaşanan devrimsel değişim ile birlikte bilimsel okuryazar bireylerin yetiştirilmesi bir ihtiyaç haline gelmiş ve fen eğitimin amaçları da bu doğrultuda yeniden düzenlenmiştir. Fen eğitiminde bilimsel okuryazar bireyler yetiştirme amacına hizmet eden pek çok yaklaşım bulunmaktadır. Fen bilimleri eğitiminde bilim tarihinin kullanılması da bu amaca hizmet eden yaklaşımlardan biridir. Fen bilimleri eğitiminde bilim tarihinin bir bağlam olarak kullanılmasının önemi ve değeri pek çok araştırma tarafından ortaya konulmuştur. Bilim tarihinin fen müfredatına dahil edilmesine ilişkin cesaret verici girişimlere ve tavsiyelere rağmen bilim tarihinin sınıflarda ne zaman ve hangi tekniklerle uygulanacağı konusu öğretmenler için yıldırıcı bir zorluk olmaya devam etmektedir. Dolayısıyla fen bilimleri öğretmenlerinin fen öğretiminde bilim tarihini kullanma potansiyellerinin incelenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu noktadan hareketle bu çalışmanın amacı fen bilimleri alan öğretmenlerinin bilim tarihi yaklaşımına yönelik anlayış ve uygulamalarının incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda öğretmenlerin öğretim sürecinde bilim tarihi yaklaşımını hangi amaçla kullandıkları, ne tür öğretim stratejileri tercih ettikleri, hangi konularda sıklıkla kullandıkları ve bu süreçte yaşadıkları zorluk araştırılmıştır. Keşfedici durum çalışması olan bu araştırma biyoloji, fizik ve kimya öğretmenlerinden oluşan toplam 17 fen bilimleri alan öğretmeni ile yürütülmüştür. Veri toplama sürecinde katılımcılarla derslerinde bilim tarihini kullanmalarına ilişkin deneyimlerini ortaya çıkarılması amacıyla uzman görüşleri doğrultusunda oluşturulmuş bir görüşme formu ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda katılımcıların bilim tarihi yaklaşımını kullandıkları dersleri gözlemlenmiş ve bu derslerinden öncesinde ve sonrasında yapılandırılmamış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Diğer taraftan katılımcıların bilim tarihi yaklaşımını kullandıkları derslerinin takip edilmesi amacıyla oluşturulan bir adet gözlem formu kullanılmıştır. Ek olarak katılımcıların derslerinin gözlemleri sırasından araştırmacı tarafından alınan notlar bu çalışmanın bir diğer veri kaynağını oluşturmaktadır. Çalışmada toplanan tüm veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Çalışmanın sonuçları, katılımcıların derslerinde bilim tarihi yaklaşımını en fazla sırasıyla duyuşsal alan, pedagojik alan ve kavramsal alan altındaki amaçlara yönelik kullandıklarını göstermektedir. Öte yandan öğretmenlerin bilim tarihini öğretim sürecinde en çok hikâye-anekdotlar aracılığıyla kullandıkları görülmüştür. Diğer taraftan verilerin analizi katılımcıların büyük çoğunluğunun özellikle öğrencilerin sınav kaygılarından, materyal eksikliğinden, zamanın kısıtlı olmasından ve kendilerinin bilgi yetersizliğinden kaynaklanan problemler yaşadıklarını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
With the revolutionary change in science and technology in the twenty-first century, raising scientifically literate individuals has become a necessity and the aims of science education have been rearranged in this direction. There are many approaches in science education that serve the purpose of raising scientifically literate individuals. The use of the history of science in science education is one of the approaches that serve this purpose. The importance and value of using the history of science as a context in science education has been demonstrated by many studies. Despite encouraging attempts and recommendations to include the history of science in the science curriculum, when and with what techniques to apply the history of science in the classroom remains a daunting challenge for teachers. Therefore, there is a need to examine the potential of science teachers to use the history of science in science teaching. From this point of view, the aim of this study is to examine the understanding and practices of science teachers towards the history of science approach. For this purpose, it was investigated for what purpose the teachers used the history of science approach in the teaching process, what kind of teaching strategies they preferred, which subjects they frequently used and the difficulties they experienced in this process. This research, which is an exploratory case study, was conducted with a total of 17 science teachers consisting of biology, physics and chemistry teachers. During the data collection process, semi-structured interviews were conducted with the participants in an interview form created in line with expert opinions in order to reveal their experiences in using the history of science in their lessons. At the same time, the lessons in which the participants used the history of science approach were observed and unstructured interviews were conducted before and after these lessons. On the other hand, an observation form was used to follow the lessons in which the participants used the history of science approach. In addition, the notes taken by the researcher during the observations of the participants' lessons constitute another data source of this study. All data collected in the study were analyzed by content analysis. The results of the study show that the participants mostly use the history of science approach in their courses for the purposes under the affective domain, pedagogical domain and conceptual domain, respectively. On the other hand, it has been observed that teachers mostly use the history of science through story-anecdotes in the teaching process. On the other hand, the analysis of the data shows that the majority of the participants have problems especially due to the students' exam anxiety, lack of materials, time constraints and their own lack of knowledge.
Benzer Tezler
- Anadolu liselerinde görev yapan öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşımı uygulamaya yönelik öz-yeterlik inançlarının incelenmesi
Research on the self-efficacy beliefs of teachers working in Anatolian high schools towards applying the constructive approach
KADİR GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESMA GENÇ
- Açık-düşündürücü öğretim dizini ile bilimin doğası odaklı fen içeriği öğretiminin lise öğrencilerinin bilimin doğası anlayışlarına etkisi
The effect of nature of science focused science content teaching through explicit-reflective teaching sequences on high school students' nature of science understanding.
MELEK NUR ERDOĞAN
Doktora
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİTNAT KÖSEOĞLU
- Disiplinlerarası sanal müze uygulamalarına bir örnek: 'Sanatla Trabzon'
An example of interdisciplinary virtual museum practices: 'Art with Trabzon'
HİLAL GEDİKLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL ŞEYİHOĞLU
- Fen ve teknoloji öğretiminde sorgulayıcı öğrenme stratejilerinin öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri, akademik başarıları ve tutumları üzerindeki etkisi
The effect of inquiry learning strategies on students? skills of inquiry learning, academic success and attitudes
SABRİYE NİHAN TAŞKOYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ALİ GÜNAY BALIM
- Bilim merkezleri için geliştirilen araştırma-sorgulamaya dayalı bilim eğitimi atölyeleri uygulamalarının bilim merkezi eğitmenlerine ve öğretmenlere yansımaları
Reflections of inquiry-based science education workshops developed for science centers on science center trainers and teachers
İPEK PİRPİROĞLU GENCER
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT SELVİ