Osmanlı devleti muhasebe sistemi ile güncel muhasebe sisteminin karşılaştırılması
The comparison of the state accounting system in the Ottoman Empire and the current accounting system
- Tez No: 791560
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ APALI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Muhasebe ve Finansal Yönetim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Osmanlı'da mali düzenin sağlanması için gelir ve giderlerin kayıt altına alınması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Mali iş ve işlemlerin yerine getirilmesi için özel kişilere eğitim verilmiş ve donanımlı bir şekilde yetiştirilmişlerdir. Başbakanlık Osmanlı Arşivleri incelendiğinde devletin mali işlemlerini yürüten kişilere çoğunlukla kâtip ismi ile bahsedildiği ortaya çıkmıştır. Osmanlı Devleti'nin kâtipleri, Cumhuriyet döneminin muhasebecisi başta olmak üzere muhasebe meslek elemanlarının görevlerini yerine getiren kişilerdi. Tarih boyunca taş, kil, tablet, ağaç, tahta, papirüs, hayvan kabukları ve kâğıt gibi araçların üzerine çeşitli hesap kayıtlarının yapıldığı bilinmektedir. Bu kayıtlar Osmanlı Devlet'inde kâtipler tarafından merdiven kayıt yöntemi ile siyakat yazı ve rakamlarını kullanarak tertip ve düzen içerisinde tutulmuştur. Osmanlı'da birçok defter ve belgenin olduğu ve bunların arşivlerde titizlikle muhafaza edilerek, son zamanlara kadar geldiği bilinmektedir. Sayısı binleri aşan miktarda muhasebe defterlerinin güvenilir, tecrübeli ve bilgi sahibi kâtipler tarafından kayıtlandığı anlaşılmaktadır. Çünkü devlet içerisinde kâtiplik mesleğini ifa eden kişiler küçük yaşlardan itibaren muhasebe ocaklarında eğitim alarak, usta-şakird ilişkisi ile yetişmişlerdir. Osmanlı'da asırlar boyunca sürekli mesleki açıdan olgunlaşan kâtipler, muazzam bir muhasebe sisteminin ortaya çıkmasına ve yüzyıllar boyunca devletin güçlü bir mali yapısının olmasına neden olmuşlardır. Osmanlı Devleti muhasebe sistemi ile güncel muhasebe sisteminin karşılaştırılması çalışmanın esas amacını oluşturmaktadır. Ayrıca muhasebe alanında Osmanlı Devleti muhasebe sistemine ilişkin tespitler incelenerek, literatüre katkı sağlanması çalışmanın alt amacı olarak belirlenmiştir. Çalışma Osmanlı Devleti muhasebe sisteminin uygulanması ve Türkiye'de 1995 sonrasında faaliyete geçen tek düzen muhasebe sisteminin uygulanması ile sınırlandırılmıştır. Çalışma sonucunda Osmanlı Devleti'nde muhasebenin bir düzen dâhilinde olduğu, titiz ve açık şekilde kâtipler tarafından yapılan kayıtların, Türkiye'de ise SMMM'ler aracılığı ile gerçekleştirildiği, belge ve unvanların halihazırda da karşılıklarının benzerlik gösterdiği, Osmanlı Devleti'nde de hali hazırda kullanımda olan Türk muhasebe sisteminde de kayıtların tahakkuk esasına göre tutulduğu ve her iki dönemde de muhasebe mesleğini ifa edenlerin özel eğitimden geçtiği sonuçlarına ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
To ensure financial order in the Ottoman Empire, the necessity of recording revenues and expenditures have emerged. Private individuals have been trained and well-equipped for the execution of financial affairs and transactions. According to the examination of the Ottoman Archives of the Prime Ministry, the people in charge of carrying out the financial transactions were called clerks. The clerks of the Ottoman Empire were the people who fulfilled the duties of accounting professionals, especially the accountants of the Republican period. It is a known fact that various calculations were recorded on tools such as stone, clay, tablets, trees, wood, papyrus, animal shells and paper throughout history. These records were kept in order by the clerks in the Ottoman Empire by using the Merdiven (ladder) recording method and the Siyakat writing system. We know that there were many records and documents in the Ottoman Empire, and these were meticulously preserved in the archives until recent years. Accordingly, accounting books, numbering more than thousands, were recorded by reliable, experienced and knowledgeable clerks, since people who perform the clerk profession have been educated in accounting offices from an early age and have been brought up with a master-disciple relationship. In the Ottoman Empire, clerks, who were constantly maturing professionally for centuries, caused the emergence of an enormous accounting system and the state's strong financial structure for centuries. This study aims to compare the state accounting system in the Ottoman Empire with the current accounting system. In addition, to contribute to the literature by examining the findings related to the Ottoman Empire's accounting system in the field of accounting was determined as the subgoal of the study. The study is limited to the application of the Ottoman State accounting system and the application of the uniform accounting system that became operational after 1995 in Turkey. Based on the study results, the accounting in the Ottoman Empire was in order, the records made by the clerks meticulously and surely were carried out by certified public accountants in Turkey, the equivalents of the documents and titles were similar, in the Turkish accounting system, which is already in use in the Ottoman Empire, the records were kept on an accrual basis, and those who perform the accounting profession in both periods have undergone special education.
Benzer Tezler
- Osmanlı İmparatorluğunda mali kriz (Moratoryum) ve Duyun-u Umumiyenin muhasebe sistemi üzerine etkileri
The effect of financial crisis (Moratorium) on the accounting system in the Ottoman Empire
ENVER BEKAR
- Modernleşme bağlamında osmanlı muhasebe sistemindeki değişim
Transfomation of Ottoman's accounting system in the context of modernisation
HÜSEYİN ÇAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İşletmeOkan ÜniversitesiMuhasebe Denetim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR TUNA
- Kıbrıs muhassılı Abdülbaki Ağa'nın muhasebe defterinin incelenmesi (1776/7-1784/5)
An examination of the accounting book of Abdülbaki Ağa, the muhassil of Cyprus (1776/7-1784/5)
SEMA BÜYÜKYABAT
- III. Selim dönemi Mihrimah Sultan, Rüstem Paşa ve Hace Ayşe Sultan Vakıflarının Osmanlı Devleti'nin sosyo-ekonomik hayatındaki yeri
In the III. Selim Period Mihrimah Sultan, Rüstem Pasha and Hace Ayşe Sultan Waqfs the Role of the Ottoman State in the Socio-Economic Life
ARZU KANSOY
- Mart 1328 (1912) tarihli Osmanlı piyade talimnamesi ışığında son dönem Osmanlı piyade eğitimi
Ottoman infantry training under the light of Ottoman infantry field manuel of 1328 (1912) march
FATİH CEBECİ