Öğretmenlerin psikolojik sözleşme ihlali, işe yabancılaşması ve üretim karşıtı iş davranışları arasındaki ilişki
The relationship between teachers' psychological contract violation, work alienation and counterproductive work behavior
- Tez No: 792686
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİHAN DEMİRKASIMOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin psikolojik sözleşme ihlâli, işe yabancılaşması ve üretim karşıtı iş davranışları düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Nicel araştırma yöntemi ile gerçekleştirilen araştırmanın evrenini tabakalı örneklem yöntemine göre Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilçelerinde bulunan kamu ve özel ortaöğretim kurumlarında görevli 2829 öğretmen oluşturmaktadır. Evrenden oluşan tabakaların örneklem büyüklükleri seçkisiz örneklem yoluyla belirlenerek 431 öğretmene ulaşılması amaçlanmış; veri toplama süreci sonucunda, toplamda 476 öğretmene ulaşılmıştır. Araştırmada, Robinson ve Morrison'un (1995) geliştirdiği; Oğul Selekler'in (2007) Türkçeye uyarladığı 'Psikolojik Sözleşme İhlali Ölçeği'; Elma'nın (2003) oluşturduğu 'İşe Yabancılaşma Ölçeği'; Spector ve diğerleri (2006) tarafından geliştirilen; Öcel (2010) tarafından Türk diline uyarlanan 'Üretim Karşıtı İş Davranışları Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırmada üç ana değişkenin üzerinde okul türünün aracılık rolünün incelenmesi için aracılık analizinden Bootstap metodu uygulanmıştır. Elde edilen veriler“SPSS”ve“JASP”paket programları ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ortaöğretim okullarında görevli öğretmenlerin psikolojik sözleşme ihlali algıları ve işe yabancılaşma düzeylerinin düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin psikolojik sözleşme ihlali algıları ve işe yabancılaşma düzeylerinin, cinsiyet ve eğitim durumu değişkenlerine göre farklılık göstermediği; okul türü, kıdem ve okuldaki çalışma süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin üretim karşıtı iş davranışları sergileme düzeylerinin düşük olduğu; cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği ancak kıdem, eğitim durumu ve okuldaki çalışma süresi değişkenlerine göre anlamlı biçimde farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Gerçekleştirilen aracılık analizi sonucunda, psikolojik sözleşmenin işe yabancılaşma üzerinde anlamlı ve olumlu etkisinin olduğu ancak üretim karşıtı iş davranışları üzerinde doğrudan etkiye sahip olmadığı; okul türünün ise bağımlı değişkenler arası ilişkilerde anlamlı bir aracı değişken olmadığı saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The main purpose of the study is to determine the relationship between teachers' psychological contractviolation, work alienation and counterproductive work behaviour.In this study, the quantitative research method was used. The population of the research consists of 2829 teachers working in public secondary schools and in private secondary schools in thedistricts of the Turkish Republic of Northern Cyprus according to the stratified sampling method. The sample sizes of the layers to be formed from the universe were determined by random sampling. According to the sample, it was aimed to reach 431 teachers. A total of 476 teachers were reached as a result of the data collection process. In the research,“Psychological Contract Violation Scale”developed by Robinson and Morrison (1995), adapted into Turkish by Oğul Selekler (2007);“Work Alienation Scale”developed by Elma (2003); and“Counterproductive Work Behaviours Scale”developed by Spector et al. (2006), and adapted to Turkish culture by Öcel (2010) were applied.In the study, Bootstap method from mediation analysis was applied to examine the mediationg role of school type on three main variables. The obtained data were analysed with "SPSS and Jasp package programs. As a result of the research, it was determined that teachers' perceptions of psychological contract violation and job alienation levels were low. It was found that teachers' perceptions of psychological contract violation and their level of work alienation did not differ according to the variables of gender and educational status. It has been determined that there is a significant difference according to the variables of school type, seniority and working time at school. In addition, it was found that teachers had low levels of counterproductive work behavior; it was concluded that there was significant difference according to the variables of gender, but not according to the variables of seniority, education status and working time at school. As a result of the mediation analysis performed, it was found that the psychological contract had a significant and positive effect on work alienation, but did not have a significant effect on counterproductive work behaviors; school type was not found to be significant mediator variable.
Benzer Tezler
- Özel program ve proje uygulayan mesleki ve teknik Anadolu liselerinde görev yapan öğretmenlerin psikolojik sözleşmeye ilişkin görüşleri
The views of teachers working in vocational and technical Anatolian high schools implementing special programs and projects on psychological contract
FATMA NUR BAYCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET FARUK LEVENT
- Psikolojik sözleşme algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Devlet okullarında görev yapan ilkokul ve ortaokul öğretmenleri üzerinde bir uygulama
The effect of psychological contract on organizational commitment: A research on primary and secondary teachers working in the public schools
BÜLENT ÇAĞLAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimÇankaya Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İRGE ŞENER
- Örgütsel bağlılığın sağlanmasında psikolojik sözleşmenin rolüne ilişkin bir araştırma
Psychological of organizational commitment in ensuring the role of research agreement
EYÜP ÇETİN
- Öğretmenlerde örgütsel adalet ve psikolojik sözleşme ihlal algısı
Teachers' organizational justice and psychological contract violation perceptions
ZEYNEP OĞUL SELEKLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ŞÜHEYDA DOYURAN
- Ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışları ile öğretmenlerin psikolojik sözleşmeleri arasındaki ilişki (Üsküdar ilçesi örneği)
Relationship between transformational leadership behaviors of directors working at secondary schools and psychological contract perceptions of teachers (Üsküdar district sample)
ÇİĞDEM ER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimOkan ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İLKER GÜMÜŞELİ