Determination of sustainable waste management strategies in smart cities using fuzzy multi-criteria decision approach
Akıllı şehirlerdeki sürdürülebilir atık yönetimi stratejilerinin bulanık çok kriterli karar verme yaklaşımı ile belirlenmesi
- Tez No: 793848
- Danışmanlar: PROF. DR. KAAN YETİLMEZSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Akıllı şehirler, akıllı atık yönetimi, bulanık çok kriterli karar verme, ideal çözüme benzerliğe göre tercih sıralaması tekniği, analitik hiyerarşi prosesi, Smart cities, smart waste management, fuzzy multi-criteria decision-making, technique for order preference by similarity to ideal solution, analytic hierarchy process
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Atık yönetimine akıllı şehir teknolojilerinin entegrasyonu, kentlerin çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik anlayışlarına sağladığı katkıya karşın çok değişkenli, çok sınırlayıcılı ve çok paydaşlı yapısı nedeni ile karar vericiler için zorlayıcı bir çalışma alanıdır. Akıllı sürdürülebilir atık yönetimi süreçlerinin başarısı, çevresel, teknik, ekonomik ve sosyal birçok değişkene bağlıdır ve süreçlerde çok sayıda paydaş yer alır. Etkin, ekonomik yönden karşılanabilir ve kent sakinlerince kabul görebilir akıllı atık yönetimi stratejilerinin belirlenmesinde Bulanık Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerinden yararlanılması, karar vericilere yardımcı olur. Çeşitli çevre mühendisliği uygulamalarında ÇKKV yöntemlerinden sıklıkla faydalanılsa da, akıllı sürdürülebilir atık yönetimi stratejilerinin söz konusu yöntemler kullanılarak değerlendirilmesi literatürde henüz yeterli ilgiyi görmemiştir. Bu çalışmada, önerilen dört farklı akıllı atık yönetimi stratejisinin hibrit bir bulanık ÇKKV yöntemi kullanılarak değerlendirilmesi ile literatürdeki bu boşluğa katkı sunmak amaçlanmıştır. Önerilen strateji alternatiflerinin literatürden seçilen dört ana kriter başlığı altında yer alan on beş alt kritere göre performansı, Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (Fuzzy Analytic Hierarchy Process (AHP)) ve Bulanık İdeal Çözüme Benzerliğe Göre Tercih Sıralaması Tekniği (Fuzzy Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS)) birlikte uygulanarak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme için akademi, özel sektör ya da kamuda görev yapan on uzmanın anketler yolu ile elde edilmiş subjektif görüşlerinden yararlanılmıştır. Elde edilen performans sıralaması sonuçlarının güvenilirlik ve stabilitesini test etmek için alt kriter ağırlıklıklarının farklı oranlarda arttırıp azaltıldığı ya da değiştirildiği on sekiz farklı senaryo ile duyarlılık analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda alternatiflerin performans sıralamasının değişmemesi ile ilk elde edilen sıralamanın alt kriter ağırlık değişimine dayanıklı olduğu ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
The integration of smart city technologies into waste management is a challenging field for decision-makers due to its multi-variate, multi-limiting and multi-stakeholder structure, despite its contribution to the ecological and economic understanding of cities' sustainability. The success of smart sustainable waste management strategies depends on many environmental, technical, economic and social variables, and many stakeholders are involved in the processes. Using fuzzy Multi-Criteria Decision-Making methods helps decision makers determine effective, affordable, and acceptable smart waste management strategies. Although MCDM methods are widely used in various environmental engineering applications, the determination of smart sustainable waste management strategies using these methods has not yet received enough attention in the literature. This study aims to contribute to this gap in the literature by evaluating four different smart waste management strategies using a hybrid fuzzy MCDM method. The performance of the proposed strategy alternatives according to fifteen sub-criteria under four main criteria selected from the literature was evaluated by a combined application of fuzzy Analytic Hierarchy Process (Fuzzy AHP) and fuzzy Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (Fuzzy TOPSIS). For this evaluation, the subjective opinions of ten different experts working in academia, in the private sector or in the public sector were obtained using the prepared questionnaires. To test the reliability and stability of the obtained performance ranking results, a sensitivity analysis was performed using eighteen different scenarios in which the weights of the sub-criteria were increased, decreased or changed at different rates. As a result of the analysis, it turned out that the initially obtained ranking is robust to the sub-criteria weight changes, since the performance ranking of the alternatives did not change.
Benzer Tezler
- Avrupa'daki depozito yönetim sistemi uygulamalarının incelenmesi ve zorunlu depozito yönetim sisteminin Türkiye'de uygulanmasına yönelik öneriler
Examination of deposit management system applications in Europe and suggestions for the implementation of mandatory deposit management system in Türkiye
AYBİKE MISIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ATİLLA ARIKAN
- Avrupa ülkelerinde entegre nehir restorasyonu yaklaşımlarının incelenmesi ve İstanbul Ayamama deresi vaka analizi
Investigation of the integrated river restoration approaches in european countries & case study: İstanbul Ayamama creek
TUĞÇE KERVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖZGER
- LCA comparison of municipal solid waste management strategies: A case study
Belediye katı atık yönetim stratejilerinin YDD karşılaştırması: Örnek bir çalışma
EREN YILDIZ GEYHAN
Doktora
İngilizce
2016
Kimya MühendisliğiMarmara ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇEN ALEV ÇİFTÇİOĞLU
PROF. DR. MEHMET ARİF NEŞET KADIRGAN
- Avrupa yeşil başkenti seçilme kriterlerine yönelik limit değerlerin belirlenmesi
Determination of limit values for selection criteria of European green capitals
MEHMET UFUK UYTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSEL GAMZE YÜCEL IŞILDAR
- İstanbul su dağıtımının lineer programlama ile optimizasyonu
Optimization of water distribution of istanbul with linear programming
ONUR SÜZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZGER