Yoksullukla mücadelede ve gelir dağılımını iyileştirmede evrensel temel gelir (ETG) sisteminin Türkiye'de uygulanabilirliği
The applicability of universal basic income (UBI) system in Turkey in the fight against poverty and improving income distribution
- Tez No: 794178
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ ÇIMAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 245
Özet
Yoksulluk sorunu, başta az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde görülmekte birlikte farklı düzeylerde gelişmiş ülkelerde de ortaya çıkabilmektedir. Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde mutlak yoksulluk ve göreli yoksulluk söz konusu iken, gelişmiş ülkelerde daha çok göreli yoksulluğun varlığından söz etmek mümkündür. Yoksulluk sorununun; ekonomik, sosyokültürel, felsefi, ahlaki ve politik açılardan ele alınarak geniş bir perspektifte değerlendirilmesi gerekmektedir. Ülkelerin ekonomik olarak kalkınabilmeleri ve böylece nihai hedef olan refah artışı sağlayabilmeleri için hızlı büyümelerinin yanında gelir dağılımı eşitsizliklerini ve yoksulluğu da azaltmaları büyük önem taşımaktadır. Dolayısıyla, yoksulluk olgusu ifade edilirken yoksullukla yakından ilişkili bir kavram olan gelir dağılımından da söz etmek gerekmektedir. Adil gelir dağılımı, toplumdaki bireyler ve toplum için ekonomik şartların iyileştiğini ortaya koyan önemli göstergelerdendir. Bu açıdan toplumdaki zengin ve yoksul kesimin gelirlerindeki değişmeler, gelir dağılımının yönü hakkında bilgi vermektedir. Gelir dağılımı, ekonomik bir kavram olmasına rağmen aynı zamanda sosyal politikalara göre şekillenen önemli bir sonuçtur. Gelirin bölüşümünde adaletin sağlanamadığı durumda kaynakların etkin ve verimli dağılımı da söz konusu olmamaktadır. Türkiye'de yoksulluğun azaltılması amacıyla yapısal reformlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu doğrultuda gelir dağılımını iyileştirmeye yönelik politikaların ele alınması ve toplumun tüm kesimlerinin milli gelirden adil bir şekilde pay almasının hedeflenmesi gerekir. Bu noktadan hareketle tezde, yoksullukla mücadelede ve gelir dağılımını iyileştirmede evrensel temel gelir (ETG) sisteminin Türkiye'de uygulanabilirliği konusu ele alınmıştır. Türkiye'de birçok sosyal yardım söz konusudur. Ancak bu sosyal yardımların oldukça dağınık şekilde verildiği düşünülmektedir. Türkiye'de yapılan sosyal yardımların tek bir sistem üzerinden düzenli olarak yapılması gerektiği düşüncesinden hareketle bu tez konusu belirlenmiştir. ETG sisteminde, ekonomideki en düşük gelirin sıfır olmak zorunda olmadığı ve herkesin küçük ama evrensel bir taban gelirinin olması gerektiği savunulmaktadır. Daha geniş anlamıyla ETG, bir toplumda yaşayan bütün vatandaşlara çalışma hayatındaki durumuna bakılmaksızın sadece toplumun bir ferdi oldukları için hiçbir koşula bağlı kalmadan sağlanan düzenli nakit geliri olarak ifade edilmektedir. Bu çalışmada, ETG sisteminin Türkiye'de uygulanabilirliği araştırılmaktadır. Türkiye'de ETG sisteminin yoksulluk ve gelir dağılımı üzerine etkileri incelenirken TÜİK'in 2021 yılı“Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Mikro Veri Seti (Kesit) (GYKA)”kullanılmış ve ilgili hesaplamalar yapılmıştır. Bu bağlamda A ve B olmak üzere 2 farklı evrensel temel gelir senaryosu kurgulanmıştır. A senaryosunda sosyal yardım niteliği taşıyan tüm gelirler kaldırılarak yerine ETG sistemi getirilmiştir. B senaryoda ise Türkiye'deki mevcut sosyal yardım sistemine ek olarak ETG sistemi getirilmiştir. Çalışmada, öncelikle A ve B senaryolarına göre eşdeğer hanehalkı gelirleri elde edilmektedir. Daha sonra elde edilen eşdeğer hanehalkı yıllık gelirlerinin dağılımı, yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir gelirinde ve yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı fert gelirindeki değişimler, yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı medyan gelirindeki değişimler, A ve B senaryoları dikkate alınarak incelenmektedir. Çalışmanın devamında Lorenz eğrileri elde edilmiştir. Lorenz eğrilerinin elde edilmesinden sonra Gini katsayısındaki değişimler, P80/P20 ve P90/P10 oranlarındaki değişimler incelenmektedir. Son olarak ETG sisteminin, Türkiye'de yoksulluk oranları üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir. Analiz sonucundan hareketle, ETG sisteminin Türkiye'de uygulanması halinde, yoksullukla mücadelede ve gelir dağılımını iyileştirmede önemli avantajlar sağlayabileceği ortaya konulmuştur. Çalışmanın, bu açıdan önemli bir politika önerisi olarak değerlendirilebileceği ve ETG literatürüne önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The problem of poverty is observed primarily in underdeveloped and developing countries, but it can also emerge in developed countries at different levels. While absolute and relative poverty are prevalent in underdeveloped and developing countries, developed countries tend to experience more relative poverty. Evaluating the problem of poverty from a wide perspective that encompasses economic, sociocultural, philosophical, moral, and political dimensions is necessary. In order for countries to achieve economic development and ultimately increase welfare, it is crucial for them to reduce income inequality and poverty in addition to achieving rapid growth. Therefore, when referring to the phenomenon of poverty, it is also necessary to mention income distribution, which is closely related to poverty. A fair income distribution is an important indicator that demonstrates economic improvement for individuals and society as a whole. In this sense, changes in the income of the rich and poor segments of society provide information about the direction of income distribution. Although income distribution is an economic concept, it is also a significant outcome shaped by social policies. In cases where justice is not established in income distribution, the effective and efficient allocation of resources also becomes an issue. Structural reforms are needed in Turkey to reduce poverty. In this regard, policies aimed at improving income distribution should be addressed and it should be aimed for all segments of society to receive a fair share of national income. Starting from this point, the applicability of the Universal Basic Income (UBI) system in Turkey in the fight against poverty and improving income distribution is discussed in this thesis. There are many social aids available in Turkey. however, it is thought that these social aids are given in a rather scattered manner. Based on the idea that social aids in Turkey should be regularly provided through a single system, this thesis topic is determined. In the UBI system, it is argued that the lowest income in the economy does not have to be zero and that everyone should have a small but universal base income. In a broader sense, UBI is defined as a regular cash income provided to all citizens living in a society, regardless of their status in the workforce, simply for being a member of the community. This study examines the applicability of the Universal Basic Income (UBI) system in Turkey, focusing on its effects on poverty and income distribution. The 2021“Income and Living Conditions Survey Microdata Set (Cross-section)”(ILCS) of the Turkish Statistical Institute (TurkStat) is used, and relevant calculations are made. In this context, two different universal basic income scenarios, A and B, are developed. In Scenario A, all income that qualifies as social assistance is replaced with the UBI system. In Scenario B, the UBI system is introduced in addition to the existing social assistance system in Turkey. First, equivalent household incomes are calculated for scenarios A and B. Then, the distribution of annual equivalent household incomes, changes in the annual average household disposable income, annual average equivalent household per capita income, and changes in the annual median equivalent household income are examined, taking into account scenarios A and B. Next, Lorenz curves are obtained. After obtaining the Lorenz curves, changes in the Gini coefficient, P80/P20, and P90/P10 ratios are examined. Finally, the study evaluates the effects of the UBI system on poverty rates in Turkey. Based on the analysis results, it has been shown that the implementation of the ETG system in Turkey can provide significant advantages in combating poverty and improving income distribution. The study can be considered as an important policy proposal in this regard and is expected to contribute significantly to the ETG literature.
Benzer Tezler
- 2030 sürdürülebilir kalkınma hedefleri bağlamında yoksulluklamücadele politikaları: Türkiye açısından bir değerlendirme
Anti-poverty policies in the context of 2030 sustainable development goals: An evaluation from Türkiye's perspective
MURAT BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriKaradeniz Teknik ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜVEN MURAT
- Yoksullukla mücadelede temel gelir modeli: Samsun'da vatandaş algısı üzerine bir araştırma
Basic income model in combating poverty: A study about citizen perception in Samsun
KENAN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kamu YönetimiOndokuz Mayıs ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY KESKİN
- Türk sosyal yardım sisteminin hukuki ve kurumsal bakımdan değerlendirilmesi
Evaluation of turkish social assistance system from legal and institutional perspective
SÜMER İNCEDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu YönetimiHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METE YILDIZ
- The influence of Ghana's social welfare system on the vulnerabilities
Gana'daki sosyal refah sisteminin kırılganlıklar üzerine etkileri
JAMAL APPIAH-KUBI
Doktora
İngilizce
2022
Sosyal HizmetAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ
- Sosyal bütçe anlayışı ve gelir dağılımını sağlamadaki rolü: Türkiye analizi
An understanding of social budget and its role in enabling income distrubition: An analysis of Turkey
GÜNGÖR ÖZCAN