Erzurum'da geç dönem Osmanlı konaklarına ilişkin koruma kararları ve uygulamaları: Feyzullah Efendi konağı ve Işıklılar konağı örnekleri
Conservation decisions and practices regarding late period ottoman mansions in Erzurum: Examples of Feyzullah Efendi mansion and Işıklılar mansion
- Tez No: 794526
- Danışmanlar: PROF. DR. NESLİHAN KULÖZÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Mimarisi, Geç Dönem Osmanlı Mimarlığı, Feyzullah Efendi Konağı, Işıklılar Konağı, Erzurum, Ottoman Architecture, Late Ottoman Architecture, Feyzullah Efendi Mansion, Işıklılar Mansion, Erzurum
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Amaç: Erzurum'da bulunan Geç Dönem Osmanlı konaklarının mimari özellikleri ve çözümlemeleri ile bunlara yönelik günümüze dek alınan kararları ve bu kararlar doğrultusunda yapılan uygulamaların çalışmanın örneğini oluşturan Feyzullah Efendi ve Işıklılar konakları üzerinden incelenmesidir. Yöntem: Bu çalışma kapsamında öncelikle Erzurum'da yer alan Geç Dönem Osmanlı konaklarının araştırılması sonucunda elde edilen bilgiler ışığında, konakların yoğun olarak bulunduğu Erzurum Kalesi çevresinde uygulanan Erzurum Kale Çevresi Kültür Yolu projesi alınan kararlar ve yapılan uygulamalar yönleriyle değerlendirilmiştir. Ardından Kale çevresinde yer alan ve halen koruma altında varlığını sürdüren konaklardan Feyzullah Efendi ve Işıklılar Konaklarının rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri ile bu konaklar için yapılan uygulamaların iki konak örneğinde karşılaştırmalı olarak ortaya konulmuş ve irdelenmiştir. Bulgular: Araştırma kapsamında Osmanlı Dönemi Erken, Klasik ve Geç mimarlık tarihi, Erzurum'da Osmanlı Dönemi mimarlığının yansımaları, Osmanlı Döneminin konak mimarisi ve Erzurum'da yer alan Geç Dönem Osmanlı konaklarının özellikleri ortaya konulmuştur. Ayrıca Feyzullah Efendi Konağı ile Işıklılar Konağı için verilen koruma kararları; rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri; yapılan uygulamalar sonrası durumları tespit edilmiştir. Sonuç: Erzurum'da yer alan Geç Dönem Osmanlı Konakları, kültürümüzün korunması gereken önemli bir parçasıdır. Bunların koruma kullanma dengesi içerisinde sürdürülebilirliklerinin sağlanabilmesi için alınan kararlar ve bu doğrultuda yapılan uygulamalar büyük önem taşımaktadır. Tarihsel süreç içerisinde bilinçsiz müdahalelere maruz kalan konaklar, uzmanlar tarafından alınan kararlar ve yapılan uygulamalar neticesinde mümkün olduğunca özgün hallerine dönüştürülmüş ve yeniden işlevlendirme aracılığıyla topluma yeniden kazandırılmıştır. Feyzullah Efendi ve Işıklılar Konakları örneklerinde sürdürülen tez çalışması sonucunda yeniden işlevlendirilen bu konakların sürdürülebilirliğinin sağlandığı ortaya konulmuştur. İki konağın karşılaştırılması sonucunda Feyzullah Efendi Konağının büyük kısmının yıkık olması sebebiyle yoğun bir şekilde tamamlama ilkesine başvurulduğu; Işıklılar Konağının ise niteliksiz ek olarak adlandırılan yapıya sonradan dahil edilen bölümünün yıkılarak yeniden yapım ilkesine başvurulduğunu görmek mümkündür. Bu ilkeler dışında büyük çoğunlukla onarım ve koruma ilkelerine bağlı kalındığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Purpose: The architectural features and analyzes of the Late Period Ottoman mansions in Erzurum, the decisions taken until today, and the applications made in line with these decisions are examined through the Feyzullah Efendi and Işıklılar mansions, which constitute the example of the study. Method: Within the scope of this study, first of all, in the light of the information obtained as a result of the research of the Late Period Ottoman mansions in Erzurum, the Erzurum Castle Environment Culture Road project implemented around Erzurum Castle, where mansions are concentrated, was evaluated in terms of the decisions taken and the applications made. Then, the survey, restitution and restoration projects of Feyzullah Efendi and Işıklılar Mansions, which are among the mansions located around the castle and still under protection, and the applications made for these mansions are presented and examined comparatively in two mansion examples. Findings: Within the scope of the research, the Ottoman Period Early, Classical and Late architectural history, the reflections of the Ottoman Period architecture in Erzurum, the mansion architecture of the Ottoman Period and the characteristics of the Late Period Ottoman mansions in Erzurum were revealed. In addition, the protection orders for Feyzullah Efendi Mansion and Işıklılar Mansion; survey, restitution and restoration projects; After the applications, their status was determined. Results: The Late Period Ottoman Mansions in Erzurum are an important part of our culture that should be preserved. The decisions taken and the practices made in this direction are of great importance in order to ensure their sustainability within the protection-use balance. The mansions, which were exposed to unconscious interventions in the historical process, were transformed into their original state as much as possible as a result of the decisions taken and practices made by the experts, and they were reintroduced to the society through re-functioning. As a result of the thesis study carried out on the examples of Feyzullah Efendi and Işıklılar Mansions, it was revealed that the sustainability of these mansions, which were re-functioned, was ensured. As a result of the comparison of the two mansions, it was determined that the principle of completion was intensely applied because most of the Feyzullah Efendi Mansion was destroyed; It is possible to see that the part of Işıklılar Mansion, which was later included in the structure called unqualified annex, was demolished and the principle of reconstruction was applied. Apart from these principles, it has been observed that the principles of repair and protection are mostly adhered to.
Benzer Tezler
- Osmanlı İmparatorluğu'nda Adana ve Erzurum Reji İdaresi (1883-1925)
Administration of Adana and Erzurum Regiê in the Ottoman Empire (1883-1925)
MUSTAFA DAĞ
- A road in rebellion, a history on the move: The Social history of The Trabzon-Bayezid road and the formation of the modern state in The Late Ottoman world
İsyan eden bir yol, hareket halinde bir tarih: Trabzon-Bayezid yolunun sosyal tarihi ve geç dönem osmanlı devletinde modern devletin oluşumu
FULYA ÖZKAN
Doktora
İngilizce
2012
TarihState University of New York at BinghamtonTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RIFA'AT ALI ABOU-EL-HAJ
- Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi kamu yapılarının Malatya ili örneği üzerinden incelenmesi
Examination of Late Ottoman and Early Republic Period public buildings: The case of Malatya
FATMA ZEHRA SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkAdana Alparslan Türkeş Bilim Ve Teknoloji ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NUR UMAR
- Osmanlı mimarlığının batılılaşma sürecinde Erzurum şehir içi hanları
Urban inns in Erzurum at the westernization period of Ottoman architecture
AYŞE DENİZ BULUT
- İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Kütüphanesi Şevket Rado yazmaları SR_107 numaralı Şiir Mecmuasında bulunan Türkçe manzumeler (İnceleme metin ve MESTABa göre tasnif)
Istanbul Research Institute Library Sevket Rado manuscripts Turkish poems in the Poetry Magazine SR_107 (Review-text and classification according to text)
ELİF KARAKAŞ ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıErzurum Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİME ÇAVUŞOĞLU