Domates pas akarı Aculops lycopersici (massee), (Acarina: Eriophyidae)'nin farklı domates çeşitleri ile konukçu ilişkileri ve önemli bir avcı phytoseiid türü ile biyolojik savaşım olanakları
Host relationships of tomato rust mite Aculops lycopersici (massee), (Acarina: Eriophyidae) with different tomato cultivars and biological control possibilities with an important predator phytoseiid species
- Tez No: 794713
- Danışmanlar: PROF. DR. MEVLÜT EMEKCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bitki Koruma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Domates pas akarı [Aculops lycopersici (Massee) (Acari: Eriophyidae)], açık ve örtü altı domates yetiştiriciliği yapılan alanlarda yaygın bir zararlıdır. Domates bitkilerinde bulunan keseli ve kesesiz trikomlar avcı akarların hareketini, beslenmesini ve av arayışını güçleştirmektedir. Bu çalışma ile Türkiye'de üretimi yapılan 23 farklı domates çeşidinin fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenmiş, avcı akar için uygun domates çeşitleri seçilmiştir. Tezin trikom yoğunluğu çalışmalarında BT Pembeola, BT 720, BT 986, Doğuş, Gülpembe, Nazar, TGB046333, TGB046337, TGB046511, TGB020313, Şencan, UG19406 ve Y65 domates çeşitlerinde yaprak, damar ve sap alanlarındaki kesesiz (Tip III, Tip V) ve keseli (Tip IV, Tip VI) trikom yoğunlukları daha düşük bulunmuştur. Ayrıca, bu trikomların asilşeker, metil keton ve sesquiterpen konsantrasyonları da belirlenmiştir. Kümeleme analizleri sonucunda seçilen 5 farklı kültür domates çeşidinde (Gülpembe, Nazar, TGB020313, UG19406 ve Y65) ve 1 yabani çeşitte (Beaufort) N. californicus'un A. lycopersici ile beslenme durumu ve biyolojik parametreleri (gelişme süresi ve canlılık oranları, ergin üreme ve ömür uzunluğu ve hayat çizelgesi parametreleri, sayısal ve işlevsel tepki) laboratuvar koşullarında belirlenmiştir. Neoseiulus californicus'un en kısa gelişme süresi ve uygun yaşam parametreleri Nazar, TGB020313 ve UG19406 domates çeşitlerinde bulunmuştur. Sera çalışmalarından önce iklim odasında farklı av: avcı oranlarında (1:10, 1:20; 1:40 ve 1:80) N. californicus ergin bireyleri salınmıştır. Salım yapılan 1:10 ve 1:20 oranlarında avcının etkinliği yüksek bulunmuştur. 2022 yılında 2 farklı zamanda (İlkbahar sonu-yaz dönemi ve yaz sonu-sonbahar dönemi) 3 domates çeşidinde sera denemesi (Nazar, TGB020313 ve UG19406) yürütülmüştür. Sera koşullarında A. lycopersici ile bulaşık domates çeşitlerine her iki denemede 2 kez avcı akar salınarak zararlı ve avcıların popülasyon değişimi en az 8 hafta izlenmiştir. Kontrol parsellerine göre N. californicus salımı yapılan parsellerde A. lycopersici popülasyonun istatistiki anlamda azaldığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Tomato rust mite [Aculops lycopersici (Massee) (Acari: Eriophyidae)] is a common pest in open-field and greenhouse tomato growing areas. Glandular and non-glandular trichomes on tomato plants make it difficult for predator mites to move, feed and search for prey. With this study 23 different tomato varieties produced in Türkiye was determined physical and chemical properties, selected the suitable tomato variety for predator mite. The trichome density studies of the thesis, in leaf, vein and stem areas of BT Pembeola, BT 720, BT 986, Doğuş, Gülpembe, Nazar, TGB046333, TGB046337, TGB046511, TGB020313, Şencan, UG19406 and Y 65 the non-glandular (Type III and Type V) and glandular (Type IV and Type VI) trichome densities were found to be lower. In addition, the acylsugar, methyl ketone and sesquiterpene concentrations of these trichomes were determined. As a result of cluster analysis, in 5 different tomato cultivars (Gülpembe, Nazar, TGB020313, UG19406 and Y65) and 1 wild cultivar (Beaufort) feeding of N. californicus with A. lycopersici and biological parameters of N. californicus (development time and viability rates, adult reproduction and lifespan and life table parameters, numerical and functional response) were determined under laboratory conditions. In all varieties, including the wild variety, the predatory mite completed its development and produced offspring. The shortest development time and suitable life parameters of N. californicus were found in Nazar, TGB020313 and UG19406 tomato cultivars. Before the greenhouse studies, N. californicus adults were released in different predetor: prey ratios (1:10, 1:20; 1:40 and 1:80) in the climate chamber. The efficiency of the predator was found to be high at the ratios of 1:10 and 1:20 released. Then, greenhouse experiments were carried out on 3 tomato cultivars (Nazar, TGB020313 and UG19406) at 2 different periods (late spring-summer period and late summer-autumn period) in 2022. Under greenhouse conditions, predatory mites were released to tomato cultivars infected with A. lycopersici twice in both trials, and population changes of pests and predators were monitored for at least 8 weeks. Compared to the control plots, the A. lycopersici population was found to be significantly decreased in the plots where N. californicus was released.
Benzer Tezler
- Domates pas akarı [Aculops iycopersici (Massee)] ve Avcı akar Amblyseius swirskii Athias-Henriot (Acari: Eriophyidae, Phytoseiidae) üzerine karşılaştırmalı toksikolojik araştırmalar
Comparative toxicological studies on tomato russet mite (Aculops lycopersici Massee) and Predator mite Amblyseius swirskii Athias-Henriot (Acari: Eriophyidae, Phytoseiidae)
AYŞENUR KOLCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NABİ ALPER KUMRAL
- Farklı domates çeşitlerinde domates pas akarı [Aculops iycopersici (Massee)]'nın popülasyon gelişimi ve zararı üzerine araştırmalar
Investigations on the population development and damage ratio of tomato russet mite [Aculops iycopersici (Massee)] on different tomato varieties
ELİF AYSAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatUludağ ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NABİ ALPER KUMRAL
- Domates pas akarı ile beslenen Neoseiulus californicus (McGregor) (Acari: Phytoseiidae)'un laboratuvar ve sera koşullarında biyolojisi üzerine araştırmalar
Investigation on biology of Neoseiulus californicus (McGregor) (Acari: Phytoseiidae) feed on tomato russet mite under laboratory and greenhouse conditions
ÇETİN OYLUM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NABİ ALPER KUMRAL
- Pas akarı Aculops lycopersici (Massee)'nin Çanakkale ili domates alanlarında popülasyon gelişmesi ve predatörlerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma
A research on population development and determination of predatories of Aculops lycopersici (Massee) in Çanakkale production
HALİL USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL KASAP
- Domates pas akarı ile beslenen Amblyseius swirskii (Athias-Henriot)(Acari:Phytoseiidae)'nin biyolojisi üzerine araştırmalar
Research on the biology of Amblyseius swirskii (Athias-Henriot)(Acari:Phytoseiidae) feeding with tomato rust mite
ANIL AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NABİ ALPER KUMRAL