Türkiye ve Kazakistan'da yetiştirilen bazı koyun çeşitlerinden elde edilen yün liflerinin fiziksel özelliklerinin belirlenmesi ve keçe tasarımında uygulanması
Determination of the physical properties of wool fibers obtained from some sheep breeds in Turkey and Kazakhstan and its application in felt design
- Tez No: 794749
- Danışmanlar: PROF. DR. BANU HATİCE GÜRCÜM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Crafts, Fine Arts, Textile and Textile Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil Tasarımı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 233
Özet
Türkiye ve Kazakistan koyunlarından elde edilen yün lifinin bazı fiziksel ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi, bu yünlerden elde edilen keçe yüzeylerinin termal iletkenliğinin ölçülmesi ve keçe yüzeylerinin tekstil tasarımında uygulanması bu araştırmanın ana amacını oluşturmaktadır. Bu araştırmada; betimsel ve laboratuvar gözlemli, nicel yaklaşımlı deneysel yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma kapsamında ilk aşaması olan betimsel yöntemin tarama modeli ile konunun temellendirilmesi ve yönlendirilmesi için literatür taraması yapılmıştır. İkinci aşamasında, Türkiye ve Kazakistan'dan 4'er ırk olmak üzere, toplamda 8 ırk yapağı numuneleri toplanarak, yün lifinin bazı fiziksel ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesinde laboratuvar gözlemi modeli kullanılmıştır. Yün liflerinin fiziksel özellikleri olarak lif inceliği, uzunluğu, elyaf eğriliği, konfor faktörü, kopma mukavemeti ve morfolojik özelliği olarak lifin pulcuk sayısı üzerine durulmuştur. Deneysel araştırma modeli, araştırmanın kapsamına alınan 8 ırkın yapağılarından elde edilmiş keçe yüzeylerinin termal iletkenliğinin ölçümünde kullanılmıştır. Yünün bazı fiziksel özellikleri ile keçe yüzeylerinin termal iletkenliği arasındaki ilişkinin hesaplanması için Spearman Brown sıra farkları korelasyon katsayısın (Spearman rho, rs) hesaplama yönteminden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda en ince yün lifi (19,4 µm) Kazakistan merinosunda, en kaba yün lifi (27,9 µm) akkaraman ırkında; en uzun lif ortalaması (85,3 mm) Kazakistan merinosunda, en kısa ise (44,3 mm) akkaraman ırkında; en çok lif kıvrımı (86,1 °/mm) argali merinosunda, en az ise (42,7 °/mm) kıvırcık x akkaraman melezinde; konfor faktörü en yüksek (%99,1) Kazakistan merinosunda, en düşük ise (%67,8) akkaraman ırkında; en yüksek mukavemet (10,38 km) Güney Kazak merinosunda, en düşük ise (7,79 km) akkaraman ırkında ve 100 µm'deki pulcuk sayısı en çok (32,3) Güney Kazak merinosunda, en az ise (20) argali merinosunda görülmüştür. Keçe yüzeylerinin termal iletkenliği katsayısı en yüksek (0,02746 W/mK) akkaraman ırkında; en düşük ise (0,02609 W/mK) Karacabey merinosunda saptanmıştır. Yünün fiziksel özellikleri ile keçe yüzeylerinin termal iletkenliği katsayısının arasındaki Spearman korelasyon katsaysı hesaplandığında en yüksek ve (0,5)“orta düzeyde pozitif”korelasyon lif mukavemeti ve keçe yüzeylerinin termal iletkenliği katsayısı arasında bulunmuştur. Ayrıca lif mukavemeti ve keçe yüzeylerinin termal iletkenliği katsayısının birbirlerinde açıkladıkları varyans %25 olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmanın uygulama bölümünde temel tasarım öge ve ilkeleri bağlamında düzenlenen sırımak teknikli keçe yüzeylerinden bir koleksiyon tasarlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this research is to determine some physical and morphological properties of wool fibers of Türkiye and Kazakhstan some sheep, to measure the thermal conductivity of felt surfaces obtained from these wools, and to apply the felt surfaces in textile design. Experimental methods with descriptive and laboratory observations and quantitative approaches were used in this study. In the scope of the research, a literature review was conducted to ground and guide the subject with the scanning model of the descriptive method, which is the first stage of the research. In the second stage, fleece samples of 8 breeds, 4 breeds each from Türkiye and Kazakhstan, were collected and laboratory observation model was used to determine some physical and morphological properties of wool fiber. The physical properties of wool fibers as fiber fineness, length, fiber curvature, comfort factor, breaking strength and the number of flakes of the fiber as morphological properties are emphasized. The experimental research model was used to measure the thermal conductivity of the felt surfaces obtained from the fleece of 8 breeds included in the research. Spearman Brown row difference correlation coefficient (Spearman rho, rs) calculation method was used to calculate the relationship between some physical properties of wool and thermal conductivity of felt surfaces. As a result of the research, the finest wool fiber (19,4 microns) is in the Kazakh merino, the coarsest wool fiber (27,9 microns) is in the Akkaraman; the longest fiber on average (85,3 mm) is in the Kazakh merino, and the shortest (44,3 mm) is in the Akkaraman breed; the highest fiber crimp (86,1°/mm) is in the Merino argali, the smallest (42,7°/mm) is in the curly hybrid Akkaraman; The highest coefficient of comfort (99,1%) is in the Kazakh merino, and the lowest (67,8%) is in the Akkaraman breed; The highest strength (10,38 km) is in the South Kazakh merino, the smallest (7,79 km) is in the Akkaraman breed, the maximum number of scales in 100 microns (32,3) in the South Kazakh merino, the smallest is in (20) argali merino. The coefficient of thermal conductivity of felt surfaces is the highest (0,02746 W/mK) isin the Akkaraman breed; the lowest (0,02609 W/mK) was found in the Karajabey Merino. When calculating the Spearman correlation coefficient between the physical properties of wool and the thermal conductivity of felt surfaces, the highest and (0,5)“moderately positive”correlation was found between the strength of the fiber and the thermal conductivity of felt surfaces. In addition, the dispersion explained by the fiber strength factor and the thermal conductivity of the felt surfaces was determined to be 25%. In the application part of this study, a collection of felt surfaces with syrmak technique, arranged in the context of basic design elements and principles, was designed.
Benzer Tezler
- Türkiye ve Kazakistan'da 5. sınıfta okutulan Türkçe, Kazak edebiyatı, Rus dili ve edebiyatı ders kitaplarındaki metinlerin değerler bakımından incelenmesi
Investigating the texts in Turkish, Kazakh literature, Russian language and literature course books lectured in the 5th grade in Turkey and Kazakhstan in terms of values
AKBOTA KANAGATOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT ABDULLAH ARSLAN
- Türkiye ile Türk Cumhuriyetleri okul müdürlerinin yetiştirilme ve atanma süreçlerinin karşılaştırılması
Comparison of school managers? training and being appointed period between Turkish Republic and other Turkish Republics
ŞİNASİ YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DR. ADİL SERDAR SAÇAN
- Türkiye ve Kazakistan'da geçiş dönemlerinin (doğum-evlenme-ölüm) karşılaştırmalı incelemesi
Comparative reviewing of transition period (birth-marriage-death) in Turkey and in Kazakhstan
HALİL ÇETİN
Doktora
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Türkiye ve Kazakistan'da eğitim bilimleri ve alan eğitimi konusunda lisansüstü eğitimi yapan öğrencilerin bilimsel araştırma yeterliklerinin incelenmesi
Examining scientific research competencies of graduate students studying in the field of education and education sciences in Kazakhstan and Turkey
LYAZZAT BEİSENBAYEVA
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL GELİŞLİ
- Türkiye ve Kazakistan'da yayılış gösteren lilium martagon türü ekstraktlarının bazı biyolojik özelliklerinin karşılaştırılarak araştırılması
Distributed in Turkey and Kazakhstan lilium martagon type extracts some of the biological features comparative research
AKGUL RAKHIMZHANOVA