Klasik anlatı sinemasında özel ve kamusal alan bağlamında toplumsal cinsiyetin inşası
The construction of gender in the context of private and public space in classical narrative cinema
- Tez No: 794957
- Danışmanlar: PROF. DR. ALEV FATOŞ PARSA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Radyo-Televizyon, Radio and Television
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kadın Çalışmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
İnsanın öykü anlatma ihtiyacı sonucunda bir geleneğe dönüşen anlatılar ile insanlık tarihi arasında kopmayan bir bağ bulunmaktadır. Anlatılar, insan üretimi olmaları nedeniyle gelenek ve göreneklerden izler taşımaktadır. İnsanlar tarih boyunca, klasik anlatı yapısı olarak adlandırılan anlatım biçimini kullanarak bugünlere kadar gelmeyi başaran öyküler anlatmıştır. İki bin yıldan uzun bir geçmişe sahip olan ve Antik Yunan filozofu Aristoteles'in Poetika adlı eserinde tanımladığı kurallar dahilinde günümüze kadar ulaşan klasik anlatı yapısı uylaşım temellidir. Dolayısıyla bu yapı, kuşaktan kuşağa aktardığı geleneksel temsiller ile toplumsal cinsiyet algısını sürdürmektedir. Klasik anlatı sineması, seri üretim amacıyla devraldığı klasik anlatı yapısına ait ögelerin yanı sıra bu ögeler aracılığıyla korunan toplumsal cinsiyet algısının yeniden üretiminde rol oynamaktadır. Çalışmada, klasik anlatı sinemasının, klasik anlatı yapısıyla olan ilişkisinin açıklanmasının ardından toplumsal cinsiyet ve mekânın anlatıya olan etkisi irdelenmektedir. Özel ve kamusal alanın tarihsel ve kültürel süreçler içindeki pratiklerinden örnekler verilerek bu alanların hiyerarşik açıdan düzenlenme biçimleri aktarılmakta ve klasik anlatı sinemasında nasıl tasarlandıkları ifade edilmektedir. Toplumsal cinsiyet rollerine uygun olarak kadınlar edilgin, erkekler etkin nitelikleri üstlenmekte; kadınlar özel alana, erkekler ise kamusal alana karşılık gelen niteliklere uygun tutum ve davranışlarda bulunmaktadır. Kadınların iş gücüne katılımıyla birlikte klasik anlatı sineması, toplumsal cinsiyet algısını kamusal alanda yer alan kadınlara çevirerek onları, özel alanın güvenli sınırlarına döndürmeye çalışmaktadır. Bu eksende çalışmada, kamusal alanda yer almak ve özgürleşmek isteyen kadın karakterlere yönelik olumsuz temsilleri içeren, Funny Girl (Komik Kız, 1968), Bir Demet Menekşe (1973), Kramer vs. Kramer (Kramer Kramer'a Karşı, 1979), Working Girl (Çalışan Kız, 1988) ve Disclosure (Taciz, 1994) isimli beş film, özel ve kamusal alan bağlamında toplumsal cinsiyet kavramı kullanılarak çözümlenmektedir.
Özet (Çeviri)
There is an unbreakable link between the narratives that have become a tradition as a result of the human need to tell stories, and the history of humanity. The narratives bear traces of traditions and customs because they are human-made. People have told stories that have managed to pass on this day throughout history by using the form of narration called the classical narrative structure. The classical narrative structure, which has a history of more than two thousand years and has survived to this day within the rules defined by the ancient Greek philosopher Aristotle in his work Poetics, is based on convention. Therefore, this structure maintains the perception of gender with the traditional representations it passes on from generation to generation. Classical narrative cinema plays a role in reproducing the elements of the classical narrative structure that it inherited for the purpose of mass production, as well as the perception of gender preserved through these elements. In this study, the effect of gender and space on narrative is examined after explaining the relationship of classical narrative cinema with classical narrative structure. The hierarchical arrangement of these spaces is explained and how they are designed in classical narrative cinema is expressed by giving examples from the practices of private and public spaces in historical and cultural processes. Women assume passive qualities and men take on active qualities in accordance with gender roles; women act in accordance with the qualities corresponding to the private space and men to the public space. Classical narrative cinema tries to return the perception of gender to women in the public space and to the safe boundaries of the private space with the participation of women in the workforce. Five films titled Funny Girl (Komik Kız, 1968), Bir Demet Menekşe (1973), Kramer vs. Kramer (Kramer Kramer'a Karşı, 1979), Working Girl (Çalışan Kız, 1988) and Disclosure (Taciz, 1994) which contain negative representations of female characters who want to take place in the public space and want to be liberated, are analyzed using the concepts of gender in the context of private and public space.
Benzer Tezler
- Deleuze'ün oluş kavramı çerçevesinde 2010 sonrası Türk sinemasında minör anlatılar
Minor narratives in post-2010 Turkish cinema in the context of the Deleuzian concept of becoming
KADRİYE TÖRE ÖZSEL
Doktora
Türkçe
2021
FelsefeEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LALE KABADAYI
- Sinemada bakış: Sinemasal anlatı yapılarında bakma eylemi
The look in the cinema: The act of look in cinematic narrative structures
MEHMET CANSIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonErciyes ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK MEDİN
- Klasik anlatı sineması (Hollywood sineması bağlamında)
Cinema of classical narrative
AYŞEN OLUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ ADANIR
- Türk sinemasında fantastik tür filmlerinin anlatı yapısı (Drakula İstanbul'da, Turist Ömer Uzay Yolunda ve Ulak filmleri üzerine bir inceleme)
The narrative structure of fantastic genre films in Turkish cinema (A review on Drakula in Istanbul, The Tourist Omer on the Space Travel and Ulak movies)
BUŞRA KARADUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıAtatürk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İRFAN HIDIROĞLU
- Semih Kaplanoğlu sinemasında sinematografi
Cinematography in Semih Kaplanoğlu cinema
HASAN RAMAZAN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRÜ SİM