Gözetim toplumunda sosyal medya bağımlılığı olan bireylerin gelişmeleri kaçırma korkusuna dair nitel bir araştırma
A qualitative research on the fear of missing out of individuals with social media addiction in surveillance society
- Tez No: 794958
- Danışmanlar: PROF. DR. MİNE SARAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halkla İlişkiler, Public Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 294
Özet
21. yüzyıl teknolojik araçların sosyal yaşamı derinden etkilediği ve bu anlamda hızlı değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Yeni medyanın bir uzantısı olan sosyal medya, internetin sosyal amaçlı kullanımı ile kişilerin gündelik yaşamının her alanına nüfuz eden etkileşim araçlarından biridir. Günümüzde sosyal medya; eğlence, haber alma, gündemi takip etme, iletişim kurma, gözetim, oyalanma ve kaçış gibi çeşitli sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarla insanların yoğunlukla ilgisini çekmekte ve bu da sosyal medyayı disiplinlerarası bir fenomene dönüştürmektedir. Sosyal medya, yukarıda bahsedilen ihtiyaçlar paralelinde kişilerin doyuma ulaşmasını sağlamakta ve bu araçlardan alınan haz daha fazla kullanımı beraberinde getirmektedir. Sosyal medyanın yoğun şekilde kullanılması ise günümüzün en önemli sorunlarından biri olan sosyal medya bağımlılığına neden olmaktadır. Sosyal medya bağımlılığı; Facebook, Instagram, Twitter vb. sosyal medya araçlarının aşırı düzeyde kullanımının zemin hazırladığı, kişinin çeşitli ihtiyaçlarını gidermek amacıyla bu araçlara yönelimine engel olamadığı, kullanımın kısıtlanması veya sonlandırılması durumunda yoksunluk yaşadığı davranışsal bir bağımlılık olarak adlandırılmaktadır. Sosyal medya bağımlılığı, birçok alanın ilgisini çekerek çalışma konusu olmakta ve çeşitli kavramlarla ilişkilendirilmektedir. Bu kavramlardan biri de gelişmeleri kaçırma korkusu (Fear of Missing Out-FOMO) olarak adlandırılmaktadır. Gelişmeleri kaçırma korkusu, kişilerin kendilerinin bulunmadıkları bir ortamda diğerlerinin doyurucu deneyimler yaşamasından duyulan kaygı durumunu ifade etmektedir. Yaşanılan bu kaygı, kişiyi sürekli güncel kalabilmek ve çevresinde neler olup bittiğini takip edebilmek için sosyal medya araçlarına yöneltmektedir. Bu yönelim, sosyal medya kullanımından alınan haz ekseninde bağımlılık davranışını tetikleyen unsurlardan biri olmaktadır. Bu çalışmada, sosyal medya bağımlısı olan bireylerin kişisel (öznel) tecrübelerinden yola çıkılarak, sosyal medyaya yükledikleri anlamlar, sosyal medya platformlarında paylaşılan içerikler ve bu içeriklerden mahrum kalma durumunun bireyde yarattığı algısal farklılıklar incelenmektedir. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı, sosyal medya bağımlılığı olan bireyler için gelişmeleri kaçırma korkusunun ne anlam ifade ettiğinin araştırılmasıdır. Bu amaca ulaşmak için çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu üniversite öğrencileri oluşturmuştur. Ölçüt örnekleme, zincirleme örnekleme ve maksimum örnekleme yöntemleri kullanılarak fen, sağlık ve sosyal bilimler alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerine araştırmanın ilk aşamasında, Tutgun-Ünal (2015) tarafından geliştirilen“Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği”uygulanmış ve sosyal medya bağımlısı olan 25 birey tespit edilmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinin ardından ikinci aşamada ise katılımcılara yarı yapılandırılmış araştırma soruları yöneltilerek bire bir ve yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Yarı yapılandırılmış araştırma soruları, Przybylski ve arkadaşları (2013) tarafından geliştirilen, Gökler ve arkadaşları (2016) tarafından ise uyarlaması yapılan“Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Ölçeği”kullanılarak oluşturulmuştur. Elde edilen veriler MAXQDA programının deneme sürümü kullanılarak içerik analizine tabi tutularak temalara dönüştürülmüştür. Araştırma sonucunda üç ana temaya ulaşılmıştır. Bu temalar; sosyal medya, sosyal medya deneyimine ilişkin duygu durumları ve günlük hayat ve sosyal ilişkilerdir.
Özet (Çeviri)
The 21st century is a period in which technological tools deeply affect social life and rapid changes are experienced in this sense. Social media, which is an extension of new media, is one of the interaction tools that permeates every aspect of individuals' daily lives with the use of the internet for social purposes. Today, social media attracts people's attention with various social and psychological needs such as entertainment, getting news, being up-to-date, communicating, surveillance, distraction, and escape, which turns social media into an interdisciplinary phenomenon. In parallel with the needs mentioned above, social media ensures that people reach satisfaction and the pleasure taken from these tools brings about more usage of it. Intensive use of social media causes social media addiction, which is one of the most important problems currently. Social media addiction is kind of a behavioral addiction in which the excessive use of social media tools such as Facebook, Instagram, Twitter etc. prepares the ground, where the person cannot prevent their tendency to use these tools in order to meet their various needs, and experiences deprivation if the use is restricted or terminated. Social media addiction attracts the attention of many fields and is associated with various concepts. One of these concepts is called Fear of Missing Out (FOMO). FOMO refers individuals' feeling of anxiety about others having satisfying experiences in an environment where they are not present. This anxiety leads people to social media tools in order to stay up-to-date and follow what is happening around them. This orientation is one of the factors that trigger addictive behavior on the axis of pleasure from the use of social media. In this study, based on the personal (subjective) experiences of individuals who are social media addicts, the meanings they attribute to social media, the content shared on social media platforms and the perceptual differences caused by the deprivation of these contents are examined. In this context, the main purpose of the current study is to investigate what FOMO means for individuals with social media addiction. In order to achieve this aim, qualitative research method was used in the study. The sample group of the study consisted of university students. Using the criterion sampling, snowball sampling and maximum sampling methods, the“Social Media Addiction Scale”(Tutgun-Ünal, 2015) was applied to university students studying in the fields of science, health and social sciences; and 25 individuals who are social media addicts were identified. After the determination of the working group, in the second stage, semi-structured research questions were asked to the participants and one-to-one and face-to-face interviews were conducted. Semi-structured research questions were created using the“Fear of Missing Out Scale”which was developed by Przybylski et al. (2013) and adapted by Gökler et al. (2016). The data were converted into themes by performing content analysis via the trial version of MAXQDA program. As a result of the research, three main themes were reached: social media, emotional states related to social media experience, and daily life and social relationships.
Benzer Tezler
- Bilgi toplumunda değer değişmelerinin sosyolojik boyutu
Sociological dimension of value changes in the information society
NESRİN DEMİR
- Foucault'cu bağlamda yenı̇ medya ve ı̇ktı̇dar: Instagram kullanıcıları
New media and power in a Foucauldian context: Instagram users
GÖKNUR ERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İletişim BilimleriGalatasaray Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VİLDAN MAHMUTOĞLU
- Gözetim toplumunda sinoptikon ve sosyal medya
Synopticon and social media in the surveillance society
ŞAKİR EŞİTTİ
- Gözetim toplumunda değişen mahremiyet algısı ve sosyal medyada temsili
Changing the perception of privacy in the surveillance society and represantation in the social media
ERHAN ATABEY
Doktora
Türkçe
2023
GazetecilikEge ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YURDAGÜL BEZİRGAN ARAR
- Gözetim toplumunda teşhir olgusu: Facebook ve instagram örneği
Exhibition phenomenon at the surveillance society: Facebook and instagram example
NECİP DORUK AKBAKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonAtatürk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM YILMAZ