Çeşitli kimyasal madde sınıfına ait 80 kadar pestisidin Artemia salina L. larvaları üzerindeki toksisitelerinin tayini
The Toxicity determination of 80 pesticides from different chemical substance classes on Artemia salina larvae
- Tez No: 79776
- Danışmanlar: PROF. DR. ZELİHA İMRE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmasötik Toksikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
90 ÖZET Bu çalışmada, toksisitesi, kullanım sıklığı ve ayrıca kalıcılık ve mobilite gibi ekotoksikolojik özellikleri yüzünden riskli maddeler sıralamasında yer alanların da içinde bulunmasına özen gösterilen 77 adet tarım koruma ilacı ve benzer özellikteki maddenin Artemia salina L. larvaları üzerindeki toksisiteleri incelendi. Bu ilaçların 22 adedi organoklor grubu, 31 adedi organofosfor - ve N-metilkarbamat grubu ve biri sentetik piretroid yapılı insektisid ve akarisid etkili maddeler, 8 'i triazin - ve fenoksiasetik asid grubundan herbisid etkili ilaçlar ve 13'ü de ditiyokarbamatlarla, çeşitli yapıdaki diğer fungusid etkili ilaçlar idi. Testin duyarlığı ve prezisyonunu etkileyen biyolojik faktörler ve abiotik parametreler incelenip tartışıldıktan sonra biyotestler, San Fransisko körfezi menşeli yumurtalardan elde edilen ve homojen boylan sağlanan 48 saatlik larvalar ile 25°C ±0,1 ısıda 24 saat süre ile uygulanmak üzere standardize edildi. Etken maddelerin bu testler sonucu bulunan ve probit analizi yardımıyla hesaplanan LC50 değerleri, % 95'lik güven sahası, ayrıca heterojenite testi sonuçlarıyla birlikte verildi. Alman sonuçlara göre, organofosfor- ve N-metilkarbamat grubu insektisidlerin en aktif grubunu 0,24 mg/1, LC50 değeriyle Chlorpyrifos başta olmak üzere, endirekt kolinesteraz inhibitörü tiyonofosforik asid esterleri oluşturmaktadır. Bu maddelerin birbirlerine yakın olan toksisiteleri 8 mg/1 'nin altında bulunmuştur. Endirekt inhibitor ditiyofosforik asid esterleriyle, direkt inhibitor fosforik- ve tiyofosforik asid esterleri ve ayrıca N-metilkarbamat bileşiklerinin toksisiteleri ise geniş bir sahaya yayılmış olup, bunların LC50 değerleri sırasıyla, 9 - 300 mg/1, 1,5 - 900 mg/1, 28 - >1000 mg/1 ve 7 - 700 mg/1 arasında değişmektedir. Bu grup ilaçların Artemia toksisitelerinin, sıcak kanlılara karşı biyolojik etkilerinde olduğu gibi farmakodinamik ve farmakokinetik91 özelliklerine etki eden kimyasal yapı farklılıklarına bağlı olmayıp, sadece suda çözünürlüklerine bağlı olduğu ve maddelerin suda çözünürlükleriyle azalan toksisiteleri arasında % 99,9 güvenirlikle doğrusal ilişki bulunduğu gösterilmiştir. Ayrıca organofosfor bileşiklerinin 15 'inin ve karbamat bileşiklerinin tümünün, sıcak kanlı ve Artemia toksisiteleri arasında % 99,9 güvenirlik düzeyinde negatif doğrusal ilişki bulunmuştur. Difenil, siklodien ve heksaklorosikloheksan yapısındakilerle bu gruplara girmeyen organoklor bileşiklerinin % 70 ' inin toksisiteleri birbirlerine çok benzer olup, LC50 değerleri, 0,5 - 3 mg/1 arasında bulunmuştur. Toksisiteleri 4,5 mg/1 ' den büyük bulunan maddelerden üçünün değerlerinin, test ortamındaki kötü çözünürlükleri yüzünden gerçeği yansıtmadıkları belirtilmiştir. Grubun en aktif maddeleri, Quintozen, Tetradifon ve ayrıca Chlorothalonil, Folpet ve Captan'a karşı Artemia larvaları, sıçanlardan 103- 104 kez daha duyarlı bulunmuştur. Çoğu Artemia ve sıçanlar üzerindeki toksisiteleri pek farklı olmayan siklodien yapısındaki bileşikler olmak üzere, incelenen ilaçların 13 'ünün Artemia ve sıcak kanlı toksisiteleri arasında % 99,9 olasılıkla positif doğrusal ilşki saptanmıştır. Triazin grubu herbisidlerin LC50 değerleri, 3-15 mg/1, fenoksiasetik asid ve esterleriyle diğer herbisidlerinkiler ise sırasıyla 466 mg/1 ve 4 - 37 mg/1 ile 6 - 216 mg/1 düzeyinde bulunmuştur. Tetrametiltiuram yapısındakilerin daha aktif bulunduğu ditiyokarbamat grubu fungusidlerin Artemia toksisiteleri 0,6 - 26 mg/1, çeşitli yapıdaki diğer fungusidlerin altısının LC50 değerleri 0,22 -10 mg/1 ve birinin de 165 mg/1 düzeyindedir. Herbisid ve fungusid etkili ilaçların sudaki çözünürlükleriyle Artemia toksisiteleri arasındaki korelasyon gösterilmiş, her iki grup ilacın Artemia toksisiteleri sıcak kanlı toksisiteleriyle karşılaştırılmış, larvaların Triazin grubu herbisidlerle, ditiyokarbamat grubu fungusidlere karşı 1 02 - 1 03 kez daha duyarlı olduğu saptanmıştır.92 İncelenen tarım korama ilaçlarının 62 adedinin, Artemia üzerindeki toksisiteleriyle sudaki çözünürlükleri arasında % 99,9 güvenirlik düzeyinde positif korelasyon bulunduğu, başta kolinesteraz inhibitörü maddeler olmak üzere 52 adet ilacın da Artemia - ve sıcak kanlı toksisitelerinin % 99,9 olasılıkla negatif korelasyon içinde olduğu gösterilmiştir. Toksisitesini tayin ettiğimiz ilaçların 30 adedinin küçük hacim heksanla veya bazı polar bileşiklerin XAD-2 tipi reçine üzerinden tüketilerek yoğunlaştınldıktan sonra yüzey sularında Artemia testi ile tespit edilebileceği saptanmıştır. Bunlardan yüzey sularında sık rastlanan triazinler dahil 5 adet maddenin, sınır değerlerinin 20'1 - 100" düzeyindeki miktarlarının kontrolü yapılabilmektedir. Sularda aranması olağan olan çeşitli gruplardan 5 adet ilacın sudan tüketilerek, elde edilen ekstreleriyle yapılan test sonuçlan saf maddelerinkilerle karşılaştınlmıştır. Bazı ilaçlar için bulduğumuz toksisite değerleri, bizden önce benzer şartlardaki testler yardımıyla elde edilenlerle karşılaştırılarak, yer yer aşın olan farklann nedenleri bildirilmiştir. Uyguladığımız Artemia toksisite testleri, konvansiyonel Daphnia magna (su piresi) testi ve diğer bazı Crustacea organizmalan ve balıklarla yapılan testlerle karşılaştınlmıştır. Daphnia magna testine göre az duyarlı olmasına karşı basit, çabuk ve daha önemlisi canlı kültürü, laboratuvar donanımı gibi hiçbir ön hazırlık istememesi yüzünden çok ekonomik olması gibi avantaj lan belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
93 SUMMARY In this study, toxicity of seventy-seven agricultural drugs and related substances on Artemia salina L. larvae were tested in which some of these drugs had been classified as high-risk because of their ecotoxicologic features such as toxicity, frequency of utility, persistency and mobility. Twenty-two of these drugs were organochlorur, 31 were organophosphorous and N-methylcarbamate, 8 herbicide from triazine and phenoxyacetic acid groups, 13 dithiocarbamate and fungucide acted drugs, and 1 was synthetic pretroid which acted as insecticide and acaricide. After having investigated the biologic and abiotic factors which could affect sensitivity and the precision of the test, biotests that utilizies 48-hour larvae obtained from the eggs originated from San Francisco Gulf were standardized according to their tall and were kept in place for a period of 24 hours and at a temperature of C 25 ± 0.1. LC50 values and % 95 confidence interval obtained from these tests and probit analysis with the results of heterogeneity tests were presented. Most active groups of organophosphorus and N-methylcarbamate insecticides were indirect cholinesterase inhibitor thionophosphoric acid esters which leads by Chloropyrifos with 0.24 mg/1 LC50 value. Toxicity values were close each other and were below 8 mg/1. Toxicity values of indirect inhibitor dithiophosphoric acid, direct inhibitor phosphoric- and thiophosphoric acid esters and N-methylcarbamate were ranged in a large spectrum with the LC50 values of 9-300 mg/1, 1,5-900 mg/1, 28->1000 and 7-700 mg/1 respectively. Toxicity of these drugs not as their effects to the warm blood were shown to be related only with their solubility but not with the chemical heterogeneity affecting pharmacodynamic and pharmacokinetic effects and a linear relationship (p=0.001) has been demonstrated between the increasing solubility in water and the decreasing toxicity. Fifteen of organophosphorus compounds and all carbamate94 compounds has been shown to have a toxicity on Artemia and warm-blood with a negatif linear relationship (p=0.001). Toxicities of other organochlor compounds, diphenyl, cyclodien and hexachlorocyclohexan were very similar to each other and 70 % of them were in range of 0.5-3 mg/1. Three of substances that were toxic over 4.5 mg/1 was said not to reflect the true relationship because of their poor water-solubility. Artemia larvae were 103 - 104 times more sensitive to the most active drugs of study group, Quintozen and Tetradifon in addition to Chlorothalonil, Folpet and Çaptan in compared to rats. A positive linear relationship (p=0.001) was found between 13 of the studied drugs which were mostly related to the cyclodien compounds, a group of drugs having similar toxicities on the rat and Artemia larvae. LC50 values of herbicides was found to be 3 - 15 mg/1 in Triazin group, 466 mg/1 4-37 mg/1 and 6-216 mg/1 of phenoxyacetic acid and it's esters and other herbicids respectively. Artemia toxicity values of dithiocarbamate compounds in which Tetramethyluram was the most active one, was 0.6 - 26 mg/1 and six of several fungucides with different structure were ranged from 0.22 to 10 mg/1 and the other one was 165 mg/1. Artemia toxicity values of herbicide-acted drugs and fungucide-acted drugs were correlated with the water-solubility. Artemia larvae were 102 - 103 times more sensitive to herbicides from Triazin group and fungucides from dithiocarbamate group compared with those in warm-blood toxicities. Artemia toxicity of sixty-two of studied drugs had 99.9 % positive correlation with water-solubility whereas Artemia and warm-blood toxicity of 52 of studied drugs had negatively correlated (p=0.001).95 Thirty of studied drugs have been shown to be detected in surface waters after exhausted and condensated with the low-volume hexan or some polar compounds over XAD-2 resine. In surface waters, five most encountered substances including triazines can be detected in levels of 20“' - 100”' of their limits. Five drugs from several groups that were routinely investigated in surface waters, were compared each other in water- extracted form and pure form. Toxicity values found in this study were compared with values found in recent studies and the differences were discussed. Artemia toxicity tests used in this study were compared with convensional Daphnia magna test and other test used in fishes and Crustacea organisms. Although a lower sensitivity rate, advantages over Daphnia magna tests such as being an easy to use and rapid test and does not need culture and laboratory equipment were highlighted.
Benzer Tezler
- Recombinant production and characterization of chitinase enzyme from Pseudomonas mandelii KGI_MA19
Pseudomanas mandelii KGI_MA19 organızmasına ait kitinaz enziminin rekombinant üretimi ve karakterizasyonu
EMİNE TUĞÇE SARAÇ CEBECİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Biyoteknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVİN GÜL KARAGÜLER
- İstanbul içme suyu şebekesini besleyen yüzey sularının pestisid kalıntıları yönünden incelenmesi
Başlık çevirisi yok
NAZ KARAYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Eczacılık ve Farmakolojiİstanbul ÜniversitesiFarmasötik Toksikoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ZELİHA İMRE
- Biogas recovery during anaerobic treatment of lignocellulose-rich pollutants with high sulphate content: an investigation via innovative applications
Yüksek sülfat içerikli lignoselüloz bakımından zengin kirleticilerin havasız arıtımı sırasında biyogaz geri kazanımı: yenilikçi uygulamalarla bir araştırma
EDA YARSUR
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM GÖMEÇ
- Preparation of polyacrylonitrile grafted onto nano-clay for removal of aluminum from aqueous solutions
Poliakrilonitril aşılanmış nano-kil sentezi ve alüminyumun sulu ortamlardan uzaklaştırılmasında kullanılması
EDA KÜÇÜK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHİRE FİLİZ ŞENKAL