Mikrodalgaya maruz bırakılan karbonatlı kayaçların dayanımında meydana gelen değişimlerin araştırılması
The investigation of the changes in the strength of carbonate rocks treated with microwave
- Tez No: 798376
- Danışmanlar: PROF. DR. SAİR KAHRAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Günümüzde hızla artan dünya nüfusunun ihtiyaçları doğrultusunda gereken hammaddelerin hızlı üretimi için cevherlerin ulaşılabilir ve ekonomik olarak üretilmesi büyük önem arz etmektedir. Cevherlerin örtü tabakasının kolay kazılabilir olması, ekonomik üretilmesi hususunda önemli bir parametredir. Kayaçların kazı maliyetleri dayanım ve sertliklerine göre değişmektedir. Ayrıca nüfus artışına bağlı kentlerin büyüyerek metropolleşmesi sonucunda bir yerden bir yere gitmek uzun vakitler sürmekte ve araçların yakıt tüketimleri fazlasıyla artmaktadır. Ulaşım sorunlarının artmasına bağlı olarak alternatif ulaşım sistemlerine ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyaç doğrultusunda yer altı ulaşım sistemleri giderek yaygınlaşmakta ve daha fazlası planlanmaktadır. Önümüzdeki yıllarda şehir içi ve şehirlerarası, hatta ülkeler arasında yapılacak tüneller ile yer altı ulaşım ağlarının genişlemesi beklenmektedir. Bu ve benzeri sebeplerle kayaçların daha kolay ve ekonomik kazılabilmesi amacıyla mikrodalga sistemi kullanarak, planlanan hedeflere daha kısa sürede ve buna bağlı olarak daha az maliyetle ulaşabilmek için bu tez çalışmasında mikrodalga uygulanan karbonatlı kayaçların dayanımlarındaki farklılıklar üzerine çalışma yapılmıştır. Bu tezde farklı bölgelerden alınmış 8 farklı karbonatlı kayaç üzerinde çalışma yapılmıştır. Kayaçlardan karot alınarak tek eksenli basınç (UCS) ve Brazilian çekme dayanımı (BTS) deneyleri için numuneler hazırlanmıştır. Numuneler kuru ve suya doygun olarak kendi aralarında da iki farklı gruba ayrılmışlardır. Hazırlanan numuneler 6 kW gücündeki mikrodalga fırında 2, 3, 4, 5 ve 6 dakika sürelerinde mikrodalgaya maruz bırakılmışlardır. Yüzey sıcaklıkları kızılötesi termometre yardımıyla ölçülerek not edildikten sonra, sıcak olarak UCS ve BTS deneyleri yapılarak dayanımlarında meydana gelen değişiklikler incelenmiştir. 6 kW güçte 6 dakika boyunca mikrodalgaya maruz bırakılan kayaçların dayanımlarında meydana gelen düşüş yüzdeleri; kuru UCS numunelerinde % 9 ile % 100, doygun UCS numunelerinde % 7 ile % 100, kuru BTS numunelerinde % 16 ile % 63 ve doygun BTS numunelerinde ise % 23 ile % 63 arasında dayanımlarında düşüş olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, mikrodalgaya maruz bırakmanın karbonatlı kayaçların dayanımında önemli bir etkiye sahip olduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Today, it is of great importance that ores are produced economically and accessible for the rapid production of raw materials required in line with the needs of the rapidly increasing world population. The fact that the cover layer of the ores can be easily excavated is an important parameter for its economical production. Excavation costs of rocks vary according to their strength and hardness. In addition, as a result of the growing and metropolitanization of cities due to population growth, it takes a long time to go from one place to another and the fuel consumption of vehicles increases greatly. Alternative transportation systems were needed due to the increase in transportation problems. In line with this need, underground transportation systems are becoming more widespread and more are planned. In the coming years, it is expected that the underground transportation networks will expand with the tunnels to be built within the city and between the cities and even between the countries. For these and similar reasons, in order to reach the planned targets in a shorter time and accordingly with less cost, by using the microwave system in order to excavate the rocks more easily and economically, in this thesis study, the differences in the strength of the carbonate rocks applied to the microwave were studied. In this thesis, 8 different carbonate rocks taken from different regions were studied. The samples were prepared for uniaxial compressive (UCS) and Brazilian tensile strength (BTS) tests by coring the rocks. The samples were divided into two different groups among themselves as dry and saturated with water. Prepared samples were exposed to microwave in a 6 kW microwave oven for 2, 3, 4, 5 and 6 minutes. After the surface temperatures were measured and noted with the help of an infrared thermometer, UCS and BTS tests were carried out as hot, and the changes in their strength were examined. The percentages of decrease in the strength of the rocks, which were microwaved for 6 minutes at 6 kW power, were observed as follows: It was observed that there was a decrease in strength between 9% and 100% in dry UCS samples, between 7% and 100% in saturated UCS samples, between 16% and 63% in dry BTS samples and between 23% and 63% in saturated BTS samples. In conclusion, it can be said that microwave exposure has a significant effect on the strength of carbonate rocks.
Benzer Tezler
- Mikrodalgaya maruz bırakmanın kayaçların kırılabilirlikleri üzerine etkilerinin araştırılması
Investigation of the effects of microwave treatment on the crushability of rocks
ABDULLAH MHMOOD JUMAH ALDALAHALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Maden Mühendisliği ve MadencilikNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN ÇOMAKLI
- Mikrodalgaya maruz bırakmanın magmatik kayaçların dayanımı üzerindeki etkilerinin araştırılması
Investigating the effects of microwave treatment on the strength of igneous rocks
AHMET NİYAZİ CANPOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Maden Mühendisliği ve MadencilikHacettepe ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİR KAHRAMAN
- Magmatik kayaçları mikrodalgaya maruz bırakmanın Cerchar aşındırıcılığı üzerindeki etkilerinin araştırılması
Investigating the effects of microwave treatment on the Cerchar abrasivity for igneous rocks
EGEMEN SAYGIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Maden Mühendisliği ve MadencilikHacettepe ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİR KAHRAMAN
- Mikrodalga ile görüntüleme uygulamaları
Microwave imaging applications
NURİ GÖKMEN KARAKİRAZ
Doktora
Türkçe
2022
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiMilli Savunma ÜniversitesiElektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSİN GÖSE
- Carbon nanofiber supported pt nanoparticles with an accurate size control through copolymer stabilization and chemical reduction for PEM fuel cell application
PEM yakıt pilleri için kopolimer stabilizasyonu ve kimyasal indirgeme yoluyla kontrollü olarak karbon nanofiber destekli pt nanoparçacıkların sentezlenmesi
MAHDIEH SHAKOORI OSKOOIE
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
EnerjiSabancı ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
Assist. Prof. Dr. SERKAN ÜNAL
DR. SERAP HAYAT SOYTAŞ