Lens tabanlı sanatlarda yok-yerler ve yersizlik kavramları bağlamında indirgenmiş ütopya
Degraded utopia in the context of non-places and placelessness in lens-based art practices
- Tez No: 798738
- Danışmanlar: PROF. ATİLA İLKYAZ
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
Küreselleşen dünyada, yer ve mekan arasındaki ilişki endüstri öncesi dönemden farklıdır. Marc Augé'nin de belirttiği gibi soyut bir kavram olan mekanın anlamlı bir yere dönüşme sürecinde etkili olan kimlikleyicilik, ilişkisellik ve tarihsellik giderek önemini yitirmektedir. Bu nedenle, antropolojik yer, günümüzde Augé tarafından yok-yerler (non-places) olarak adlandırılan bir mekansal üretimle yer değiştirmiştir. Mesafelerin kısaldığı, iletişim ve hızın baş döndürücü bir şekilde arttığı, mekansal aşırılıkların had safhada olduğu hipergerçekliğin dünyasında, yerel artık küreselin kendisidir. Yok-yerler, fiziksel anlamda alışveriş merkezleri, benzin istasyonları, otoyollar, uydu kentler, temalı parklar, havalimanları ve zincir işletmeler gibi yapılarla karşılık bulur. Edward Relph'in yersizlik (placelessness) kavramı da bu noktada yok-yerlerle bağdaşır, çünkü buralarda kurulması mümkün olmayan geleneksel insan ilişkileri, yerini küresel bir mekanın işlevsel yönlendirmeleriyle donatılmış ütopik bir labirent düzenine bırakmıştır. Thomas More'un Ütopya metninde, bir ütopya kentini bilenin, hepsini bileceğini ve bütün ütopya kentlerinin birbirlerine benzediğini ifade etmesi, bugün mekansal aynılaşma süreçleriyle örtüşmektedir. Böylelikle Baudrillard'ın Amerika'nın ütopyanın gerçekleştiği yer olduğu söylemi, More'un Ütopya kentleri için kurduğu ifadeyle birleşmekte ve hipergerçekliğin mekansal karşılığı olan yok-yerler üzerinden yapılacak bir okumayı mümkün kılmaktadır. 1975 yılında Amerika'da William Jenkins tarafından kürate edilen New Topographics adlı sergi, fotoğraf pratiği aracılığıyla 1970'ler Amerikan peyzajının mekansal dönüşümüne odaklanması bağlamında konuya dahil olur. Christopher Burnett'ın sergi aracılığıyla ortaya attığı indirgenmiş ütopya (degraded utopia) kavramı, ütopyanın ufkun ötesinde yer alan bir ideal olmadığını, aksine gündelik yaşamın mekansallığı içinden görülebileceğini savunmaktadır. Bu kavramın çağdaş sanattaki yansımalarının lens tabanlı pratikler odağında incelenmesi, mekansal deneyimi odağına alan bir çalışma alanı yaratmakta ve gündelik hayatın perspektifinden geleceğe dair olasılıkları ortaya çıkarabilecek bir sanat pratiğine dönüştürmektedir. Dolayısıyla araştırma kapsamında elde edilen kuramsal ve sanat tarihsel veriler ışığında gerçekleştirilen çalışmalar, gündelik hayatın küresel düzeyde aynılaştığı mekanlar üzerinden bir okumayı mümkün kıldığı ölçüde, şimdinin perspektifinden geleceğin mekansal olasılıklarını da lens tabanlı sanat pratikleri aracılığıyla görünür kılmayı hedefler.
Özet (Çeviri)
In the globalized world, the relationship between place and space is different from the pre-industrial era. According to Marc Augé, the identity, relationality, and historicity that are effective in the meaningful transformation process of the abstract concept of space are increasingly losing their importance. Therefore, anthropological place has been replaced by a spatial production called non-places by Augé today. In the world of hyperreality where distances are shortened, communication and speed are dizzyingly increasing, and spatial excesses are at their peak, local is now the global itself. Non-places are structures that correspond to physical shopping centers, gas stations, highways, satellite cities, theme parks, airports, and chain businesses. Edward Relph's concept of placelessness also corresponds to non-places at this point because traditional human relationships that cannot be established here have been replaced by a utopian labyrinth arrangement equipped with the functional directions of a global space. Thomas More's statement in his text Utopia that knowing one utopian city means knowing them all and that all utopian cities resemble each other overlaps with spatial homogenization processes today. Thus, Jean Baudrillard's statement that America is where utopia is realized is combined with the expression established by More for utopian cities and makes it possible to read through non-places, which are the spatial counterparts of hyperreality. The exhibition New Topographics curated by William Jenkins in America in 1975 is included in the context of focusing on the spatial transformation of the American landscape in the 1970s through photography practice. The concept of degraded utopia proposed by Christopher Burnett through the exhibition argues that utopia is not an ideal beyond the horizon but can be seen from within the spatiality of everyday life. Examining the reflections of this concept in contemporary art through lens-based practices creates a working area that focuses on spatial experience and transforms it into an art practice that can reveal possibilities for the future from the perspective of everyday life. Therefore, the studies carried out in the light of theoretical and art historical data obtained within the scope of the research aim to make the spatial possibilities of the future visible through lens-based art practices from the perspective of now, as long as they make it possible to read through places that have been homogenized globally in everyday life.
Benzer Tezler
- Yapay zekâ destekli grafik tasarım araçlarının sürdürülebilirlik odaklı kullanımı: yeşil tasarım ilkeleri ve karbon ayak izi analizi
Sustainability - focused use of artificial intelligence supported graphic design tools: green desing principles and carbon footprint analysis
ELİF AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarGiresun ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. SEDA NUR ATASOY
- Planlama aklının bir eleştirisi: Üretim ekosistem sarkacında Türkiye'de ormanı planlamak
A critique of the planning reason: Planning the forest in Turkey in the pendulum of production and ecosystem
FATMA ÖNDER ÖZŞEKER
Doktora
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT CEMAL YALÇINTAN
PROF. DR. YILDIRIM ŞENTÜRK
- Super resolution of light fields using convolutional neural network
Evrişimsel sinir ağları ile ışık alanlarının süper çözünürlüğü
MUHAMMAD SHAHZEB KHAN GUL
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Medipol ÜniversitesiElektrik Elektronik Mühendisliği ve Siber Sistemler Bilim Dalı
Prof. Dr. BAHADIR KÜRŞAT GÜNTÜRK
- Yumuşak kontakt lens kullanmaya başlayan bireylerde web tabanlı eğitimin kontakt lense uyumu ve görme işlevine etkisi
The impact of web-based training on contact lens compliance and visual function in individuals wearing soft contact lenses
GÜNEŞ ÇEVİK AKKUŞ
Doktora
Türkçe
2021
Göz Hastalıklarıİstanbul Okan ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİM ULUPINAR
- Fotogrametrik yöntemle 3 boyutlu model üretim sürecinin hızlandırılmasına yönelik uygulama geliştirme
An application development for accelerating 3d model production process with photogrammetric method
YOUSEF HAJ HAMOUD
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mühendislik BilimleriErciyes ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA KURBAN